Grypa żołądkowa - objawy, leczenie i przyczyny jelitówki
10.08.2022Jelitówka, grypa żołądkowa, grypa jelitowa to określenia tej samej dolegliwości, która fachowo nazywa się nieżytem żołądkowo-jelitowym. Jest to infekcja układu pokarmowego o podłożu wirusowym. Głównymi objawami są wymioty i biegunka, a nierzadko też bóle brzucha, gorączka i osłabienie. Jak leczyć jelitówkę?
Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:
- Jakie są przyczyny jelitówki?
- Jak objawia się grypa żołądkowa?
- Jak leczyć grypę jelitową?
- Jaka dieta przy grypie żołądkowej jest najlepsza?
Czym jest grypa żołądkowa?
Grypa żołądkowa, inaczej nieżyt żołądkowo-jelitowy to wirusowe zakażenie układu pokarmowego. Objawy grypy żołądkowej pojawiają się, gdy patogeny przedostają się do błony śluzowej układu pokarmowego i zaczynają ją uszkadzać. Jelitówka występuje we wszystkich grupach wiekowych, chociaż szczególnie narażone są na nią dzieci. Uważana jest za chorobę sezonową – najwięcej zachorowań pojawia się w okresie jesienno-zimowym.
Jakie wirusy wywołują jelitówkę?
Infekcję wywołują najczęściej rotawirusy, adenowirusy, norowirusy i sapowirusy. Warto podkreślić, że za większość zakażeń u dzieci do 5. roku życia odpowiadają rotawirusy, natomiast u dorosłych – norowirusy. Jelitówka w ciąży jest skutekiem zakażenia rotawirusami, norowirusami i sapowirusami.
W jaki sposób można zarazić się grypą żołądkową?
Tzw. wirus żołądkowy rozprzestrzenia się drogą pokarmową (fekalno-oralną) i kropelkową (przez bezpośredni kontakt z chorym, kontakt z jego wydzielinami, kontakt ze skażonymi pokarmami lub przedmiotami), co sprawia, że grypa jelitowa jest wysoce zakaźna. Największe ryzyko zarażenia występuje w dużych skupiskach ludzi – w środkach komunikacji miejskiej, w szkołach, przedszkolach. Wirus bardzo szybko się rozprzestrzenia wśród osób mieszkających wspólnie, dlatego często się zdarza, że gdy jelitówka pojawi się w domu, to w krótkim czasie objawy zdradzają wszyscy domownicy.
Aby uniknąć zakażenia, należy dbać o higienę rąk, regularne i dokładne mycie dłoni jest najlepszym sposobem unikania wirusów, czyli przyczyny grypy żołądkowej. Ręce trzeba myć zwłaszcza po wyjściu z toalety, po powrocie do domu, przed jedzeniem. Ponadto trzeba dokładnie czyścić i dezynfekować domowe powierzchnie – klamki, toaletę. O ile to możliwe, należy unikać kontaktu z chorymi. Jeśli w przedszkolu lub w szkole panuje epidemia, warto zatrzymać dziecko w domu.
Jakie są objawy grypy żołądkowej?
Jelitówka ma nagły przebieg, charakterystyczne objawy grypy żołądkowej, czyli wymioty i biegunka mogą pojawić się po 12-72 godzinach od zakażenia. Towarzyszy im kurczowy ból brzucha, nudności, brak apetytu oraz gorączka (nawet do 39st. C), dreszcze i ogólne osłabienie organizmu. W przypadku grypy jelitowej kał jest wodnisty (czasem z widocznym śluzem lub krwią), do wypróżnień może dochodzić nawet 20 razy w ciągu doby.
Osoby dorosłe mogą przechodzić zakażenie dość łagodnie, najgorzej znoszą je dzieci, kobiety w ciąży i seniorzy, w niektórych przypadkach konieczna jest hospitalizacja! Jelitówka u dzieci związana jest z bardzo dużym ryzykiem odwodnienia, jego objawami mogą być spierzchnięte usta, rzadsze oddawanie moczu, zmiana koloru moczu na ciemnożółty, zapadnięte oczodoły, ponadto płacz bez łez. Objawy grypy żołądkowej u dziecka zaleca się jak najszybciej skonsultować z lekarzem.
Jak leczyć jelitówkę?
Leczenie grypy żołądkowej polega na łagodzeniu objawów, nie ma jednego leku, który pozwoliłby szybko i skutecznie zwalczyć infekcję. Zwykle sięga się po leki na biegunkę z diosmektytem, leki na ból żołądka, elektrolity, probiotyki, leki przeciwgorączkowe. Nie są natomiast wskazane leki zapierające i węgiel leczniczy. Oprócz stosowania różnych medykamentów kluczowe jest prawidłowe nawodnienie. Należy pić schłodzone napoje – wodę, słabą herbatę, kompot jabłkowy i herbatki ziołowe.
