Co można brać na alergie, karmiąc piersią lub w czasie ciąży?
03.04.2025Kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią też mogą cierpieć na alergię. Jednak w ich przypadku leczenie może być trudniejsze. Wiele skutecznych leków – zarówno doustnych, jak i miejscowych – nie jest przeznaczonych do stosowania w okresie ciąży i laktacji. Jak można sobie radzić z objawami uczulenia w czasie oczekiwania na dziecko? Co można brać na alergię w ciąży?
Spis treści:
- Alergia w ciąży i podczas karmienia piersią
- Bezpieczne leki antyhistaminowe
- Miejscowe leczenie alergii
- Naturalne metody łagodzenia alergii
- Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Alergia w ciąży i podczas karmienia piersią
U niektórych kobiet alergia po raz pierwszy objawia się dopiero, gdy zajdą w ciążę. Natomiast u kobiet chorujących wcześniej alergia w czasie ciąży może znacząco się nasilić, choć zdarza się, że podczas ciąży słabnie. Czy alergia w ciąży szkodzi dziecku? Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie. Są różne rodzaje alergii, nie każdy w takim samym stopniu wpływa na rozwijający się w brzuchu matki płód. Mniejsze zagrożenie stwarza alergiczne zapalenie spojówek lub alergiczny nieżyt nosa, natomiast bardzo niebezpieczny dla dziecka może być wstrząs anafilaktyczny lub astma.
Ciężka lub nieleczona astma u kobiety w ciąży może zwiększać ryzyko cukrzycy ciążowej, nadciśnienia tętniczego, rozwoju stanu przedrzucawkowego, poronienia, przedwczesnego porodu, powikłań porodowych i zwiększonego ryzyka cesarskiego cięcia, niedotlenienia płodu lub jego obumarcia, urodzenia dziecka o niskiej masie urodzeniowej i niższej punktacji w skali Apgar. Zwiększa także ryzyko wad wrodzonych u dziecka.
Na jakie alergie cierpią kobiety w ciąży i kobiety karmiące piersią? Głównie jest to alergiczny nieżyt nosa, astma alergiczna, alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, wstrząs anafilaktyczny. Alergia w czasie ciąży może być wywołana pyłkami, roztoczami kurzu domowego, sierścią zwierząt domowych, zarodnikami grzybów pleśniowych, lekami, lateksem, jadem owadów oraz alergenami pokarmowymi, np. orzeszkami ziemnymi, pszenicą, jajami, mlekiem, rybami.
Zmiany w układzie odpornościowym kobiet ciężarnych
Czy ciąża jest czynnikiem zwiększającym ryzyko alergii? Nie do końca, choć pewne zmiany, które zachodzą w organizmie w tym czasie, mogą się do tego przyczynić. U kobiety dochodzi m.in. do zmian w układzie odpornościowym, przez co organizm w inny sposób reaguje na czynniki zewnętrzne, co może wpłynąć na wystąpienie nagłej reakcji uczuleniowej. Z tych samych powodów u kobiet wcześniej zdiagnozowanych w okresie ciąży może dojść do wyciszenia lub nasilenia choroby, nie wiadomo jednak, co na to wpływa, jest to kwestia indywidualna.
Wpływ karmienia piersią na alergię u matki
Produkcja pokarmu jest procesem, który wymaga dużych zasobów energii, stanowi obciążenie dla organizmu kobiety. Oznacza to, że w okresie karmienia piersią kobieta może być bardziej podatna na nasilenie objawów alergii.
Najczęstsze objawy alergii podczas ciąży
Jak najczęściej objawia się alergia w ciąży? Występujące dolegliwości różnią się od rodzaju uczulenia. Alergia na pyłki w ciąży może się objawiać wodnistym katarem, napadowym kichaniem, uczuciem zatkanego nosa, zaczerwienieniem, swędzeniem i łzawieniem oczu, a także drapaniem w gardle, chrypką i suchym kaszlem.
