Co pyli w czerwcu? Uważaj na te alergeny przed wakacjami!

mgr farm. Katarzyna Borowiec

Od czerwca zaczyna się prawdziwa gehenna osób uczulonych na trawy. To właśnie teraz trwa apogeum ich pylenia. Nie jest to jednak koniec czerwcowych alergenów! Oprócz traw pylą również chwasty, w powietrzu pojawiają się też alergeny drzew – głównie lipy. Jak przetrwać katar alergiczny w czerwcu? Które leki alergik powinien mieć w swojej apteczce?

Spis treści:

• Kalendarz pylenia – co pyli w czerwcu?
• Objawy alergii na pyłki czerwcowe
• Jak leczyć alergię na pyłki traw i lipy?
• Praktyczne porady dla alergików przed wakacjami
• Naturalne metody łagodzenia alergii w czerwcu

Kalendarz pylenia – co pyli w czerwcu? 

Co kwitnie w czerwcu? Głównym problemem alergików są trawy. Pylenie traw w czerwcu osiąga swoje apogeum. Przez cały miesiąc notuje się wysokie lub bardzo wysokie stężenie pyłków traw w powietrzu. Ponadto groźne dla uczuleniowców są pyłki szczawiu. Należy też wspomnieć o tym, że alergia w czerwcu może być wywoływana zarodnikami grzybów pleśniowych. Jakie rośliny pylą w czerwcu? 

Trawy – szczyt sezonu alergicznego 

Na co alergia w czerwcu? W Polsce rośnie ponad 300 gatunków traw, ale nie wszystkie z nich powodują uczulenie. Do najsilniejszych alergenów wśród traw zalicza się m.in. tymotkę łąkową, kupkówkę pospolitą, wiechlinę łąkową, kostrzewę czerwoną, mietlicę pospolitą, wyczyńca łąkowego i tomkę wonną. Do grupy alergenów traw zaliczane są także alergeny zbóż – przede wszystkim żyta. Nasilone pylenie zbóż w czerwcu może powodować uciążliwe dolegliwości. 

Mimo że jest wiele uczulających gatunków traw, to tak naprawdę nie dokonuje się rozróżnienia między nimi. Jest to związane z tym, że białka alergizujące poszczególnych gatunków są do siebie podobne, przez co wskutek uczulenia na jeden alergen objawy alergii w czerwcu mogą występować też w kontakcie z pyłkami innych traw. 

Alergia na trawy jest coraz częściej spotykana, głównie cierpią na nią osoby dorosłe i młodzież. Pyłki traw mają to do siebie, że są bardzo drobne i lekkie, więc z łatwością są przenoszone wraz z wiatrem. Oznacza to, że ich najwyższy poziom notuje się w słoneczne i wietrzne dni. Ponadto dodać trzeba, że osoby uczulone na trawy powinny ograniczyć wychodzenie z domu w godzinach porannych i późnopopołudniowych. 

Lipa – początek pylenia przed wakacjami 

Pylenie drzew w czerwcu nie jest już tak dotkliwe jak wcześniej. Jednym z nielicznych gatunków drzew, które mogą dać się we znaki alergikom, jest lipa. Na szczęście alergeny lipy nie są aż tak silne jak np. brzozy, choć osoby wrażliwe i tak mogą czuć się nie najlepiej. Ponadto uczulać mogą jeszcze pyłki czarnego bzu, platana, dębu oraz sosny, przy czym podobnie jak w przypadku lipy nie są to zbyt częste powody alergicznych dolegliwości. 

Szczaw i inne rośliny pylące w czerwcu 

Co pyli w czerwcu? Przez cały miesiąc utrzymuje się wysokie stężenie pyłków szczawiu oraz pokrzywy. Ponadto w czerwcu pyli również babka, pod koniec miesiąca w powietrzu pojawiają się także pyłki komosy i bylicy, zwykle w niewielkim stężeniu. 

Nie można zapominać, że nie tylko pyłki roślin mogą powodować alergię. Co uczula w czerwcu? Cały miesiąc utrzymuje się maksymalne stężenie zarodników grzybów mikroskopowych z gatunku Cladosporium i Alternaria, które mogą wywoływać silne reakcje alergiczne.

