Co najlepiej pomaga na trawienie?
10.11.2023Ile razy zdarzyło Ci się, że po jedzeniu czułeś się źle? Takie dolegliwości jak ból brzucha, uczucie pełności w żołądku i wzdęcia to sygnały, że układ trawienny sobie nie radzi. Niestety dla wielu osób objawy niestrawności są codziennością. Co można zrobić, aby poprawić pracę układu pokarmowego? Skuteczne mogą okazać się proste domowe sposoby na lepsze trawienie, ziołowe herbatki lub dostępne w aptekach tabletki na trawienie.
Spis treści:
Na czym polega trawienie?
Trawienie to proces polegający na rozkładaniu jedzonych pokarmów. Uczestniczą w nim enzymy trawienne, które rozkładają poszczególne składniki pokarmowe w taki sposób, aby w jelitach mogły zostać wchłonięte i następnie przetransportowane wraz z krwią do innych narządów. Proces trawienia jest skomplikowany, składa się z wielu etapów, które odbywają się w różnych fragmentach układu pokarmowego.
Wszystko oczywiście zaczyna się w jamie ustnej, gdzie jedzenie jest gryzione. Od razu warto podkreślić, że im lepiej jedzenie zostanie rozdrobnione, tym szybciej zostanie strawione. Jednakże w jamie ustnej pokarm jest nie tylko rozdrabniany, już tu rozpoczyna się trawienie. W ślinie znajduje się bowiem enzym trawienny – amylaza ślinowa, która trawi węglowodany.
Następnie po przełknięciu jedzenie przez przełyk trafia do żołądka, gdzie miesza się z sokiem żołądkowym. Tu też rozpoczyna się proces trawienia białek i tłuszczów. Pepsyna przyczynia się do częściowego trawienia białek, natomiast lipaza żołądkowa trawi łatwostrawne, zemulgowane tłuszcze. Z żołądka pokarm trafia do dwunastnicy, czyli początkowego odcinka jelita cienkiego, gdzie na składniki pokarmowe czekają już soki jelitowe, soki trzustkowe i żółć, która produkowana jest w wątrobie.
Dzięki żółci i enzymom trzustkowym jak lipaza trzustkowa, fosfolipaza, esteraza cholesterolowa trawione są tu niezemulgowane tłuszcze, których enzymy żołądkowe nie były w stanie rozłożyć. Ponadto w jelicie cienkim enzymy takie jak trypsyna, chymotrypsyna i elastaza rozkładają białka do aminokwasów, a glukoamylaza, glikozydaza, laktaza, sacharaza i maltaza trawią węglowodany do cukrów prostych. Gdy zakończą się procesy trawienia składników pokarmowych, zaczyna się ich wchłanianie. Z jelita cienkiego składniki odżywcze trafiają do krwiobiegu i są rozprowadzane po całym organizmie. Natomiast wszystkie niestrawione i niewchłonięte resztki jedzenia trafiają do jelita grubego, gdzie formowana jest z nich masa kałowa.
Jeśli wszystko idzie zgodnie z planem i trawienie sprawnie przebiega, organizm jest dobrze odżywiony i pełen energii. Niestety układ trawienny nie zawsze działa prawidłowo, jego pracę może zaburzać wiele czynników, czego efektem jest niestrawność, wzdęcia, gazy, zgaga, ból brzucha, uczucie zalegania w żołądku, zaparcia, biegunka i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Co negatywnie wpływa na proces trawienia? Problemy mogą wynikać z chorób układu pokarmowego, m.in. choroby wrzodowej żołądka, kamicy żółciowej, zapalenia jelit, zespołu jelita drażliwego, nietolerancji pokarmowych, nowotworów przewodu pokarmowego. Częściej jednak ludzie cierpią na niestrawność wskutek własnych błędów żywieniowych – jedzenia zbyt obfitych posiłków, jedzenia ciężkostrawnych i zbyt tłustych potraw (nie bez przyczyny w okresie majówki i świąt rośnie popyt na środki na trawienie!), jedzenia wysokoprzetworzonej żywności o niskiej jakości oraz nieprawidłowo zbilansowanej diety. Coraz więcej osób ma też problemy trawienne na tle stresowym.
Jak wspomóc trawienie?
Niestrawność związana ze stanami chorobowymi wymaga konsultacji z lekarzem i nierzadko rozpoczęcia specjalistycznego leczenia. Jednak w większości przypadków, gdy winę za problemy trawienne ponosimy sami, można sobie pomóc, stosując domowe sposoby na lepsze trawienie lub przyjmując dostępne w aptekach środki na trawienie. W domowej apteczce warto mieć zapas leków do doraźnego stosowania w przypadku przejedzenia i niestrawności, jednakże zaleca się, aby po prostu na co dzień kierować się zasadami, które minimalizują ryzyko występowania problemów trawiennych i wspierają prawidłowy przebieg procesów zachodzących w układzie pokarmowym. Oto kilka sprawdzonych sposobów na lepsze trawienie:
Spożywaj regularnie posiłki
Jeśli objawy niestrawności pojawiają się dość często, warto przyjrzeć się swojej diecie i nawykom żywieniowym. Aby zmaksymalizować pracę układu trawiennego, zaleca się jeść regularne posiłki. To prosty sposób na utrzymanie określonego rytmu pracy układu pokarmowego. Posiłki należy spożywać co 3-4 godziny, zaleca się również, aby były one mniejsze objętościowo. Równocześnie zaleca się utrzymywać lekkostrawną dietę i unikać tłustych, smażonych dań. Nie powinno się przejadać i jeść posiłków w pośpiechu. Bardzo ważne jest to, aby dokładnie i długo przeżuwać małe kęsy jedzenia, w końcu proces trawienia zaczyna się już w jamie ustnej.
