Najdłużej działająca Apteka internetowa w Polsce - pewność i zaufanie - 100% polski kapitał

Czerwone i swędzące oczy? To może być zapalenie spojówek! Podpowiadamy, jak sobie z nim poradzić

15.03.2024
Dolegliwości i choroby

Odczuwasz dyskomfort związany z zaczerwienieniem, podrażnieniem i swędzeniem oczu? To może być zapalenie spojówek! Zwykle nie jest to groźna dolegliwość, jednak warto wiedzieć, w jaki sposób łagodzić pojawiające się symptomy, gdyż są one po prostu bardzo uciążliwe. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia spojówek? Jak złagodzić zapalenie spojówek? 

Spis treści:

zapalenie spojówek

Co to jest zapalenie spojówek? 

Zapalenie spojówek to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób okulistycznych – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. W jej przebiegu proces zapalny obejmuje spojówkę. Jest to cienka błona śluzowa pokrywająca przednią powierzchnię oka oraz wewnętrzną stronę powiek. Pełni ona funkcję ochronną, chroni przed infekcjami i urazami, a także umożliwia rozprowadzanie łez na powierzchni oczu. Niestety spojówka jest bardzo wrażliwa na działanie różnych czynników, a tym samym podatna na rozwój stanu zapalnego. 

Zapalenie spojówek może mieć charakter ostry lub przewlekły. W przypadku ostrego zapalenia spojówek objawy pojawiają się nagle, mają duże nasilenie i dość szybko ustępują, w przypadku wariantu przewlekłego objawy utrzymują się dłużej, ale nie są tak uciążliwe. Trzeba pamiętać, że częste zapalenie spojówek lub długotrwałe utrzymywanie się objawów są wskazaniem do wizyty u okulisty. Nieleczone zapalenie spojówek u dorosłych i dzieci może mieć poważne następstwa, choć dzieje się tak bardzo rzadko. Skąd właściwie bierze się zapalenie spojówek? Do jego rozwoju mogą się przyczyniać zarówno czynniki infekcyjne, jak i nieinfekcyjne. 

Jakie są przyczyny i rodzaje zapalenia spojówek? 

Podrażnienie spojówek może być wywołane czynnikami zakaźnymi i niezakaźnymi. Wśród czynników zakaźnych wymienia się bakterie, wirusy i grzyby. Chorobotwórcze drobnoustroje mogą dostawać się do oka na różne sposoby, zwykle jednak trafiają tam, gdy pocieramy oko brudną dłonią. Można się też zarazić przez kontakt z osobą chorą lub przez korzystanie z jej ręcznika lub kosmetyków, np. tuszu do rzęs. 

Wirusowe zapalenie spojówek może się rozwinąć samoistnie lub w przebiegu innej infekcji o podłożu wirusowym, np. przeziębienia, grypy, różyczki, świnki. Bardzo często pojawia się w okresie jesienno-zimowym, czyli w tzw. sezonie infekcyjnym. Najczęstszą przyczyną wirusowego zapalenia spojówek są adenowirusy (odpowiedzialne za tzw. epidemiczne zapalenie spojówek), rzadziej wirus opryszczki lub wirus ospy wietrznej i półpaśca. 

Bakteryjne zapalenie spojówek zwykle jest związane z zakażeniem gronkowcami, paciorkowcami, dwoinką zapalenia płuc i Haemophilus influenzae, choć przyczyną może być też chlamydia (tzw. chlamydiowe lub wtrętowe zapalenie spojówek) lub bakterie z rodzaju Escherichia coli. Zapalenie spojówek u dzieci najczęściej ma podłoże bakteryjne, rzadziej wirusowe. U noworodków do zakażenia może dochodzić podczas przechodzenia przez kanał rodny matki, stąd też diagnozuje się u niech np. chlamydiowe zapalenie spojówek, rzeżączkowe zapalenie spojówek (wywoływane przez bakterie Neisseria gonorrhoeae), a z infekcji o podłożu wirusowym – opryszczkowe zapalenie spojówek. 

