Alergia jesienią – na co uważać i jak łagodzić jej skutki?

Wielu osobom alergia kojarzy się wyłącznie z sezonem wiosenno-letnim, jest to jednak mylne założenie. Faktycznie dla sporej grupy alergików właśnie ten okres jest najcięższy, jednak w przypadku innych chorych problemy nasilają się wraz z nastaniem jesieni. Alergia jesienią może się uaktywniać zarówno w związku z pyleniem niektórych roślin, jak i ekspozycją na kurz i pleśnie. Jak objawia się jesienna alergia? Jak z nią walczyć?

Spis treści:

• Jesienna alergia – czym się charakteryzuje?
• Jakie są objawy alergii jesienią?
• Co może uczulać jesienią?
• Alergia na pyłki jesienią
• Alergia na grzyby i pleśnie jesienią
• Alergia na roztocza jesienią
• Jak odróżnić jesienną alergię od klasycznego przeziębienia?

Jesienna alergia – czym się charakteryzuje?

Alergia bezsprzecznie jest chorobą cywilizacyjną, z roku na rok coraz więcej osób zgłasza się do lekarzy z objawami uczulenia. U wielu chorych szczyt dolegliwości przypada w sezonie wiosenno-letnim, jednak spora grupa odczuwa nasilone objawy dopiero jesienią. Wiosną i latem przyczyną alergii są głównie alergeny roślinne – pyłki traw, krzewów i drzew. Jesienią alergia również może być wywołana przez pyłki, jednak dużo większy problem stanowią grzyby pleśniowe, na które można natrafić zarówno na zewnątrz, jak i w mieszkaniu oraz typowe alergeny domowe, czyli kurz.

Dlaczego to właśnie z nastaniem jesieni alergia na roztocza oraz alergia na grzyby i pleśnie jest najbardziej uciążliwa? Wpływ na to mają warunki atmosferyczne. Większa ilość opadów powoduje wzrost wilgotności powietrza, co sprzyja namnażaniu się pleśni. Dodatkowo skupiska grzybów pleśniowych znaleźć można w stertach liści. Wraz ze spadkiem temperatury i pogorszeniem pogody więcej czasu spędzamy w domach, gdzie w każdym zakątku czai się kurz, a w nim znajdują się nie tylko roztocza, ale i zarodniki pleśni oraz sierść zwierząt domowych, czyli kolejny popularny alergen.

Jakie są objawy alergii jesienią?

Jesienna alergia ma podobny obraz co alergia wiosną i latem. Pojawiają się zarówno objawy ze strony oczu, jak i nosa. W kontakcie z alergenem oczy zaczynają łzawić, są zaczerwienione i swędzą. Obserwuje się też inne typowe objawy dla alergicznego zapalenia spojówek jak np. pieczenie i obrzęk powiek. Alergia jesienią oznacza także uciążliwe dolegliwości związane z nieżytem nosa – wodnistą wydzielinę, napadowe kichanie, uczucie zatkanego nosa, swędzenie w nosie, przewlekły katar. Nierzadko chorym doskwiera kaszel, obrzęk gardła, duszności i zaostrzenie astmy. Czasem może pojawić się wysypka i świąd skóry.

Co zrobić, aby alergia jesienią nie utrudniała codziennego funkcjonowania? Przede wszystkim trzeba unikać ekspozycji na alergeny, przy czym jesienna alergia na pyłki będzie łatwiejsza do opanowania niż alergia na roztocza lub alergia na pleśnie. W przypadku alergii na pyłki ważne jest, aby od razu po powrocie do domu umyć się i przebrać. Planując aktywność na dworze, należy sprawdzać raporty dla alergików, a gdy stężenie pyłków jest wysokie, warto zakładać maseczkę i okulary. Alergeny domowe są trudniejsze do usunięcia, prawdę mówiąc, ich całkowite wyeliminowanie jest niemożliwe. Mimo to trzeba zrobić wszystko, aby ograniczyć z nimi kontakt. Trzeba pozbyć się przedmiotów, które gromadzą kurz, należy regularnie i bardzo dokładnie sprzątać, warto też kupić oczyszczacz powietrza. Należy dbać o utrzymanie prawidłowej wilgotności powietrza i optymalnej temperatury w mieszkaniu.

Ponadto w ramach ochrony przed alergenami sprawdzi się częste przemywanie oczu i nosa solą fizjologiczną, pozwoli to zadbać o higienę i usunie z nich alergeny. W przypadku wystąpienia objawów najlepszym rozwiązaniem są leki na alergie. W aptekach można kupić preparaty przeciwalergiczne w różnych postaciach. Wskazane w leczeniu objawów sezonowego i przewlekłego alergicznego zapalenia śluzówki nosa są przede wszystkim tabletki na alergie (np. Zyrtec UCB). Pomocne będą krople do oczu na alergie – szybko złagodzą swędzenie, zaczerwienienie i łzawienie oczu, a także krople do nosa na alergie – skutecznie zmniejszą ilość wydzieliny i odetkają nos, przywracając możliwość swobodnego oddychania.

Co może uczulać jesienią?

Jak już wcześniej zostało wspomniane, jesienna alergia może być związana z wieloma różnymi alergenami – zarówno zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi. Jesienią alergia na pyłki nadal może dawać o sobie znać. Kilka roślin intensywnie pyli, przez co w niektóre dni w powietrzu stężenie alergenów może być bardzo wysokie. Oprócz tego dochodzą tzw. alergeny całoroczne, czyli roztocza kurzu domowego, pleśnie, grzyby, sierść zwierząt domowych. Charakterystyczne w ich przypadku jest to, że nasilają się właśnie w okresie jesienno-zimowym.