Pij odpowiednie ilości wody
Prawidłowe nawodnienie organizmu to obowiązek, o który należy dbać. Trzeba pić małymi porcjami przynajmniej dwa litry wody niegazowanej dziennie. Wodę w pewnym stopniu można zastąpić ziołowymi herbatkami, sokami warzywnymi i owocowymi. Jako domowe sposoby na lepsze trawienie można traktować też picie rano na czczo szklanki ciepłej wody z cytryną i miodem. Odpowiednie spożycie płynów dobrze wpływa na perystaltykę jelit. Warto jednak pamiętać, że powinno się unikać picia dużej ilości płynów podczas jedzenia.
Sięgnij po probiotyki
Probiotyki to dobroczynne szczepy bakterii kwasu mlekowego. Dostarczanie probiotyków w diecie (w postaci kiszonek i fermentowanych produktów mlecznych) lub w formie suplementów diety (np. Dicoflor krople) pomaga odbudować i wzmocnić mikroflorę jelitową. Utrzymanie równowagi mikrobiomu zapewnia lepsze trawienie i wchłanianie składników odżywczych, a także wspiera odporność organizmu. Warto uzupełniać nie tylko probiotyki, ale i prebiotyki, które stanowią pożywkę dla dobrych bakterii (znajdziemy je m.in. w bananach i cebuli).
Nie zapominaj o aktywności fizycznej
Regularna aktywność fizyczna to jeden z głównych elementów pozwalających utrzymać prawidłową pracę układu trawiennego. Dla pobudzenia metabolizmu i perystaltyki jelit oraz szybszego usuwania nadmiaru gazów wystarczy codzienna umiarkowana aktywność, np. nordic walking lub jogging. Świetnym pomysłem jest też to, aby po obfitym posiłku iść na dłuższy spacer. Dodatkowo ruch pomaga redukować stres, który jest jednym z czynników nasilających problemy trawienne.
Spożywaj ziołowe napary
Najlepsze herbatki na trawienie to te przygotowywane z mięty (zwiększa wydzielanie i przepływ żółci, poprawia ruchy jelit), rumianku (działa rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, stymuluje produkcję żółci, zapobiega wzdęciom i uczuciu pełności), melisy (pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci) i mniszka (stymuluje wydzielanie żółci i produkcję soku żołądkowego). Równie dobrze sprawdzą się napary z kurkumy i imbiru, kopru włoskiego i karczocha. Jeśli pod ręką nie mamy żadnych ziół, na poprawę trawienia można wypić filiżankę mocnej, gorzkiej czarnej herbaty.
W razie potrzeby wspomóż się preparatami z apteki
Nie zawsze da się uniknąć przejedzenia lub niestrawności, np. w sytuacji, gdy świąteczne stoły uginają się pod ciężarem smakołyków. Aby ograniczyć nieprzyjemne dolegliwości po jedzeniu i wspomóc procesy trawienne, warto stosować tabletki na trawienie. Każda apteka internetowa oferuje szeroki wachlarz tego typu produktów. Często polecane są środki na trawienie o działaniu żółciotwórczym i żółciopędnym, np. Raphacholin C, który zawiera m.in. wyciągi z korzenia rzodkwi czarnej i ziela karczocha oraz olejek miętowy. Pobudzanie produkcji żółci pomaga zmniejszać takie objawy niestrawności jak np. wzdęcia i uczucie pełności.
Na wypadek dolegliwości trawiennych przyda się popularny lek ziołowy Amol. Zawiera on kompozycję naturalnych olejków, dzięki którym wspomaga trawienie oraz łagodzi dolegliwości trawienne, m.in. ból brzucha, wzdęcia, uczucie pełności. W procesie trawienia ważną funkcję pełni wątroba, która produkuje żółć. Gdy wątroba jest obciążona, gorzej pracuje, co skutkuje pojawieniem się objawów niestrawności. Osoby, które zmagają się z problemami trawiennymi, powinny więc lepiej zadbać o kondycję swojej wątroby. Pomocny może być w tym ostropest plamisty, który znajdziemy w leku Sylimarol. Ostropest pobudza produkcję żółci, łagodzi objawy niestrawności, działa regenerująco i ochronnie na wątrobę. Dla jej wsparcia polecane są również fosfolipidy i cholina, czyli składniki czynne leku Essentiale Max.
Unikaj alkoholu i słodyczy
Jest jedzenie, które nam nie służy i powoduje, że układ trawienny cierpi. W szczególności mowa tu o słodyczach, wysokoprzetworzonych produktach (takich jak np.: chipsy, dania gotowe, fast foody) oraz o tłustych, smażonych, kwaśnych i pikantnych potrawach. Ponadto nie są wskazane napoje gazowane, a przede wszystkim alkohol, który m.in. negatywnie wpływa na wątrobę oraz zaburza równowagę mikroflory jelitowej.
Każdy powinien dbać o trawienie. Wystarczy zwracać uwagę na to, aby się nie przejadać oraz unikać słodyczy, alkoholu i tłustych dań. Na co dzień trzeba też pamiętać o prawidłowym nawodnieniu oraz o aktywności fizycznej. A gdy łakomstwo zwycięży i pojawi się niestrawność, warto mieć pod ręką ziołowe herbatki na trawienie i leki łagodzące problemy trawienne.