Alergia pokarmowa w ciąży związana jest z występowaniem swędzących zmian skórnych, wysypki, bólu brzucha, nudności. Alergie skórne manifestują się w postaci wysypki, pokrzywki, rumienia, świądu. Natomiast astma oznacza nasilony kaszel, świszczący oddech i duszności. Warto mieć na uwadze, iż alergia w czasie ciąży może się objawiać inaczej niż przed ciążą.
Bezpieczne leki antyhistaminowe
Jak radzić sobie z alergią w ciąży? Z bardzo szerokiej oferty leków na alergię można wybrać środki, które są bezpieczne dla kobiet w ciąży i dla rozwijającego się w jej brzuchu płodu, a także dla kobiet karmiących piersią i dla karmionego niemowlaka. Od razu trzeba jednak zaznaczyć, że ani ciężarne, ani matki karmiące nie powinny stosować żadnych preparatów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem! Co można brać na alergię w ciąży i podczas laktacji?
Zanim przejdziemy do tego, który lek na alergię w czasie ciąży można stosować, warto jeszcze tylko wspomnieć, że z uwagi na proces organogenezy (tworzenie się narządów u płodu), jaki zachodzi w pierwszym trymestrze, kobieta w pierwszych 13 tygodniach ciąży powinna się wstrzymać ze stosowaniem jakichkolwiek leków, nawet tych uznawanych za bezpieczne. Wskazane jest radzenie sobie za pomocą środków niefarmakologicznych.
W szczególnych przypadkach silna alergia w ciąży może wymagać wdrożenia leków. Lekarz powinien oszacować wówczas korzyści oraz potencjalne zagrożenie związane z zastosowaniem leków i na podstawie tej oceny podjąć decyzję o ewentualnym podaniu ciężarnej lekarstw. Ostrożność muszą zachować zwłaszcza ciężarne chorujące na astmę, w przypadku zaawansowanej postaci tej choroby konieczne jest leczenie przez cały okres ciąży (zazwyczaj do kontrolowania choroby wystarczające są wziewne glikokortykosteroidy). Zagrożenie związane z nieleczoną astmą jest zdecydowanie większe niż potencjalne działania niepożądane leku.
A co z odczulaniem? Czy ciężarna może stosować immunoterapię swoistą? To zależy, jeśli immunoterapia została rozpoczęta przed zajściem w ciążę, to zazwyczaj jest kontynuowana według schematu, natomiast nie jest wskazane rozpoczynanie odczulania po zajściu w ciążę! Jak zatem powinno wyglądać leczenie alergii w ciąży?
Preparaty pierwszej generacji
Jakie leki na alergię w ciąży? Leki przeciwhistaminowe pierwszej generacji są środkami obciążonymi największym ryzykiem występowania działań niepożądanych, coraz rzadziej są zlecane alergikom. Jednakże preparaty z tej grupy są uznawane za stosunkowo bezpieczne do stosowania w okresie ciąży. Gdy konieczne jest podanie leku w pierwszym trymestrze, zazwyczaj lekarze zalecają lek na alergię w ciąży z chlorfeniraminą, difenhydraminą lub cyproheptadyną.
Nowoczesne leki przeciwalergiczne
Co na alergię w ciąży? W drugim i trzecim trymestrze względnie bezpieczne są leki przeciwhistaminowe drugiej i trzeciej generacji. Jakie tabletki na alergię w ciąży? Za najbezpieczniejsze uznaje się leki z cetyryzyną, lewocetyryzyną i loratadyną. W razie problemów z połykaniem tabletek można wybrać syropy na alergię. Oczywiście trzeba przypomnieć, że przed zastosowaniem jakichkolwiek środków leczniczych trzeba się skonsultować z lekarzem! W okresie ciąży nie jest zalecane stosowanie leków z hydroksyzyną, feksofenadyną i prometazyną. Mogą one być groźne dla płodu, np. istnieją doniesienia o potencjalnym działaniu teratogennym hydroksyzyny.