Alergia na pyłki jesienią

Alergia na pyłki, inaczej pyłkownica, to uczulenie na unoszące się w powietrzu pyłki roślin – traw, chwastów, krzewów i drzew. Największe nasilenie tych alergenów notuje się w okresie wiosenno-letnim, jednak jesienią alergia na pyłki także może powodować występowanie typowych objawów. Pojawiający się jesienią alergiczny nieżyt nosa i alergiczne zapalenie spojówek są przede wszystkim efektem ekspozycji na pyłki bylicy, która jest bardzo silnym alergenem. Należy też zwrócić uwagę na to, że każdego roku okres pylenia wygląda nieco inaczej, dlatego chorzy muszą uważnie śledzić raporty dla alergików. Oto zestawienie roślin, które pylą w miesiącach jesiennych:

Co pyli we wrześniu?

Do końca września w powietrzu utrzymują się jeszcze pyłki traw, jednakże osoby uczulone na te alergeny zwykle mogą już odetchnąć z ulgą, gdyż ich stężenie jest dużo niższe. Złą wiadomością jest to, że zaczyna się sezon na pyłki chwastów. Co uczula we wrześniu? Trawy, bylica, babka lancetowata, pokrzywa, komosa, perz, ambrozja.

Co pyli w październiku?

Aż do końca października w powietrzu zawieszone są pyłki bylicy, czyli najsilniej uczulającego chwastu w Polsce. Co uczula w październiku? Bylica, nawłoć, komosa, ambrozja, szczaw, pokrzywa, babka.

Co pyli w listopadzie?

Co uczula w listopadzie? W powietrzu zwykle nie ma już pyłków traw czy też chwastów, a jeśli nadal się utrzymują, to zwykle w znikomych ilościach, więc raczej nie powinny powodować problemów.

Alergia na grzyby i pleśnie jesienią

Grzyby pleśniowe są wszędzie, naturalnie występują w przyrodzie, głównie w glebie, w gnijących roślinach, spróchniałych drzewach i zwiędłych liściach. Choć są tam obecne przez cały rok, to w związku z jesiennym wzrostem wilgotności powietrza zaczynają się bardzo intensywnie namnażać. Jednak alergia na grzyby to zagrożenie nie tylko zewnętrzne. Pleśń można znaleźć również w domu. Największe skupiska znajdują się w miejscach, gdzie jest wilgotno, ciemno i nie ma dobrej wentylacji, czyli w piwnicach, na strychu, a także w łazienkach i kuchniach.

Zarodniki pleśni unoszą się w powietrzu – na zewnątrz i wewnątrz budynków, a to oznacza, że dostają się do naszych organizmów wraz z każdym oddechem. Kiedy alergia na pleśnie jest najsilniejsza? Zwykle największe stężenie zarodników grzybów mikroskopowych Alternaria i Cladosporium występuje we wrześniu, w październiku zaś stopniowo spada. W listopadzie, gdy wilgotność powietrza jest bardzo wysoka, stężenie zarodników grzybów pleśniowych Cladosporium ponownie rośnie. Oprócz nich uczulać mogą grzyby wewnątrzdomowe Penicillium i Aspergillus.

Alergia na roztocza jesienią

Roztocza kurzu domowego to mikroskopijne pajęczaki zasiedlające nasze materace, poduszki, kanapy i dywany. Same roztocza nie uczulają, silnym alergenem i przyczyną występowania objawów uczuleniowych są ich odchody. Alergia na roztocza, nazywana też alergią na kurz, jest alergią całoroczną, choć nasila się jesienią. W tym okresie roztocza mają doskonałe warunki do namnażania, zaczyna się bowiem sezon grzewczy, rzadziej też wietrzy się mieszkania, co uniemożliwia prawidłową cyrkulację powietrza. Ponadto ogrzewane powietrze przyczynia się do wysuszenia śluzówki nosa i uszkodzenia jej funkcji ochronnej.

Jak odróżnić jesienną alergię od klasycznego przeziębienia?

Ze względu na występowanie podobnych objawów alergia jesienią często jest mylona z infekcjami górnych dróg oddechowych. Faktycznie wodnisty katar, zatkany nos, obrzęk gardła i kaszel pojawiają się zarówno w przebiegu alergii, jak i przeziębienia, grypy i zapalenia zatok, czyli infekcji o podłożu wirusowym lub bakteryjnym. Są jednak znaczące różnice, które pozwalają rozpoznać, czy objawy są związane z alergią, czy infekcją. Przede wszystkim objawy alergii zawsze pojawiają się nagle i mają gwałtowny charakter, natomiast objawy infekcyjne pojawiają się stopniowo, zwykle zwiastuje je osłabienie.

Ponadto podczas infekcji występuje gorączka, ból mięśni i stawów, jesienna alergia nie objawia się w ten sposób, w jej przebiegu może pojawić się natomiast łzawienie i swędzenie oczu lub świąd skóry. Kluczowy jest również czas utrzymywania się objawów. Dolegliwości o podłożu alergicznym ustępują wraz z zakończeniem ekspozycji na alergen lub utrzymują się długotrwale, gdy kontakt z alergenem jest ciągły. W przypadku przeziębienia zwykle poprawa następuje po 7 dniach.

Wiele czynników wpływa na to, że alergia jesienią bywa równie dokuczliwa jak wiosną i latem. Oprócz wymienionych już wcześniej przyczyn należy wspomnieć o tym, że w okresie jesienno-zimowym narażeni jesteśmy na smog. Wdychanie tak zanieczyszczonego powietrza niszczy mechanizmy obronne organizmu, który staje się podatny na alergie.

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.