W przypadku odwodnienia dobre rezultaty dają płyny nawadniające, które zawierają glukozę i elektrolity. Przede wszystkim tego typu preparaty należy podawać dzieciom i osobom starszym, u których odwodnienie jest bardzo niebezpieczne. Lekarze zalecają również probiotyki w celu uzupełnienia mikroflory jelitowej, która bardzo cierpi z powodu biegunki. Rekomendowany jest zwłaszcza szczep Lactobacillus rhamnosus GG (ATCC 53103), który zawarty jest np. w suplemencie diety Dicoflor Krople.
Jelitówka w ciąży, a w szczególności wynikające z niej odwodnienie może stanowić potencjalne zagrożenie zarówno dla matki, jak i dla dziecka, m.in. rośnie ryzyko poronienia i przedwczesnego pęknięcia błon płodowych! Leczenie grypy żołądkowej ciężarnych nie jest łatwe ze względu na różne ograniczenia związane ze stosowaniem leków, dlatego kobieta powinna dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu i być w kontakcie z lekarzem.
Jakie domowe sposoby na jelitówkę warto stosować?
Wsparciem w leczeniu objawów mogą być domowe sposoby na grypę żołądkową. Uciążliwe dolegliwości pomogą złagodzić takie zioła jak rumianek, szałwia, mięta, ziele dziurawca, pokrzywa. Warto również stosować chłodne kompresy w celu zmniejszenia gorączki.
Kluczowy w przebiegu jelitówki jest odpoczynek. Organizm jest osłabiony gorączką i biegunką, więc nie należy go dodatkowo obciążać. Ze względu na ryzyko rozprzestrzeniania się choroby należy pozostać w domu, by ograniczyć kontakt z innymi osobami. Pomieszczenie, w którym przebywa chory, należy często wietrzyć, a powierzchnie, z którymi się styka, trzeba dezynfekować (szczególnie toaletę).
Co jeść przy grypie żołądkowej?
Grypa jelitowa wymaga wprowadzenia pewnych modyfikacji w diecie. Do tej pory uważano, że w początkowej fazie choroby powinno się unikać jedzenia, według najnowszych wytycznych taka głodówka nie jest dobrym rozwiązaniem, już 3-4 godziny od pierwszych objawów rekomenduje się zjedzenie niewielkiego posiłku, np. gotowanych ziemniaków lub białego ryżu, sucharków, krakersów. Przede wszystkim jednak zalecane jest picie płynów – często i w niewielkich porcjach.
Gdy objawy grypy żołądkowej są mniej dokuczliwe, można powoli wprowadzać bardziej urozmaicone posiłki (m.in. pieczony lub gotowany na parze drób i warzywa, bulion warzywny, jajko na miękko, biały ser), które dostarczą wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Powrót do normalnego sposobu odżywiania powinien być stopniowy, przez około 3-4 tygodnie dieta w grypie żołądkowej ma opierać się na posiłkach lekkostrawnych jedzonych w mniejszych porcjach. Równocześnie należy zrezygnować ze smażonych, ciężkostrawnych, wędzonych, marynowanych potraw, fast foodów, warzyw kapustnych i strączkowych. Pomocniczo można stosować leki na trawienie, np. lek roślinny Raphacholin C.
Ile trwa grypa żołądkowa?
Objawy grypy żołądkowej zwykle utrzymują się przez kilka dni (1-3 dni), choć czasem zakażenie trwa nawet dwa tygodnie! U dorosłych najczęściej przebiega bez powikłań, natomiast jelitówka u dzieci, czy też osób starszych może mieć poważniejsze konsekwencje, jeśli doszło do znacznego odwodnienia i zaburzenia równowagi elektrolitowej.
Grypa żołądkowa – jak długo chory zaraża?
Chory zakaża zarówno przed wystąpieniem objawów, jak i w przebiegu infekcji oraz po ustąpieniu dolegliwości – o wyzdrowieniu można mówić, kiedy złuszczą się wszystkie zainfekowane komórki śluzówki jelita, co może trochę potrwać. Po ustąpieniu objawów wirus żołądkowy jest wydalany z kałem nawet przez dwa tygodnie, dlatego w tym czasie nadal trzeba utrzymywać zwiększoną higienę i regularnie dezynfekować toaletę.
Grypa żołądkowa jest infekcją wyczerpującą i nieprzyjemną, mimo że ma samoograniczający się przebieg, warto stosować leki łagodzące jej objawy. Dodatkowo konieczne jest zwiększenie podaży płynów i stosowanie elektrolitów. W sezonie infekcyjnym należy szczególnie dbać o higienę rąk i unikać kontaktu z chorymi. Dodatkowo w przypadku niemowląt lekarze zalecają szczepienia przeciw rotawirusom.
