Jak długo można używać leków robionych w aptece?

Leki robione w aptece zdają się być już nie modne. Po co zlecać kręcenie jakiejś maści czy robienie syropu skoro dostępność i różnorodność leków gotowych jest przeogromna? Na szczęście są lekarze, którzy cenią sobie wyjątkową efektywność komponowanych w aptece preparatów oraz farmaceuci, którzy potrafią je wykonać. Aby nie zniweczyć pracy farmaceuty i nie zaprzepaścić działania przepisanego przez lekarza leku warto zapoznać się z terminami ważności wykonanych w aptece leków oraz ze sposobem ich przechowywania. W ich przypadku te dwa proste elementy mają niebagatelny wpływ na ich trwałość i działanie.

Walory leków robionych w aptece

Po pierwsze lek wykonywany jest na indywidualne zapotrzebowanie.

Po drugie lekarz ma bezpośredni wpływ na składniki zawarte np. w maści. Dzięki temu unika się stosowania różnych substancji dodatkowych tj. konserwanty, parabeny, aromaty, które mogą wywoływać uczulenia i podrażnienia.

Jednym z walorów leków robionych jest również cena, obecnie wynosi 8,80zł za tzw. jeden ryczałt. Problem pojawia się, gdy na recepcie wypisane są składniki nierefundowane - wtedy faktycznie cena leku rośnie.

Zasady przechowywania leków robionych w aptece

Leki robione są bardzo wrażliwe na warunki otoczenia. Wynika to z faktu, że nie zawierają konserwantów, ulepszaczy, które sprawiają że leki mają dłuższą trwałość.

Na opakowaniu leku, który otrzymaliśmy z apteki czasami mamy informację, aby lek przechowywać w chłodnym miejscu/w lodówce. Pamiętajmy, aby przestrzegać tego zalecenia, bo w przeciwnym razie lek już po jednym dniu nie będzie nadawał się do użycia. Ponadto warto pamiętać, aby w chłodnym miejscu przechowywać leki zawierające antybiotyki. Globulki i czopki należy również trzymać w lodówce, bo składniki użyte do ich wykonania są bardzo wrażliwe na temperaturę, szczególnie latem.

Każda postać leku ma określony termin przydatności ale pamiętajmy, że przechowywanie tego rodzaju preparatów w niższej temperaturze np. w lodówce (za wyjątkiem proszków) może wydłużyć ich okres przydatności do użycia. Ma to kolosalne znaczenie szczególnie w przypadku maści, kremów, roztworów zwierających w swoim składzie dużo wody, czopków, globulek.

Zupełnie odwrotnie postępuje się z proszkami, które zapakowane są w tzw. skrobiowe kapsułki. Silnie chłoną wilgoć i dlatego też nie należy ich przechowywać w lodówce i miejscach wilgotnych.

Terminy ważności poszczególnych postaci leków wykonywanych w recepturze

1. maści, kremy do 30 dni w chłodnym miejscu (najlepiej w lodówce)
2. czopki, globulki do 30 dni w lodówce
3. zawiesiny 7 dni (wykonane na wodzie) lub 30 dni (wykonane na spirytusie)
4. roztwory wodne 7 dni w temperaturze pokojowej, 14 dni w lodówce
5. roztwory spirytusowe 30 dni, chociaż niekiedy dopuszcza się dłuższe stosowanie
6. proszki dzielone i niedzielone 30 dni w suchym, chłodnym miejscu (zakładając, że nie zawierają substancji silnie chłonących wodę z powietrza)
7. mieszanki 7 dni, 14 dni w lodówce
8. krople oczne 24 godziny od otwarcia (bez konserwantów) lub 10 dni (jeżeli zawierają konserwanty)

Autor: mgr farm. Agnieszka Wojtala