Jak leczyć pęknięte usta? Sposoby na pęknięte kąciki ust
19.11.2025Jesień i zima to czas, gdy wiele osób zmaga się z przesuszeniem ust, a czasem także z ich pękaniem oraz z zajadami. Jest to konsekwencja kilku czynników, w tym m.in. ekspozycji na zimne powietrze na zewnątrz i suche powietrze w mieszkaniu, częstego oblizywania ust oraz niedoborów pokarmowych. Czym smarować pęknięte usta? Jak leczyć zajady?
Spis treści:
- Dlaczego pękają usta i kąciki ust?
- Objawy i rodzaje pękania ust
- Jak leczyć pęknięte usta? Skuteczne metody
- Domowe sposoby na pęknięte usta
- Jak zapobiegać pękaniu ust?
Dlaczego pękają usta i kąciki ust?
Usta są ozdobą twarzy, dlatego zależy nam, aby były nawilżone i miękkie. Niestety dość łatwo doprowadzić do tego, że stają się one przesuszone, spierzchnięte i popękane. Dlaczego tak się dzieje? Jakie czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływają na to, że usta pękają?
Najczęstsze przyczyny pękania ust
Faktem jest, że niektóre osoby mają skłonność do nadmiernego przesuszania i pękania ust, przez co częściej zmagają się z tą przypadłością. Czynnikami sprzyjającymi są m.in. choroby przewlekłe, w tym choroby tarczycy, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, a także zaburzenia hormonalne i infekcje.
Pęknięte usta to najczęściej konsekwencja działania szkodliwych czynników zewnętrznych. Wskazuje się tu głównie na chłód, mróz, wiatr oraz promienie słoneczne, jak również przesuszone i klimatyzowane powietrze. Do przyczyn nadmiernego przesuszania warg zalicza się niewłaściwą pielęgnację – stosowanie kosmetyków ze składnikami wysuszającymi i drażniącymi, np. z alkoholem.
Usta pękają też, gdy całkowicie zaniedbujemy pielęgnację ust, czyli nie stosujemy preparatów nawilżających i ochronnych. Do pogorszenia stanu ust prowadzi niedostateczne nawodnienie organizmu i niedobory niektórych minerałów i witamin. Suche usta mogą być skutkiem ubocznym leków, m.in. retinoidów, leków przeciwalergicznych i moczopędnych.
Koniecznie trzeba zwrócić uwagę na to, że taki nawyk jak oblizywanie warg niekorzystnie działa na usta. Ciągłe oblizywanie ust przynosi chwilową ulgę, daje uczucie nawilżenia, jednak ślina błyskawicznie odparowuje, nasilając suchość. Dodatkowo enzymy, które znajdują się w ślinie, działają drażniąco. Szkodliwym nawykiem jest także przygryzanie warg oraz częste dotykanie dłońmi ust.
Niedobory witamin a stan ust
Suche i pęknięte usta mogą oznaczać niedobory pokarmowe. Zazwyczaj gorszy stan ust wskazuje na niedobór witaminy A, witaminy C oraz witamin z grupy B, a także składników mineralnych – głównie cynku i żelaza. Substancje te pomagają utrzymać skórę ust w dobrej kondycji, gdy ich brakuje, naskórek jest bardziej podatny na przesuszenie i pękanie, a proces gojenia i regeneracji jest wydłużony.
Różnica między pękniętymi ustami a zajadami
Należy również zauważyć, że pęknięte usta to nie jest dokładnie to samo, co pęknięte kąciki ust. Zajady, czyli zapalenie kątów ust jest poważniejszym stanem niż spierzchnięte usta. Jakie są przyczyny pękniętych kącików ust? Zazwyczaj stan zapalny rozwija się wskutek infekcji bakteryjnej (np. gronkowcowej) lub grzybiczej (drożdżakowej).
Częściej zajady pojawiają się u osób z obniżoną odpornością (związaną z chorobami przewlekłymi, stosowaniem niektórych leków, niedożywieniem) lub w stanach okresowego osłabienia odporności, np. w okresie jesienno-zimowym, po infekcji, wskutek ekspozycji na silny stres. Kluczowe dla rozwoju zapalenia kątów ust mogą też być niedobory – chodzi tu głównie o witaminy z grupy B oraz żelazo!