Objawy alergii na pyłki czerwcowe 

Sezonowe alergie mają to do siebie, że przebiegają dość podobnie, dają niemalże te same objawy, jedyną różnicą między nimi może być ich natężenie. Jakie symptomy mogą wskazywać na czerwcowe alergie? 

Alergia na trawy i zboża – typowe symptomy 

Jeśli chodzi o trawy, to stężenie pyłków w powietrzu w czerwcu jest wysokie i to właśnie one odpowiadają za największą liczbę przypadków ostrych objawów uczuleniowych. Dodatkowo trzeba podkreślić, że są to bardzo silne alergeny, więc dolegliwości z nimi związane mogą być niezwykle uciążliwe. 

Jako najczęściej występujące objawy alergii w czerwcu trzeba tu wymienić: 

• wodnisty, cieknący katar

• zatkany nos

• swędzenie nosa

• napadowe kichanie

• łzawienie, zaczerwienienie, pieczenie i świąd oczu

• opuchnięte powieki

• suchy kaszel, drapanie w gardle

• duszności

• nasilenie objawów astmy 

Oprócz objawów ze strony nosa, układu oddechowego i oczu pylenie w czerwcu może też wywoływać objawy skórne, np. świąd, rumień, wysypkę, pokrzywkę. W przypadku dużego nasilenia dolegliwości uczuleniowych alergik może odczuwać bóle głowy, zmęczenie, osłabienie, stany podgorączkowe i trudności ze snem. 

Reakcje krzyżowe w alergii pyłkowej 

Odpowiedź na pytanie, na co można mieć alergię w czerwcu, nie zawsze jest oczywista. Alergia wziewna w czerwcu może przejawiać się także w postaci reakcji krzyżowych. Oznacza to, że u osób uczulonych na alergeny wziewne po zjedzeniu niektórych owoców lub warzyw, na które nie ma się alergii, mogą wystąpić objawy uczuleniowe. 

Dlaczego tak się dzieje? Przyczyną tego zjawiska jest to, że struktury niektórych alergenów są do siebie podobne. Zatem w czerwcu u osób uczulonych na trawy objawy alergii krzyżowej mogą się pojawić po zjedzeniu m.in.: 

• melona, arbuza, kiwi, pomarańczy, jabłek, brzoskwiń

• pomidorów, boćwiny, ziemniaków, selera, marchewki

• orzeszków ziemnych

• zbóż i produktów zbożowych (np. żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia, kukurydzy) 

Warto dodać, że reakcja krzyżowa zwykle objawia się swędzeniem, pieczeniem i obrzękiem jamy ustnej, języka, warg i gardła (tzw. zespół alergii jamy ustnej), ponadto także zmianami skórnymi, m.in. wysypką na twarzy bądź też zapaleniem spojówek. Rzadziej może dojść do obrzęku naczynioruchowego, objawów ze strony nosa i dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Rodzaj objawów i ich nasilenie jest kwestią indywidualną.

Jak leczyć alergię na pyłki traw i lipy?

Leki na alergię muszą się znaleźć w każdym domu, gdzie mieszka alergik. Wybór tego typu produktów jest bardzo szeroki. Na co szczególnie trzeba zwracać uwagę? Jak powinno wyglądać przygotowanie do wakacji z alergią? 

Leki przeciwhistaminowe do zabrania na wakacje

Podstawową formą farmakologicznego leczenia alergii są leki przeciwhistaminowe. Najpopularniejsze są tabletki na alergię zawierające substancje przeciwhistaminowe drugiej (np. bilastyna, loratadyna, cetyryzyna) lub trzeciej generacji (np. desloratadyna, lewocetyryzyna). Leki te można kupić w aptece bez recepty. W przypadku dzieci rekomendowane są syropy na alergię. 

Preparaty miejscowe przy nasilonych objawach

Doustne leki na alergię nie są jedyną opcją. W zależności od nasilenia konkretnych objawów wywoływanych przez zarodniki lub pyłki w czerwcu wskazane są preparaty miejscowe. 

