Czego unikać przy raku piersi?
31.08.2025mgr farm. Jarosław Buczarski
Rak piersi sprawia, że kobiecie nagle zawala się cały świat. W zależności od stopnia zaawansowania musi poddać się mniej lub bardziej inwazyjnym procedurom. Dodatkowo diagnoza wymaga zmodyfikowania diety i stylu życia. Niektóre rzeczy, nawet te powszechnie rekomendowane jako prozdrowotne, podczas leczenia onkologicznego są niewskazane. Na co trzeba uważać? Czego unikać przy raku piersi?
Spis treści:
- Czego unikać przy raku piersi? Wprowadzenie do tematu
- Styl życia i nawyki do zmiany
- Hormony i terapie hormonalne
- Suplementy i ziołolecznictwo – ostrożność
- Przeciwwskazania podczas leczenia
- Bezpieczeństwo w codziennym życiu
Czego unikać przy raku piersi? Wprowadzenie do tematu
Na początek warto wziąć na tapet codzienną dietę. W przebiegu raka piersi zwykle nie występują żadne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, są one możliwe jedynie w sytuacji, gdy kobieta poddawana jest chemioterapii (może pojawiać się m.in. biegunka, zaparcia, nudności, wymioty). Niemniej jednak zaleca się, aby wprowadzić do diety kilka modyfikacji.
Dieta przy raku piersi powinna być ustalana indywidualnie przez lekarza. Bardzo ważne jest, aby stosować się do jego zaleceń. W ten sposób można m.in. uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości, a także niedożywienia i wyniszczenia związanego z postępem choroby, jak również zmniejszyć ryzyko skutków ubocznych. Będąc przy zagadnieniu rak piersi a dieta, to jasno trzeba podkreślić, że nawet najlepsza dieta nie jest w stanie wyleczyć nowotworu, ale stanowi ważny element terapii.
Co jeść przy raku piersi? Zazwyczaj wskazane jest, aby w codziennym jadłospisie nie zabrakło różnokolorowych owoców i warzyw, które dostarczają witamin, składników mineralnych, antyoksydantów i błonnika. Jakie owoce można jeść przy chorobie nowotworowej? Polecane są głównie jabłka, owoce jagodowe, winogrona, cytrusy, pomidory. Niewskazane są grejpfruty, gdyż mogą one wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi w chemioterapii.
Błonnik należy też dostarczać w postaci produktów pełnoziarnistych. Niezbędne są dobre źródła pełnowartościowego białka. Jest to szczególnie ważny makroskładnik – jest potrzebny do odbudowy tkanek i do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Zaleca się uwzględnić w diecie zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Przy zwiększonym zapotrzebowaniu na białko i częstych problemach z apetytem zalecane jest wprowadzenie produktów typu Nutridrink.
Nie można zapominać o tłuszczach, ale zamiast tłuszczów nasyconych wskazane są tłuszcze nienasycone – zimnotłoczone oleje, nasiona, pestki i orzechy, a także tłuste ryby morskie. Bardzo ważne jest również prawidłowe nawodnienie organizmu – przede wszystkim trzeba pić wodę. A czego nie jeść przy raku piersi?
Produkty spożywcze do ograniczenia
Co trzeba powiedzieć na temat tłuszcze a rak piersi? Uważa się, że mogą one sprzyjać rozwojowi stanów zapalnych, a także mogą podwyższać stężenie estrogenów. Należy więc ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych (tłuszczów zwierzęcych, w tym tłustego nabiału) i tłuszczów trans. W przypadku mięso a rak piersi to przede wszystkim w diecie trzeba zmniejszyć ilość czerwonego mięsa, smalcu, słoniny, tłustego nabiału, przetworzonych produktów mięsnych (np. kiełbas, wędlin), potraw smażonych, wędzonych i grillowanych. Trzeba też ograniczyć spożycie soli.
Alkohol i jego wpływ na leczenie
Na liście produktów zakazanych znajduje się alkohol. Jak wygląda zależność alkohol a rak piersi? Po pierwsze spożywanie alkoholu jest jednym z czynników, który może zwiększać ryzyko raka. Po drugie może on wpływać negatywnie na skuteczność leczenia, a także może nasilać działania niepożądane. Dodatkowo alkohol osłabia odporność i działa drażniąco na układ pokarmowy.