Czynnikiem sprzyjającym są urazy mechaniczne (np. pęknięte usta w kąciku często obserwuje się u osób, które noszą źle dopasowane protezy i aparaty ortodontyczne), jak również nadmierne oblizywanie warg i nadmierne ślinienie (wilgoć i ciepło sprzyjają rozwojowi infekcji grzybiczych).
Stan zapalny w kącikach może mieć podłoże alergiczne, jest reakcją kontaktową np. na żywność, leki, kosmetyki (m.in. pasty do zębów) lub materiały stomatologiczne. Należy również dodać, że u kobiet wpływ na częstość występowania zajadów mają hormony, częściej kąciki ust pękają podczas menstruacji i w okresie ciąży.
Objawy i rodzaje pękania ust
Popękane usta jakie są, każdy widzi. Niezależnie od przyczyn, objawy są podobne. Spierzchnięte usta wyglądają nieestetycznie, ale nie to jest najgorsze. Pękanie delikatnego naskórka jest bolesne i powoduje znaczny dyskomfort.
Spierzchnięte i suche usta
Gdy mamy suche, spierzchnięte usta, odczuwamy również pieczenie, swędzenie oraz uczucie ściągnięcia. Widoczne są twarde, łuszczące się skórki. Wskutek przesuszenia dochodzi do bolesnego pękania i krwawienia naskórka. Warto przy okazji odróżnić zwykłe przesuszenie od zapalenia czerwieni wargowej.
Stan zapalny najczęściej jest związany z infekcją lub alergią. Skóra ust jest intensywnie czerwona, sucha, pękająca, łuszcząca, pojawia się pieczenie, swędzenie i ból. Nierzadko obserwuje się obrzęki i pęcherzyki. Przy zwykłym przesuszeniu kilka aplikacji odżywczo-nawilżającego balsamu do ust przynosi ulgę, w przypadku zapalenia czerwieni wargowej potrzebna może być silniejsza maść na pęknięte usta.
Zajady – zapalenie kącików ust
Najczęstszym rodzajem pękania ust jest ogólne przesuszenie i pierzchnięcie warg, ale problemy z ustami mogą się również objawiać jako zajady w kącikach ust. Wówczas objawy skupione są w kącikach ust, a nie na całych wargach. Charakterystyczne jest zaczerwienienie, suchość, łuszczenie, swędzenie, pieczenie i ból, w miejscu pęknięcia często pojawia się krwawienie, strupy lub nadżerki. O grzybiczym podłożu zajadów może świadczyć biały nalot. Dolegliwości bólowe utrudniają jedzenie, picie i mówienie, próba szerszego otwarcia ust może powodować pogłębianie się pęknięć.
Kiedy udać się do lekarza?
Pęknięte kąciki ust zwykle nie są wskazaniem do konsultacji z lekarzem. Pomoc specjalisty będzie jednak konieczna w sytuacji, gdy stosowane środki nie przynoszą efektów, pęknięte usta nie chcą się goić lub ich stan się pogarsza – pęknięcia i stan zapalny się powiększają, pojawia się biały nalot, wysięk surowiczy lub ropna wydzielina, a nawet objawy ogólnoustrojowe, np. gorączka. Z lekarzem trzeba się skonsultować, gdy objawy długo się utrzymują (ponad 3 tygodnie) lub często nawracają.
Aby wyeliminować problem, konieczne jest poznanie przyczyny. W tym celu lekarz może zlecić odpowiednie badania (m.in. morfologię). Trzeba wiedzieć, że w niektórych sytuacjach trzeba wdrożyć specjalistyczne leczenie pękniętych ust, np. antybiotykoterapię lub leki przeciwgrzybicze. Ponadto w sytuacji, gdy zajady lub suche usta są objawem poważnych chorób (np. cukrzycy, anemii), trzeba rozpocząć leczenie przyczynowe.
