Selen - właściwości, działanie, źródła

Selen to pierwiastek niezwykle ważny dla organizmu człowieka. Do lat 60. XX wieku selen organiczny postrzegany był jako substancja działająca na organizm jedynie toksycznie. Dziś bardzo dobrze znamy jego właściwości i działanie. Wiemy, że odpowiada on m.in. za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i zwiększa odporność organizmu. Przypisuje się mu też obniżanie ryzyka występowania niektórych form nowotworów. W jakich produktach można znaleźć selen organiczny?

Selen: właściwości

Selen jest dość tajemniczym pierwiastkiem. Występuje w przyrodzie w niewielkich, wręcz mikroskopijnych ilościach. Odkryty został w 1817 roku przez szwedzkiego chemika J.J. Berzeliusa. Jego właściwości dla ludzkiego organizmu odkryto jednak o wiele później. Badania przeprowadzone w latach 60. XX wieku wykazały, że selen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania enzymów, a także:

• pomaga usuwać wolne rodniki, przez co posiada status silnego przeciwutleniacza zmniejszającego ryzyko, chorób serca, Alzheimera, udaru mózgu, a także zapobiega przedwczesnemu starzeniu się organizmu,
• chroni komórki i czerwone krwinki przed toksycznym działaniem wolnych rodników,
• wzmacnia odporność organizm,
• wspomaga prawidłowe działanie tarczycy,
• wspomaga leczenie depresji,
• łagodzi ból towarzyszący reumatoidalnemu zapaleniu stawów,
• zmniejsza ryzyko pojawiania się niektórych nowotworów, głównie raka piersi, płuc, jelita grubego i prostaty,
• przeciwdziała miażdżycy,
• ogranicza do minimum poziom stresu oksydacyjnego i stanów zapalnych, zmniejsza ryzyko,
• zachorowania na chorobę Parkinsona i stwardnienia rozsianego,
• pozytywnie wpływa na leczenie astmy oskrzelowej.

Selen organiczny - dawkowanie

Aby selen organiczny pozytywnie wpływał na organizm, musi być dostarczony w odpowiednich ilościach. Dzienne zapotrzebowanie to 55ug dla mężczyzn i kobiet. U kobiet w ciąży i w czasie karmienia piersią zapotrzebowanie na pierwiastek wzrasta do 70 ug. Selenu potrzebują też dzieci, jednak w ich przypadku ich dawka jest zależna od wieku. Niemowlęta potrzebują od 15 do 20 ug, dzieciom między 1 a 3 rokiem życia – 20 ug, w wieku 4-9 lat – 30ug, 10-12 lat – 40ug, a od 13 roku zapotrzebowanie wzrasta do 55 ug.

Przyczyny niedoboru selenu organicznego

Podstawową przyczyną selenu organicznego jest niewłaściwa dieta. Selen w żywności występuje w takich produktach jak:

• orzechy, zwłaszcza brazylijskie (ze względu na wysoki poziom selenu dozwolone jest spożycie tylko sztuki dziennie)
• warzywa kapustne i cebulowe
• pełnoziarniste produkty zbożowe
• owoce morza, m.in. ostrygi i ryby
• mięso i wątroba
• jaja
• grzyby
• drożdże piwowarskie
• melasa.

Wskazuje się, że nawet odpowiednio zbilansowany jadłospis pozwoli dostarczyć około połowę dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek. To, dlatego brak selenu w diecie można uzupełnić, sięgając po suplementy. Warto to robić, aby zapobiegać niedoborom, które mogą doprowadzić do zwiększonego ryzyka zachorowalności na nowotwory, choroby reumatyczne, miażdżycę, marskość wątroby, zaburzenia płodności. Selen w diecie w niskim stężeniu powoduje również pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci.

Selen - suplement w tabletkach

Selen organiczny jako suplement diety występuje w formie tabletek.  Warto pamiętać, że selen jako suplement występuje pod dwoma postaciami: organicznej i nieorganicznej. Zadaniem lekarzy i dietetyków ten pierwszy jest lepiej przyswajany i wykorzystywany przez organizm. Suplement z selenem organicznym będzie też bezpieczny dla organizmu.

Selen: na co pomaga?

Suplementacja selenem jest bardzo ważna dla wielu osób. Tabletki z selenem powinny zażywać przede wszystkim osoby nałogowo palące papierosy, osoby żywione pozajelitowo, cierpiące na zespół upośledzonego wchłaniania. Suplementację selenem organicznym poleca się również przy chorobach trzustki, sercowo - naczyniowych, w stanach depresyjnych, niedoborach odporności. Osoby wdrażające suplementacje diety selenem powinny pamiętać, by nie przekraczać wskazanych dawek. Dla organizmu niewskazany jest zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu. Ten drugi selen może powodować nadmierne wypadanie włosów, zawroty głowy, nudności, wymioty, zaczerwienienie twarzy, drżenie, ból mięśni. W skrajnych przypadkach może też dojść do silnych objawów ze strony jelit, ataku serca czy niewydolności nerek.