Od razu warto powiedzieć, co na alergię przy karmieniu piersią. Dla mam karmiących najlepszym wyborem będzie loratadyna. Tabletki na alergię z loratadyną są uznawane za najbezpieczniejsze do stosowania w trakcie laktacji, nie wywołują negatywnych działań u dziecka. Stosunkowo bezpieczna jest także cetyryzyna, lewocetyryzyna, desloratadyna i feksofenadyna. Z uwagi na to, że właściwie wszystkie leki w jakimś stopniu przenikają do mleka, to zaleca się zawsze stosować je po zakończeniu karmienia, najlepiej po ostatnim karmieniu przed snem, gdy przerwa między karmieniami jest zazwyczaj najdłuższa.
Kategorie bezpieczeństwa leków w ciąży
Rozmawiając na temat „leki na alergię a ciąża”, warto się zastanowić, w jaki sposób oceniane jest bezpieczeństwo stosowania poszczególnych preparatów. Według FDA, czyli Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków leki przeciwhistaminowe stosowane w leczeniu alergii u kobiet w ciąży są zaliczane do kategorii B. Co to oznacza? Oznacza to, że bezpieczeństwo ich stosowania było testowane na zwierzętach, a nie na kobietach będących w ciąży. Co istotne, wykonane badania nie wykazały szkodliwego działania na płód.
Miejscowe leczenie alergii
Alergia na pyłki w ciąży może być bardzo uciążliwa, na szczęście są leki do miejscowego stosowania takie jak krople do nosa na alergię i krople do oczu na alergię, które kobieta może stosować. Ponownie trzeba powiedzieć, że podobnie jak w przypadku leków doustnych także przed zastosowaniem leków miejscowych należy się skonsultować z lekarzem.
Preparaty donosowe w ciąży
Jeśli chodzi o preparaty stosowane donosowo, to najlepiej przebadany i najczęściej zalecany dla kobiet w ciąży jest budesonid. W drugim i trzecim trymestrze można też stosować krople do nosa z kromoglikanem sodowym, ponadto dopuszcza się krótkotrwałe stosowanie miejscowych leków obkurczających naczynia krwionośne błony śluzowej nosa z oksymetazoliną.
Krople do oczu dla kobiet karmiących
W przypadku pojawiania się u kobiety takich objawów jak swędzenie, zaczerwienienie i nadmierne łzawienie oczu polecane do stosowania są krople z kromoglikanem sodowym. Pomocne mogą być również krople do oczu na alergię w ciąży z kwasem hialuronowym, ektoiną i dekspantenolem.
Maści i kremy przeciwalergiczne
W pierwszej kolejności rekomendowane są dostępne w każdej aptece emolienty, skutecznie łagodzą one objawy atopowego zapalenia skóry. W razie potrzeby lekarz może zlecić miejscowe stosowanie łagodnych glikokortykosteroidów, przy czym trzeba pamiętać, że można je aplikować wyłącznie na ograniczonych obszarach skóry. Od drugiego trymestru można też stosować na skórę dimetynden, czyli lek przeciwhistaminowy pierwszej generacji.
Naturalne metody łagodzenia alergii
Nie zawsze alergia w ciąży jest na tyle nasilona, że konieczne jest stosowanie leków. Prawdę mówiąc, jeśli tylko jest możliwość, aby uniknąć przyjmowania lekarstw, trzeba z niej skorzystać! A co z popularnymi specyfikami na uczulenie? Czy można stosować wapno na alergię w ciąży? Mimo że wapno jest powszechnie uważane za dobry środek wspomagający w przypadku wystąpienia objawów alergicznych, to najnowsze badania wskazują, że jego skuteczność w leczeniu alergii jest znikoma.