Cukier i przetworzona żywność
W kwestii cukier a rak piersi trzeba powiedzieć, że wiele wskazuje na to, iż może on sprzyjać wzrostowi komórek nowotworowych. Jego nadmierne spożycie może przyczyniać się do utrzymywania się stanu zapalnego w organizmie, a także negatywnie wpływać na równowagę hormonalną. Ograniczyć trzeba cukry proste i cukier dodany – niewskazane są głównie słodycze i słodzone napoje. Alternatywą dla cukru są słodziki.
Szkodliwa dla organizmu zmagającego się z nowotworem piersi może być żywność wysokoprzetworzona – dania gotowe, fast foody, chipsy. Szczególnie groźne są dodawane do takiej żywności konserwanty – n-nitrozwiązki, w tym azotany i azotyny.
Przy cukrze i żywności przetworzonej trzeba wspomnieć także o problemie otyłość a rak piersi. Dotychczasowe badania pokazują, że u kobiet z nadmierną masą ciała rokowania w przypadku raka piersi są gorsze, częściej pojawiają się też skutki uboczne leczenia.
Styl życia i nawyki do zmiany
U kobiet ze zdiagnozowanym rakiem piersi zalecany jest szeroko rozumiany higieniczny styl życia, ograniczający niezdrowe nawyki i skupiający się na eliminowaniu szkodliwych czynników. Z jednej strony trzeba bardzo uważać na żywienie przy raku piersi, z drugiej istotne jest dbanie o samopoczucie fizyczne i psychiczne.
Palenie tytoniu i substancje szkodliwe
Z punktu widzenia zdrowia papierosy nie mają absolutnie żadnego pozytywnego działania, dlatego w pierwszej kolejności osoby palące powinny zerwać z nałogiem. Zalecenie to dotyczy nie tylko tradycyjnych papierosów, ale i papierosów elektronicznych oraz waporyzatorów.
O co chodzi w kwestii palenie a rak piersi? Wiedza o tym, że papierosy są główną przyczyną raka płuc, jest powszechne. Niestety zbyt rzadko mówi się o tym, że stanowią one też czynnik ryzyka rozwoju raka piersi. Dym tytoniowy zawiera toksyny zdolne do uszkadzania DNA komórek piersi. Co więcej, palenie może zmniejszać skuteczność leczenia onkologicznego.
Nadwaga i brak aktywności fizycznej
Nadwaga i otyłość to czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór piersi. To jednak nie jest jedyna zależność w kwestii rak piersi a masa ciała. U kobiet z nadmierną masą ciała leczenie może przynosić gorsze efekty! Winna nadwadze jest nie tylko niezdrowa dieta, ale i brak aktywności fizycznej. Siedzący tryb życia generalnie ma negatywny wpływ na organizm, co może mieć znaczenie w walce z nowotworem.
Chroniczny stres i jego wpływ
Przewlekły stres odciska piętno na organizmie, m.in. osłabiając układ odpornościowy. Ponadto negatywnie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy, może więc pośrednio prowadzić do zaburzeń hormonalnych. W kwestii stres a rak piersi jest istotne nie tylko to, że stres jest czynnikiem ryzyka rozwoju nowotworu, ale i fakt, że sprzyja on powstawaniu przerzutów.
Oczywiście choroba nowotworowa jest ogromnym źródłem stresu, ale należy zrobić wszystko, aby zmniejszyć jego wpływ. Wskazane są różnego rodzaju techniki relaksacyjne, medytacja lub joga. Pomocne może być również wsparcie psychologiczne.
Hormony i terapie hormonalne
W niektórych przypadkach stosuje się hormonoterapię jako jedną z metod leczenia hormonozależnego raka piersi. Polega ona na blokowaniu lub obniżaniu poziomu hormonów, które stymulują wzrost komórek nowotworowych. Nie można jednak mylić takiej hormonoterapii z hormonami stosowanymi np. w okresie menopauzy! Jak wygląda kwestia antykoncepcja a rak piersi?