Jeśli katar alergiczny w czerwcu utrudnia normalne funkcjonowanie, wskazane są krople do nosa na alergię. Są to albo preparaty przeciwhistaminowe (np. z azelastyną), glikokortykosteroidy (np. z furoinianem mometazonu) lub środki z substancjami obkurczającymi naczynka krwionośne w błonie śluzowej nosa (np. z ksylometazoliną). 

Analogicznie, gdy głównie doskwierają objawy oczne, należy sięgnąć po krople do oczu na alergię. Można wybrać preparaty o działaniu przeciwhistaminowym (np. z olopatadyną, ketotifenem i azelastyną), obkurczającym naczynka krwionośne (np. z tetryzoliną) lub przeciwzapalnym (np. z ektoiną). Dobrym rozwiązaniem są też krople do oczu z kromoglikanem sodowym, zaleca się je stosować na około dwa tygodnie przed rozpoczęciem sezonu pylenia.

Immunoterapia swoista w alergii pyłkowej

U niektórych alergików warto rozważyć leczenie przyczynowe, czyli immunoterapię swoistą – tzw. odczulanie. Takie leczenie trwa długo – około 3-5 lat, daje jednak dobre efekty. Terapia polega na przyjmowaniu niewielkich dawek alergenów pod kontrolą lekarza, w efekcie czego dochodzi do zwiększenia tolerancji organizmu na substancję uczulającą.

Praktyczne porady dla alergików przed wakacjami 

Życie z alergią wymaga podejmowania kompleksowych działań profilaktycznych i leczniczych. Stosowanie leków jest tylko jednym z tych elementów i tak naprawdę wcale nie jest najważniejszym z nich. Absolutnie kluczowa jest umiejętność unikania alergenów. 

Od razu trzeba wspomnieć, że nie ma raczej szans na to, aby całkowicie wyeliminować pyłki lub zarodniki grzybów pleśniowych ze swojego otoczenia. Ze względu na swój rozmiar oraz łatwość, z jaką przenosi je wiatr, ryzyko ekspozycji na nie jest ogromne! Co można zrobić, aby ograniczyć kontakt z alergenami?

Monitoring stężenia pyłków przed wyjazdem 

Najlepiej zacząć od zapoznania się z kalendarzem pylenia oraz od śledzenia komunikatów dla alergików. Dzięki kalendarzowi można się dowiedzieć, co pyli i uczula w czerwcu, natomiast codzienne alerty wskazują w bardziej szczegółowy sposób, jak aktualnie wygląda stężenie pyłków w powietrzu w czerwcu. 

Dlaczego sam kalendarz pylenia nie wystarcza i trzeba każdego dnia monitorować poziom pyłków? Na to, czy danego dnia w powietrzu będzie się utrzymywał wysoki czy niski poziom alergenów, ma bowiem wpływ pogoda (deszcz, słońce, wiatr). W ostatnich latach z powodu zmian klimatycznych można też obserwować przesuwanie się terminów pylenia poszczególnych roślin. 

Ograniczanie ekspozycji na alergeny podczas podróży 

Zarówno podczas samej podróży, jak i w trakcie wakacyjnego pobytu należy dbać o minimalizowanie ekspozycji na alergeny. Sprawdzą się oczywiście standardowe metody praktykowane każdego dnia w warunkach domowych. Ponadto warto na miejsce destynacji wybrać rejony, gdzie ryzyko ekspozycji na uczulające substancje jest mniejsze (np. morze, wysokie góry). 

Wskazane jest dbanie o czystość powietrza, np. w samochodzie przed podróżą należy oczyścić i odgrzybić klimatyzację. Dodatkowo w trakcie jazdy samochodem, autokarem lub pociągiem nie zaleca się otwierania okien. Ważne jest także to, aby wybrać odpowiedni hotel, najlepiej taki, który jest przyjazny alergikom. Można też w podróż zabrać własny oczyszczacz i nawilżacz powietrza. 

