Problemy z trawieniem? Poznaj 5 sprawdzonych sposobów

Problemy trawienne mogą dotknąć każdego bez względu na wiek. Przyczyny bólu brzucha, wzdęć, zgagi, odbijania czy nudności mogą być różne. Jeśli objawy problemów z trawieniem występują ciągle, w dodatku obniżają komfort życia i utrudniają normalne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista z pewnością przeprowadzi szczegółową diagnostykę, która ujawni, co powoduje zaburzenia trawienia, a jeśli zajdzie taka konieczność, zastosuje specjalistyczne leczenie. Bez względu na dolegliwość odpowiedzialną za problemy z układem pokarmowym przekaże także ogólne zalecenia dotyczące zmiany trybu życia i stosowanej diety, które powinny pomóc uporać się z zaburzeniami trawienia. Poznaj sprawdzone domowe sposoby, które pozwolą zmniejszyć niepożądane objawy ze strony układu pokarmowego. 

Proces trawienia u człowieka – jak wygląda?

W procesie trawienia pokarmów w organizmie udział biorą enzymy trawienne wytwarzane w poszczególnych jego częściach. Enzymy te na poszczególnych etapach trawienia rozkładają złożone związki do prostszych elementów, wchłanianych następnie do krwi. Lipaza jest enzymem niezbędnym do trawienia tłuszczów, amylaza odpowiada za trawienie węglowodanów, a pepsyna – białek. Dalsze trawienie odbywa się w jelicie cienkim, głównie w dwunastnicy, gdzie wydzielane są enzymy trzustkowe. Składniki pokarmowe wchłaniane są do krwi w jelicie cienkim i jelicie grubym, a niewykorzystane resztki pokarmowe, czyli produkty przemiany materii i szkodliwe związki, wydalane są z kałem¹. Różne czynniki mogą zaburzać procesy trawienne, co z kolei przyczynia się do występowania problemów żołądkowych.

Domowe sposoby na problemy z trawieniem

Poznaj sposoby, które korzystnie działają na pracę jelit i trawienie.

Wyeliminuj złe nawyki żywieniowe

Nieregularne jedzenie i spożywanie posiłków w pośpiechu to częste błędy mające negatywny wpływ na pracę układu pokarmowego, dlatego należy ich bezwzględnie unikać. Pokarmy powinno się jeść na spokojnie, najlepiej w ciszy i spokoju, unikając przy tym połykania powietrza i dokładnie gryząc każdy kęs jedzenia.

Unikaj produktów gazotwórczych

Z diety warto wyeliminować produkty przyczyniające się do nadmiernej produkcji gazów. Są to przede wszystkim nasiona roślin strączkowych, nabiał (jaja i sery pleśniowe), ryby (karp, mintaj, śledź oraz sardynki w pomidorach i oleju), a także napoje gazowe, alkoholowe i z kofeiną. Ponadto należy unikać jedzenia nadmiernych ilości słodyczy i tłustych pokarmów².

Jak najwięcej się ruszaj

Regularna aktywność fizyczna powinna poprawić perystaltykę jelit oraz rozwiązać problem z wypróżnianiem i zaparciami. Uprawianie sportów zaleca się przede wszystkim osobom cierpiącym na hemoroidy, ponieważ pomimo tego, że hemoroidy a zaparcia to dwie różne jednostki chorobowe, są one jednak ze sobą ściśle powiązane. Dodatkowo zaleca się zwiększenie ilości błonnika pokarmowego w diecie³.

Zwalcz stres

Na motorykę jelit w dużym stopniu wpływa stres, dlatego powinniśmy starać się w miarę możliwości unikać sytuacji stresowych. Niestety nie zawsze jest to możliwe, dlatego lepszym rozwiązaniem jest nauka radzenia sobie z napięciem emocjonalnym⁴. Pomóc w tym może psycholog.

Sięgnij po probiotyki

W walce z problemami z trawieniem warto sięgnąć także po probiotyki, które przyczyniają się do zasiedlenia jelita przez niepatogenne bakterie⁵. Preparaty probiotyczne dostępne są bez recepty. Ich przyjmowanie warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Ogólnie uważa się je za bezpieczne w chorobach układu pokarmowego, lecz zdarzały się przypadki zwiększonej produkcji gazów i wzdęć po ich zażyciu. Stąd też zażywając probiotyki powinno się zachować wzmożoną ostrożność i dokładnie obserwować reakcje swojego ciała. Decydując się na zakup probiotyków lepszym wyborem będą te mające w swoim składzie bakterie z rodziny Lactobaccilus (np. L. acidophilus, L. reuteri, L. plantarum, L. rhamnosus i L. lactis), Bifidobacterium oraz Saccharomyces^8,9.

Nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego – co je mogło wywołać i kiedy należy skonsultować się z lekarzem?

Jedną z przyczyn dyskomfortu związanego z przyjmowaniem pokarmów i trawieniem może być dyspepsja. Jest to zespół obejmujący objawy takie jak ból w górnej części brzucha, uczucie pełności po jedzeniu, wczesne uczucie sytości, nudności czy wymioty. Dyspepsja dzieli się na czynnościową i organiczną. Przyczyny dyspepsji i zaburzeń czynnościowych nie są znane, natomiast dyspepsję organiczną wywołują choroby, m.in. choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy czy choroba refluksowa przełyku⁶.

Za problemy z przewodem pokarmowym odpowiadać mogą także inne choroby i przypadłości, jak np. zespół jelita drażliwego, zapalenie żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy czy zapalenie jelit⁷. Dlatego niepożądane objawy ze strony układu pokarmowego o przewlekłym charakterze należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem, szczególnie gdy towarzyszą im objawy ogólne takie jak gorączka, złe samopoczucie czy spadek wagi. 

Bibliografia:

1. Pankreatyna, Medycyna praktyczna dla pacjentów (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=639 (dostęp: 2022.07.25.)).
2. Wnęk D., Wzdęcia brzucha i nadmierne gazy – postępowanie dietetyczne, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
3. Wiercińska M., Kudłacz P., Zaparcia - objawy, przyczyny, leczenie i leki na zaparcia, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
4. Zych W., Wzdęcia, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.
5. Słomka M., Małecka-Panas E.: Wzdęcia i odbijania. Pediatr. Med. Rodz. 2011, 7, 1, 30–34.
6. Marlicz K., Fyderek K., Wiercińska M., Dyspepsja (niestrawność) - objawy, leki i dieta, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.

1. Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie, Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 1, 69–76.]
2. McKenzie YA, Thompson J, Gulia P, Lomer MC; (IBS Dietetic Guideline Review Group on behalf of Gastroenterology Specialist Group of the British Dietetic Association). British Dietetic Association systematic review of systematic reviews and evidence-based practice guidelines for the use of probiotics in the management of irritable bowel syndrome in adults (2016 update). J Hum Nutr Diet. 2016 Oct;29(5):576-92. Doi: 10.1111/jhn.12386. Epub 2016 Jun 6.
3. Dai C, Zheng CQ, Jiang M, Ma XY, Jiang LJ. Probiotics and irritable bowel syndrome. World J Gastroenterol. 2013 Sep 28;19(36):5973-80. doi: 10.3748/wjg.v19.i36.5973