Estrogeny zewnętrzne
Estrogeny endogenne to hormony płciowe naturalnie produkowane przez organizm. Oprócz nich wyróżnia się też estrogeny zewnętrzne, czyli związki syntetyczne, które naśladują działanie estrogenów endogennych. Mogą być podawane doustnie lub też dopochwowo, w postaci plastrów, zastrzyków, żeli. Estrogeny zewnętrzne wykorzystywane są w lekach antykoncepcyjnych i w hormonalnej terapii zastępczej.
Antykoncepcja hormonalna
Jeśli chodzi o hormony a rak piersi, to stosowanie antykoncepcji hormonalnej jest przeciwwskazane u kobiet chorych na raka piersi oraz kobiet po przebytym raku piersi. Przyjmowanie estrogenów może przynieść negatywne skutki uboczne, może też zwiększać ryzyko nawrotu nowotworu.
Terapia zastępcza hormonami
Przebyty lub aktualnie leczony rak piersi to również przeciwwskazania do stosowania hormonalnej terapii zastępczej. Podobnie jak w przypadku antykoncepcji hormonalnej estrogeny (zwłaszcza w skojarzeniu z progestagenem) mogą stymulować wzrost komórek nowotworowych.
Suplementy i ziołolecznictwo – ostrożność
Suplementy diety oraz zioła są często polecane jako wsparcie dla organizmu. Popularne witaminy i suplementy na odporność mogą być jednak niewskazane dla kobiet chorujących na raka piersi. Najważniejsze, co trzeba pamiętać, to fakt, że nie można stosować żadnych preparatów bez konsultacji z lekarzem! Ryzyko, że zaburzą proces leczenia, jest wysokie.
Niebezpieczne interakcje z leczeniem
Niektóre suplementy i zioła mogą zmniejszać skuteczność leków onkologicznych i zmieniać ich metabolizm, jak również wchodzić w interakcje z lekami i zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Z tego powodu suplementy przy raku piersi można przyjmować wyłącznie w porozumieniu ze swoim lekarzem.
Suplementy o działaniu estrogenowym
U chorych na hormonozależnego raka piersi nie są zalecane suplementy diety o działaniu estrogennym. Zawarte w nich składniki mogą stymulować receptory estrogenowe, co przyspiesza wzrost komórek nowotworowych. Takimi substancjami są fitoestrogeny pozyskiwane np. z soi, czerwonej koniczyny, siemienia lnianego, chmielu.
Ziołowe preparaty do unikania
Wśród ziół, których trzeba unikać podczas leczenia onkologicznego, wymienia się głównie dziurawiec zwyczajny, miłorząb japoński, jeżówkę purpurową, rumianek zwyczajny, a w niektórych przypadkach nawet zieloną herbatę.
Przeciwwskazania podczas leczenia
Każda pacjentka ma indywidualnie dobieraną terapię. W ramach przygotowań do rozpoczęcia leczenia lekarz powinien poinformować o tym, co szkodzi przy raku piersi, co jest przeciwwskazane przy leczeniu onkologicznym, a także o tym, czego nie lubi rak piersi!
Ograniczenia przy chemioterapii
Chemioterapia to potężne obciążenie dla organizmu, ilość jej skutków ubocznych i powikłań może przerazić. Obejmują one m.in. układ odpornościowy i pokarmowy. Należy więc wyeliminować wszelkie produkty, które mogą dodatkowo osłabiać organizm, czyli alkohol i papierosy, a także wszystkie ciężkostrawne dania, ostre przyprawy, produkty wzdymające, wysokoprzetworzoną żywność.
W zależności od pojawiających się objawów niepożądanych konieczne mogą być dodatkowe ograniczenia. W kwestii kawa a rak piersi nie ma żadnych zakazów, kofeina nie ma niekorzystnego wpływu, jednakże podczas chemioterapii może nasilać pojawiające się nudności, wymioty, bóle brzucha i zgagę.
A co, jeśli chodzi o nabiał a rak piersi? Wskazane jest unikanie tłustego nabiału z uwagi na wysoką zawartość tłuszczów nasyconych. Ponadto podczas chemioterapii produkty mleczne mogą nasilać biegunkę, mało tego, w trakcie leczenia wiele kobiet źle toleruje laktozę.
