Deklaracja POZ – co to jest i czy warto ją złożyć?

W polskim systemie opieki zdrowotnej każdy pacjent ma prawo do wyboru swojego lekarza rodzinnego, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Aby jednak móc korzystać ze świadczeń w wybranej przychodni, konieczne jest złożenie deklaracji POZ. Dokument ten stanowi formalne potwierdzenie, że dany pacjent decyduje się korzystać z usług konkretnego zespołu medycznego w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Czym dokładnie jest deklaracja, jak ją wypełnić i dlaczego warto ją mieć?

Czym jest deklaracja POZ?

Deklaracja POZ to nic innego jak dokument, w którym pacjent wskazuje swojego:

• lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,

• pielęgniarkę POZ,

• (w przypadku kobiet) położną POZ.

Złożenie deklaracji umożliwia korzystanie z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ w wybranej przychodni. Dzięki niej pacjent zyskuje prawo do umawiania się na wizyty, otrzymywania skierowań do specjalistów czy badań diagnostycznych.

Deklaracja jest przypisana do konkretnej osoby – zarówno dorośli, jak i dzieci muszą mieć własny dokument. W przypadku osób małoletnich deklarację w ich imieniu składa rodzic lub opiekun prawny.

Jak wygląda procedura wyboru lekarza i pielęgniarki POZ?

Każdy ubezpieczony w NFZ ma prawo do bezpłatnego wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ. Wyboru można dokonać maksymalnie trzy razy w ciągu roku kalendarzowego bez żadnych dodatkowych opłat. Każda kolejna zmiana wiąże się z niewielką opłatą (aktualnie 80 zł).

Deklarację można złożyć na kilka sposobów:

• osobiście w przychodni – wypełniając druk dostępny w rejestracji,

• elektronicznie – za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP),

• poprzez ePUAP – korzystając z podpisu elektronicznego lub profilu zaufanego.

Cała procedura jest szybka i prosta, a coraz więcej pacjentów decyduje się na wygodną formę online.

Dlaczego warto złożyć deklarację POZ?

Złożenie deklaracji nie jest obowiązkowe, jednak w praktyce jest niezbędne, aby korzystać ze świadczeń POZ. Dzięki niej pacjent zyskuje:

1. Stały dostęp do lekarza rodzinnego – w przypadku przeziębienia, infekcji czy problemów zdrowotnych zawsze wiadomo, do kogo się zwrócić.

2. Kontynuację leczenia – lekarz, pielęgniarka i położna znają historię chorób pacjenta, jego wyniki badań i mogą skuteczniej prowadzić terapię.

3. Skierowania do specjalistów – lekarz POZ wystawia skierowania m.in. do kardiologa, neurologa czy endokrynologa, a także na niektóre badania diagnostyczne.

4. Bezpłatne świadczenia – wszystkie wizyty i procedury w ramach POZ są finansowane z NFZ.

5. Profilaktykę i edukację zdrowotną – POZ odpowiada nie tylko za leczenie, ale także za działania profilaktyczne, np. bilanse zdrowia dzieci, szczepienia czy badania kontrolne.

Bez złożonej deklaracji pacjent może oczywiście korzystać z pomocy medycznej, ale wówczas często musi opłacić wizytę prywatnie.

Co zawiera deklaracja POZ?

Deklaracja to stosunkowo prosty formularz. Zawiera dane osobowe pacjenta (imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania), a także informacje dotyczące wybranego lekarza, pielęgniarki i położnej. Podpisując dokument, pacjent wyraża zgodę na objęcie go opieką przez wskazany zespół medyczny.

Deklaracja ma charakter indywidualny – oznacza to, że każdy członek rodziny musi wypełnić własny formularz. Przykładowo, rodzina z dwójką dzieci składa cztery deklaracje – dla każdego z rodziców i każdego dziecka oddzielnie.

Czy można zmienić lekarza POZ?

Tak, każdy pacjent ma prawo zmienić swojego lekarza, pielęgniarkę lub położną, jeśli nie jest zadowolony z dotychczasowej opieki. Jak wspomniano wcześniej, trzy zmiany w roku są bezpłatne, a każda kolejna wiąże się z dodatkową opłatą. Powodem zmiany może być np. przeprowadzka, niezadowolenie z dostępności terminów czy osobiste preferencje dotyczące sposobu leczenia.

Deklaracja POZ a sytuacje nagłe

Warto podkreślić, że w stanach nagłych, zagrażających zdrowiu lub życiu, pacjent ma prawo do pomocy medycznej w każdej placówce – niezależnie od tego, gdzie złożył deklarację. POZ jest jednak kluczowy w codziennej opiece zdrowotnej, dlatego posiadanie aktualnej deklaracji ułatwia szybki kontakt z lekarzem w mniej pilnych sprawach.

Podsumowanie

Deklaracja POZ to podstawowy dokument, który otwiera pacjentowi dostęp do bezpłatnych świadczeń w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Wybór lekarza rodzinnego, pielęgniarki i położnej pozwala nie tylko leczyć bieżące dolegliwości, ale także prowadzić profilaktykę i mieć zapewnioną ciągłość opieki. Sam proces złożenia deklaracji jest prosty, a możliwość skorzystania z platformy Internetowego Konta Pacjenta sprawia, że można to zrobić szybko i wygodnie.

Choć złożenie deklaracji nie jest formalnym obowiązkiem, w praktyce warto ją mieć – to gwarancja stałego dostępu do lekarza i bezpłatnych świadczeń w ramach NFZ.