Benzydamina - jakie są jej właściwości i w jakich lekach się znajduje?

Benzydamina jest substancją leczniczą zaliczaną do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Znana i wykorzystywana jest już od lat, ceniona jest głównie za swoją skuteczność w zwalczaniu stanów zapalnych. Zastosowanie znalazła między innymi w leczeniu infekcji w jamie ustnej i gardle oraz infekcji narządów płciowych. Jak działa benzydamina? Jakie leki z benzydaminą można kupić w aptece?

Spis treści:

• Czym jest benzydamina?
• Jakie są właściwości benzydaminy?
• W jakich lekach znajduje się benzydamina?
• Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania benzydaminy?

Czym jest benzydamina?

Benzydamina jest pochodną indazolu. Jest to substancja lecznicza należąca do grupy leków, które znane są jako niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). W produktach leczniczych wykorzystuje się chlorowodorek benzydaminy. Warto podkreślić, że leki z benzydaminą są w większości dostępne w aptekach bez recepty! Podobnie jak inne NLPZ działa ona przeciwbólowo i silnie przeciwzapalnie. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwobrzękowe, czyli zmniejsza przepuszczalność włośniczek, działa także miejscowo znieczulająco, antyseptycznie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo. Ze względu na skuteczność działania benzydaminy w farmakologii jest ona uznawana za jedną z ważniejszych substancji leczniczych, głównie w laryngologii i ginekologii – w leczeniu stanów zapalnych i różnych infekcji.

Choć benzydamina należy do grupy NLPZ, wykazuje ona nieco inne właściwości niż pozostałe niesteroidowe leki przeciwzapalne, różni się m.in. tym, że nie hamuje cyklooksygenazy ani lipooksygenazy, jak również tym, że nie wywołuje działań niepożądanych w obrębie przewodu pokarmowego. Jest to substancja lecznicza charakteryzująca się wysokim profilem bezpieczeństwa. Jest ona przeznaczona do stosowania miejscowego, dlatego do krwiobiegu przenika w niewielkiej ilości, nie powoduje więc charakterystycznych, ogólnoustrojowych skutków ubocznych pojawiających się, gdy niesteroidowe leki przeciwzapalne są stosowane doustnie.

Benzydamina stosowana rozważnie i zgodnie z zaleceniami może spowodować co najwyżej przemijające uczucie mrowienia, odrętwienia i kłucia w miejscu aplikacji lub pojawienie się objawów reakcji alergicznej (np. wysypki i pokrzywki), dodatkowo podczas aplikacji na błonę śluzową gardła i jamy ustnej mogą wystąpić nudności, wymioty i skurcz oskrzeli. Mimo braku poważnych działań niepożądanych leki z benzydaminą nie są wskazane do stosowania przez nieokreślony czas, nie powinno się ich używać dłużej niż 7 dni (chyba że lekarz zaleci inaczej)! A co ze stosowaniem tej substancji w okresie ciąży i laktacji? Benzydamina w ciąży może być stosowana bez większych obaw, oczywiście po uprzedniej konsultacji z lekarzem. Można ją też stosować w okresie karmienia piersią, używana miejscowo nie przenika do mleka matki. Co istotne, jest także bezpieczna dla dzieci oraz osób starszych.

Jakie są właściwości benzydaminy?

Jak już wcześniej zostało wspomniane, działania benzydaminy są dość szerokie, wykazuje ona właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, przeciwdrobnoustrojowe i miejscowo znieczulające. Oznacza to, że znajduje ona zastosowanie przy wielu różnych dolegliwościach. Głównie zalecana jest w schorzeniach laryngologicznych i ginekologicznych. Leki z benzydaminą stosuje się miejscowo w przypadku podrażnienia, obrzęku, zaczerwienienia, bólu i stanów zapalnych gardła, objawów spowodowanych przez bakterie, wirusy i grzyby, a także w przypadku aft, pleśniawek i owrzodzeń jamy ustnej, zapalenia dziąseł i języka, stanów po zabiegach laryngologicznych i stomatologicznych oraz w profilaktyce zapalenia jamy ustnej wywołanego chemio- i radioterapią.