Zasady podczas radioterapii
Również radioterapia daje liczne skutki uboczne i negatywnie wpływa na kondycję organizmu. Podobnie jak przy chemioterapii trzeba przestrzegać zaleceń dietetycznych, unikać alkoholu i papierosów. W szczególności należy jednak dbać o skórę, która jest poddawana napromieniowaniu. Skóra wymaga intensywnego nawilżania i natłuszczania oraz delikatnego mycia. Polecane są emolienty i specjalistyczne preparaty.
Dwa słowa trzeba dodać też na temat słońce a rak piersi. Podczas radioterapii i przez pewien czas po jej zakończeniu należy bardzo uważać na światło słoneczne. Naświetlania uwrażliwiają skórę na promienie UV, czyniąc ją podatną na poparzenia, należy więc nie tylko stosować kremy z wysokim filtrem, ale i unikać bezpośredniej ekspozycji skóry na słońce. Ostrożność powinny zachować również osoby podczas chemioterapii, a to z uwagi na zwiększone ryzyko udaru oraz reakcji fotouczulających.
Ostrożność z lekami bez recepty
W trakcie leczenia onkologicznego może być konieczne stosowanie innych leków – bez recepty lub na receptę. Niezależnie od tego, czy są to leki stosowane doraźnie np. do łagodzenia niepożądanych objawów chemioterapii, czy kontynuacja leczenia innych chorób przewlekłych, wszystkie preparaty powinny być zweryfikowane przez lekarza.
Bezpieczeństwo w codziennym życiu
Życie z rakiem piersi wymaga wielu wyrzeczeń, a także licznych działań profilaktycznych. Na co dzień trzeba często zwracać uwagę na różne rzeczy, do których normalnie nie przykłada się zbyt dużej wagi.
Kosmetyki i środki chemiczne
Zasadniczo nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących pielęgnacji skóry u pacjentów onkologicznych, jednakże zdecydowanie lepiej sprawdzą się kosmetyki dla skór wrażliwych, alergicznych i atopowych, szczególnie gdy prowadzona jest radioterapia. Skóra z czasem może zmieniać swoje preferencje, warto więc obserwować jej reakcje. A czego unikać przy raku piersi? Należy zrezygnować z produktów z drażniącymi składnikami, np. alkoholem, konserwantami, substancjami zapachowymi.
Aktywności fizyczne do unikania
Aktywność fizyczna przy raku piersi jest bardzo ważna, należy jednak pamiętać, że trzeba ją dopasować do swoich możliwości. Wysiłek nie powinien być obciążający, wskazana jest aktywność o umiarkowanym nasileniu. Wprawdzie nie ma żadnych ogólnych zakazów dotyczących wysiłku, ale z pewnością trzeba pamiętać, że choroba i jej leczenie znacząco obniżają kondycję organizmu, więc ruch może być gorzej tolerowany.
Sytuacje zwiększające ryzyko infekcji
Pacjenci onkologiczni zmagają się z przewlekłym osłabieniem odporności, przez co są bardziej narażeni na różnego rodzaju infekcje. Kluczowe jest, aby unikać sytuacji, które wiążą się ze zwiększonym ryzykiem ekspozycji na chorobotwórcze drobnoustroje, np. w sezonie grypowym należy unikać dużych skupisk ludzkich, trzeba też zrezygnować z jedzenia produktów surowych (np. jaj, ryb, mięsa). Dodatkowo w porozumieniu z lekarzem można stosować suplementy na odporność. Jeśli chodzi o witaminy przy raku piersi, to pomocna może być, np. witamina D.
A czy podróże przy raku piersi są bezpieczne? Nie ma żadnych przeciwwskazań, ale oczywiście najpierw trzeba to omówić ze swoim lekarzem. Na pewno z wyjazdów trzeba zrezygnować podczas chemio- i radioterapii, gdyż organizm może źle znosić obciążenia związane z podróżą.
Po zdiagnozowaniu raka piersi zaczyna się dla kobiety niezwykle trudny czas. Leczenie w większości przypadków jest bolesne i utrudnia normalne funkcjonowanie. Do tego dochodzi konieczność modyfikacji dotychczasowego życia. Lista „czego unikać przy raku piersi” jest długa, ale warto się jej trzymać, aby zwiększyć swoje szanse na wyleczenie.