Najrzadziej występującym zakaźnym rodzajem zapalenia spojówek jest grzybicze zapalenie spojówek, wywoływane m.in. przez grzyby z rodzaju Candida lub Fusarium. Zazwyczaj do jego rozwoju dochodzi, gdy organizm jest osłabiony długą chorobą, długotrwałą antybiotykoterapią lub stosowaniem sterydów, a także w sytuacji, gdy w wyniku urazu pod uszkodzony nabłonek zostanie wszczepiona grzybnia. 

Ponadto zapalenie spojówek może nie być związane z żadnym patogenem, jego przyczyną może być alergia. Do wystąpienia objawów dochodzi wskutek kontaktu z alergenem, np. pyłkami traw, roztoczami i pleśniami. W zależności od alergenu jest to schorzenie sezonowe lub całoroczne. Wyróżnia się także ostre i wiosenne alergiczne zapalenie spojówek, a także atopowe zapalenie spojówek i rogówki oraz kontaktowe zapalenie skóry powiek i spojówek. Do czynników nieinfekcyjnych powodujących podrażnienie spojówek i rozwój stanu zapalnego zalicza się też m.in. zespół suchego oka, przewlekły brak snu, dym, pyły, wiatr, promienie UV, substancje chemiczne i urazy mechaniczne. 

W jaki sposób objawia się zapalenie spojówek? 

Z zapaleniem spojówek kojarzą się takie objawy jak zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie, kłucie, łzawienie, obrzęk, światłowstręt i wydzielina z oka. To prawda, jednak w zależności od przyczyny można zaobserwować pewne różnice w nasileniu tych dolegliwości. Wirusowe zapalenie spojówek objawia się obrzękiem i zwężeniem szpary powiekowej, przekrwieniem, świądem, pieczeniem i uczuciem ciała obcego w oku, nadmiernym łzawieniem i surowiczą wydzieliną pojawiająca się zwykle w niewielkiej ilości. Gdy wirusowe zapalenie spojówek towarzyszy infekcjom dróg oddechowych, to obserwuje się też np. ból gardła, gorączkę i powiększenie węzłów chłonnych. 

Najczęściej pierwsze objawy zapalenia spojówek wywołanego przez wirusy pojawiają się na jednym oku i z czasem rozprzestrzeniają na drugie. Zazwyczaj nie wdraża się specjalistycznego leczenia, a dolegliwości samoistnie ustępują. Należy jednak podkreślić, że w wyniku pocierania oka dłonią występuje zwiększone ryzyko nadkażenia bakteryjnego spojówki. 

Bakteryjne zapalenie spojówek objawia się m.in. pieczeniem, zaczerwienieniem, łzawieniem oczu, a zwłaszcza pojawieniem się ropnej lub ropno-śluzowej wydzieliny. Zwykle tej wydzieliny jest bardzo dużo, dlatego rano po przebudzeniu występuje uczucie sklejenia powiek. Najczęściej pierwsze objawy zapalenia spojówek o podłożu bakteryjnym pojawiają się nagle na jednym oku, w ciągu kilku dni proces zapalny zaczyna się także na drugim oku. Przebieg bakteryjnego zapalenia spojówek ma charakter samoograniczający się, mimo to wskazana jest wizyta u lekarza. 

Do typowych symptomów alergicznego zapalenia spojówek zalicza się silne swędzenie oczu, przekrwienie oczu, szczypanie, mocne łzawienie, obrzęk powiek. Pierwsze objawy zapalenia spojówek związanego z alergią pojawiają się nagle i najczęściej na obojgu oczach, a czas ich utrzymywania zależny jest od ekspozycji na alergen. Zwykle jednocześnie pojawia się wodnisty katar i ataki kichania. Najmniej charakterystyczne w swoim przebiegu i najtrudniejsze w leczeniu jest grzybicze zapalenie spojówek. Jego objawy to m.in. ból oka, niewielkie łzawienie i biało-szarawa wydzielina. 

Jak złagodzić objawy zapalenia spojówek? 