Bezpieczne zioła i herbatki
Nie tylko leki na alergię w ciąży wymagają konsultacji z lekarzem. Należy z nim omówić także możliwość stosowania takich środków jak zioła do picia. Za naturalne sposoby na alergię w ciąży uważa się m.in. napary z melisy, rumianku i czystka.
Metody niemedyczne
Polecanym sposobem na walkę z alergenami są roztwory wody morskiej i roztwory soli fizjologicznej. Wskazane jest częste przepłukiwanie oczu solą fizjologiczną i oczyszczanie nosa za pomocą wody morskiej w aerozolu. Skutecznie usuwają one ze śluzówki zarówno zanieczyszczenia oraz drobnoustroje, jak i alergeny! Dodatkowo płukanie nosa solą fizjologiczną lub roztworem wody morskiej pomaga łagodzić objawy alergicznego nieżytu nosa. Roztwór soli fizjologicznej można również stosować do inhalacji.
Profilaktyka i unikanie alergenów
W kwestii „ciąża a alergia na pyłki” najważniejsze jest unikanie alergenów. Jest to zarówno najskuteczniejszy sposób walki z alergią, jak i najbezpieczniejszy dla matki i dziecka! Po pierwsze trzeba śledzić kalendarz pylenia oraz raporty alergologiczne. Gdy w powietrzu jest wysoki poziom uczulających pyłków, zaleca się pozostać w domu. Jeśli konieczne jest wyjście, należy zadbać o założenie maseczki ochronnej i okularów, np. przeciwsłonecznych. Po powrocie do domu należy umyć twarz, a najlepiej wziąć prysznic i umyć włosy. Obowiązkowo trzeba się przebrać.
Alergia na pyłki w ciąży wymaga także dbania o powietrze w mieszkaniach. Jako domowe sposoby na alergię w ciąży alergicy coraz częściej polecają korzystanie z oczyszczaczy powietrza. Przy uczuleniu na alergeny domowe ważne jest utrzymywanie porządku, częsta zmiana pościeli i pozbycie się z domu przedmiotów, które gromadzą kurz, a także roślin, gdyż w ziemi często rozwija się pleśń.
Alergia pokarmowa w ciąży może być dużym wyzwaniem, gdyż wyeliminowanie uczulających produktów może wpłynąć na obniżenie wartości odżywczej posiłków. A jak wiadomo, dieta przyszłej mamy, a także mamy karmiącej piersią musi być odpowiednio zbilansowana. Z tego powodu warto zgłosić się do dietetyka, aby pomógł ułożyć jadłospis.
Ponadto należy unikać alergenów kontaktowych, a także substancji drażniących, które mogą nasilać objawy skórne. Wskazane jest używanie znanych kosmetyków o hipoalergicznych formułach, okres ciąży nie jest dla alergiczek najlepszym momentem na wprowadzanie nowości.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Alergia w ciąży zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. Niezależnie od tego, czy kobieta cierpiała na nią jeszcze przed zajściem w ciąży, czy jej objawy pojawiły się już po zapłodnieniu, trzeba się zgłosić do specjalisty. Stan ten może potencjalnie stanowić zagrożenie dla przebiegu ciąży lub dla rozwoju dziecka, dlatego wskazane jest zachowanie daleko posuniętej ostrożności! Pilnej konsultacji z alergologiem i ginekologiem wymaga silna alergia w ciąży, a także nagłe pojawienie się objawów uczulenia.
Alergia w ciąży może, ale nie musi być ciężkim doświadczeniem. U wielu kobiet uczulenie całkowicie się wycisza podczas ciąży. A co zrobić, gdy objawy się nasilają? Na pewno nie można na własną rękę stosować leków, koniecznie trzeba się skonsultować z lekarzem, aby doradził najbezpieczniejsze rozwiązanie. Kobiety ze zdiagnozowaną alergią powinny za wszelką cenę unikać alergenów, tylko w ten sposób zapobiegną zaostrzeniu objawów.