Zmiana codziennych nawyków w sezonie wakacyjnym 

Podczas wakacyjnego wyjazdu trudno jest cały czas przesiadywać w hotelu, dlatego trzeba właściwie przygotować się do spacerów i zwiedzania. Należy stosować środki ochronne w postaci okularów, ewentualnie można nosić maseczkę ochronną. Trzeba oczywiście pamiętać, żeby nie dotykać rękami okolic oczu, nosa i ust! 

Niezwykle istotne jest to, aby z największą uwagą dbać o higienę – po powrocie do hotelu trzeba dokładnie umyć ręce, wziąć prysznic i umyć włosy. Dodatkowo zaleca się profilaktycznie stosować leki na alergię, co pomoże zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów.

Naturalne metody łagodzenia alergii w czerwcu 

Alergia na trawy w czerwcu może znacząco utrudniać normalne funkcjonowanie, może też zburzyć wakacyjne plany. Trzeba więc w miarę możliwości zrobić, co tylko się da, aby zmniejszyć ryzyko, że pojawią się objawy alergii w czerwcu. A gdy już wystąpią, to warto stosować dodatkowe środki oprócz leków. Nie zaszkodzi też zadbać o wzmocnienie odporności organizmu. 

Wspomagające suplementy i zioła przed wyjazdem 

Aby wspomóc organizm w walce z alergią na pyłki w czerwcu, można stosować zioła do picia oraz suplementy diety. Warto parzyć sobie np. rumianek, pokrzywę, tarczycę bajkalską i pachnotkę zwyczajną. Wskazane są preparaty z kwercetyną, czyli flawonoidem o udowodnionym działaniu przeciwalergicznym. Można też suplementować witaminy C i D oraz cynk, czyli składniki, które wspierają odporność. Naturalnym sposobem na alergię jest olej z nasion czarnuszki siewnej. Wykazuje on silne właściwości przeciwalergiczne i przeciwzapalne. 

Dieta antyalergiczna na wakacje

O ile w domu łatwiej jest zdrowo się odżywiać, tak podczas urlopu zdarzają się liczne odstępstwa od diety. Osoby, u których problemem jest alergia wziewna w czerwcu, muszą zwracać uwagę na to, co jedzą i co piją. Należy unikać produktów, które zwiększają wydzielanie histaminy lub są jej źródłem. Unikać też trzeba żywności wysokoprzetworzonej, słodyczy, lodów oraz alkoholu, gdyż mogą one osłabiać reakcje odpornościowe organizmu. 

Alergia w czerwcu może przybierać postać alergii krzyżowej, dlatego alergicy muszą wiedzieć, jakie produkty spożywcze mogą potencjalnie wywoływać u nich objawy, aby unikać ich jedzenia. Ogromnym wsparciem może się okazać zwiększenie spożycia produktów zawierających składniki antyoksydacyjne i przeciwzapalne, czyli produktów bogatych w witaminy, minerały, antyoksydanty i kwasy Omega-3. 

Domowe sposoby na łagodzenie objawów w podróży 

Do wakacyjnej apteczki alergik powinien koniecznie spakować zapas soli fizjologicznej oraz wodę morską w sprayu. Przemywanie oczu i nosa to prosty sposób na usuwanie z nich alergenów oraz na łagodzenie objawów. Ampułki z roztworem soli fizjologicznej skutecznie usuwają z oczu alergeny, zaś do oczyszczania nosa idealnie sprawdza się aerozol z wodą morską. Raz dziennie wskazane jest też wykonanie zabiegu irygacji nosa i zatok, dlatego warto ze sobą zabrać zestaw złożony ze specjalnej butelki z dzióbkiem i saszetek z chlorkiem sodu. 

Na co alergia w czerwcu? W tym miesiącu największe zagrożenie stanowią trawy. Z tego względu należy unikać nieskoszonych trawników oraz łąk. Niewychodzenie z domu pomaga ograniczyć ryzyko ekspozycji na alergeny, nie jest jednak rozwiązaniem na dłuższą metę. Trzeba więc zadbać o odpowiednią ochronę, dodatkowo należy mieć przy sobie sprawdzone leki na alergię.

Autor wpisu: mgr farm. Katarzyna Borowiec, i-Apteka.pl Farmaceutka z niemałym już doświadczeniem. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia, opieka farmaceutyczna.