Nie zawsze zapalenie spojówek u dorosłych trzeba leczyć, wszystko zależy od przyczyny choroby. Natomiast zapalenie spojówek u dzieci musi być jak najszybciej skonsultowane z lekarzem! Jak złagodzić zapalenie spojówek? W większości przypadków zaleca się stosować preparaty do ochrony oczu bez konserwantów. Krople do oczu z hialuronianem sodu, ektoiną, dekspantenolem lub wyciągiem ze świetlika lekarskiego działają nawilżająco, łagodząco i ochronnie, zmniejszając dyskomfort związany z podrażnieniem, swędzeniem i pieczeniem. Z powodzeniem można również płukać oczy solą fizjologiczną lub robić okłady z rumianku. 

Choć w przypadku wirusowego zapalenia spojówek nie jest wymagane leczenie, to przy nasilonych objawach lekarz może zlecić leki przeciwwirusowe, dzieje się tak np. w przypadku, gdy przyczyną choroby jest wirus opryszczki lub ospy wietrznej i półpaśca. W leczeniu bakteryjnego zapalenia spojówek o łagodnym przebiegu antybiotyki nie zawsze są konieczne, jednak powinien to ocenić lekarz. Jeśli infekcja jest poważna, stosuje się antybiotyki w postaci maści i kropli do oczu, rzadziej są to antybiotyki doustne. Leczenie grzybiczego zapalenia spojówek polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych. 

Przy alergicznym zapaleniu spojówek oprócz preparatów typu sztuczne łzy wskazane są krople do oczu o działaniu przeciwhistaminowym i obkurczającym naczynia krwionośne. Dodatkowo można przyjmować doustne leki przeciwalergiczne. Przede wszystkim jednak należy zidentyfikować alergen i go unikać. Leki i preparaty do ochrony oczu są bardzo ważne w leczeniu każdego rodzaju zapalenia spojówek, jednakże nie można zapominać o odpowiedniej higienie oczu i rąk. Dodatkowo na czas terapii należy zrezygnować z malowania oczu i noszenia soczewek kontaktowych, a także z chodzenia na basen.

Ile trwa zapalenie spojówek i czy jest ono zaraźliwe? 

Ile trwa zapalenie spojówek? Najczęściej objawy ostrego bakteryjnego zapalenia spojówek utrzymują się przez 1-2 tygodnie, a wirusowego – 2-3 tygodnie. Okres ten można jednak skrócić, stosując leki i nawilżające krople do oczu! Jeśli chodzi o przewlekłe zapalenie spojówek, to może trwać dłużej niż 4 tygodnie. Czas występowania objawów alergicznego zapalenia spojówek zależy od ekspozycji na alergen. Najczęściej oznacza to, że dolegliwości ze zmiennym nasileniem utrzymują się od kilku dni do kilku miesięcy, a nawet cały rok, gdy uczulenie dotyczy alergenów domowych. 

Bakteryjne zapalenie spojówek, wirusowe zapalenie spojówek i grzybicze zapalenie spojówek to choroby zakaźne, które dość łatwo się rozprzestrzeniają. Aby uniknąć zakażenia, należy pamiętać o przestrzeganiu kilku zasad. Przede wszystkim trzeba często myć ręce! Nie należy pocierać swędzących oczu, zwłaszcza brudnymi rękami! Nie należy dzielić ręczników z innymi osobami. Nie można pożyczać kosmetyków i akcesoriów do oczu (np. tuszu, cieni do powiek i zalotki) i pod żadnym pozorem nie można pożyczać od innych szkieł kontaktowych. Osoby noszące soczewki powinny bardzo dbać o ich czyszczenie i higieniczne przechowywanie. 

Oprócz tego, że objawy zapalenia spojówek są uciążliwe i przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu, to nie są uważane za bardzo groźne dla zdrowia. Trzeba mieć jednak świadomość, że zaniedbanie stanu zapalnego spojówki może doprowadzić do rozprzestrzeniania się infekcji na rogówkę i do pogorszenia widzenia. Najpoważniejsze konsekwencje może mieć zapalenie spojówek u dzieci (głównie u noworodków), gdyż może spowodować poważne uszkodzenie wzroku, a w skrajnych sytuacjach nawet ślepotę!

 

Ewa Krulicka
Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.

Polecane wpisy

Pokaż więcej wpisów z Marzec 2024

Polecane produkty

pixel