Działanie benzydaminy jest pomocne przy stanach zapalnych i infekcjach układu płciowego, m.in. w przypadku nieswoistego zapalenia pochwy, zapalenia pochwy i sromu, zapalenia szyjki macicy. Benzydamina jest zalecana także do stosowania profilaktycznego po operacjach chirurgicznych w obrębie układu moczowo-płciowego oraz w pielęgnacji krocza w okresie połogu. Na tym jednak nie kończą się zastosowania benzydaminy, wykorzystuje się ją także w bólach mięśni, sztywności karku, naciągnięciach i skręceniach. Sprawdza się też wspomagająco w leczeniu zapalenia żył, w tym zakrzepowego zapalenia żył.

Trzeba również wspomnieć o zagrożeniu związanym z pozamedycznym stosowaniem benzydaminy. Okazuje się, że przyjmowana doustnie w większej dawce może działać psychoaktywnie. Wywołuje silne pobudzenie psychoruchowe, euforię, halucynacje wzrokowe i słuchowe utrzymujące się nawet przez kilkanaście godzin. Coraz częściej w ten sposób wykorzystywana jest przez młodzież, spowodowane jest to tym, że benzydamina jest ogólnie dostępna i tania. Niestety takie postępowanie jest niezwykle groźne dla zdrowia! Przyjmowanie doustne wysokich dawek chlorowodorku benzydaminy jest silnie toksyczne, może uszkadzać serce i nerki, a także przyczyniać się do występowania drgawek i epizodów psychotycznych.

W jakich lekach znajduje się benzydamina?

Leki z benzydaminą mogą mieć różne postaci, wiele zależy od tego, w jakim celu mają być stosowane. W obrębie jamy ustnej i gardła zwykle stosuje się tabletki do ssania, aerozole i roztwory do płukania. Leki na ból gardła zmniejszają takie objawy stanu zapalnego jak ból, zaczerwienienie i obrzęk oraz działają dezynfekująco. Ponadto benzydaminę można znaleźć w gotowych roztworach lub w proszku do przygotowania roztworów do irygacji pochwy (np. Tantum Rosa), które łagodzą ból, pieczenie, świąd, obrzęk i zaczerwienienie, a także odkażają okolice intymne. Do kupienia są też żele z benzydaminą, które stosuje się w celu zmniejszenia stanów zapalnych w obrębie mięśni i ścięgien oraz łagodzenia stanów zapalnych związanych z niewydolnością żylną i zakrzepowym zapaleniem żył.

W aptekach leki z benzydaminą dostępne są nie tylko w różnych postaciach, ale i o różnym stężeniu substancji czynnej. Choć w większości są to leki OTC, czyli dostępne bez recepty, warto skonsultować ich stosowanie z lekarzem lub farmaceutą. Benzydamina w ciąży i w okresie karmienia piersią jest dozwolona, jednakże zalecana jest wówczas szczególna rozwaga. Przestrzega się przed przekraczaniem zalecanych dawek oraz przed długotrwałym stosowaniem tej substancji!

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania benzydaminy?

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania leków z benzydaminą jest nadwrażliwość na tę substancję czynną, a także na inne składniki zawarte w danym preparacie. Ponadto osoby chorujące na astmę muszą pamiętać o tym, że benzydamina może wywołać skurcz oskrzeli, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność.

Leki z benzydaminą dostępne są bez recepty. Wśród nich znajdziemy m.in. leki na ból gardła oraz leki na stany zapalne w obrębie narządów płciowych. Benzydamina uchodzi za substancję skuteczną i bezpieczną, jednak – jak to ma miejsce w przypadku wszystkich produktów leczniczych – należy ją stosować zgodnie z zaleceniami, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych. Przed użyciem należy przeczytać ulotkę leku, a w razie jakichkolwiek wątpliwości rekomendowana jest konsultacja z lekarzem lub farmaceutą.

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.