Jak leczyć pęknięte usta? Skuteczne metody
Wiadomo, dlaczego pękają usta, teraz należy omówić, co na pęknięte usta można stosować, aby jak najskuteczniej złagodzić uciążliwe objawy i szybko przywrócić komfort oraz zdrowy wygląd ust. Jak leczyć pęknięte usta?
Pomadki i balsamy ochronne
Czym smarować pęknięte usta? Na spierzchnięte i suche usta zaleca się stosować różnego rodzaju balsamy, pomadki i olejki pielęgnacyjno-ochronne. Co powinien zawierać dobry balsam do ust na pęknięte usta? Warto wybierać preparaty na bazie olejów i maseł roślinnych (np. oleju jojoba, oliwy z oliwek, oleju rycynowego, masła kakaowego i masła Shea), wosku pszczelego, miodu, ekstraktów (np. z aloesu, nagietka, wąkroty azjatyckiej) oraz witamin – zwłaszcza A i E.
Pomadki należy regularnie stosować – nie tylko do ustąpienia objawów, ale i każdego dnia, szczególnie gdy usta są narażone na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych.
Maści nawilżające i regenerujące
Gdy pomadki ochronne nie przynoszą odpowiedniego efektu, zaleca się wypróbować jakąkolwiek maść na pęknięte usta. Tego typu produkty są może mniej komfortowe w aplikacji i noszeniu, ale zapewniają bardzo skuteczne działanie. Polecane są zwłaszcza preparaty z lanoliną, alantoiną lub pantenolem, maści z witaminą A i E oraz wazelina kosmetyczna.
Preparaty z apteki na pęknięte usta
Jak leczyć zajady? W przypadku objawów zapalenia kątów ust należy sięgnąć po maść na zajady. Taki preparat zazwyczaj zawiera witaminę B2, szałwię, tlenek cynku lub chlorheksydynę. Witamina B2 wspomaga regenerację skóry i błon śluzowych. Szałwia działa przeciwzapalnie. Tlenek cynku działa ściągająco i przyspiesza regenerację skóry. Chlorheksydyna wykazuje właściwości antyseptyczne.
Ponadto oprócz preparatów miejscowych zaleca się stosować różne witaminy na pęknięte usta. Niedobór witaminy B2 i innych witamin z grupy B jest częstym czynnikiem powodującym pękanie ust i pękanie kącików ust. Z tego względu wskazane jest stosowanie suplementów diety w celu uzupełnienia niedoborów.
Domowe sposoby na pęknięte usta
Choć pomadki ochronne i balsamy regenerujące do ust działają bardzo skutecznie i dobrze pielęgnują wargi, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby wypróbować domowe sposoby na pęknięte usta. Trzeba przyznać, że w każdej kuchni kryją się produkty, które doskonale sprawdzą się jako kosmetyki do pielęgnacji ust.
Miód i oliwa z oliwek
W kuchni nie znajdziemy nic lepszego niż miód na pęknięte usta. Miód jest skarbnicą substancji, które działają odżywczo, nawilżająco, zmiękczająco, regenerująco, przeciwzapalnie i antybakteryjnie, a także składników, które przyspieszają proces gojenia. Cienką warstwę miodu można nakładać na usta kilka razy dziennie. Wystarczy 10-15 minut, aby poczuć ukojenie. Jeszcze lepsze efekty uzyskuje się, nakładając grubszą warstwę i zostawiając ją na dłużej (nawet na całą noc).
Czym smarować pęknięte usta? W tym celu można użyć oliwy z oliwek. Podobnie jak miód działa ona nawilżająco, zmiękczająco i regenerująco. Dodatkowo powleka usta ochronną warstwą. Odrobinę oliwy można wmasowywać w usta kilka razy dziennie lub grubszą warstwą na całą noc.
Olej kokosowy i masło shea
Inne sposoby na pęknięte usta to olej kokosowy i masło Shea. Olej kokosowy na usta zaleca się nakładać, gdy są one suche i spierzchnięte. Intensywnie je nawilża, jednocześnie ogranicza utratę wilgoci. Sprawia, że stają się miękkie i elastyczne. Dodatkowo wykazuje on właściwości przeciwutleniające.
Masło Shea to nie jest produkt, który zwykle mamy w swojej lodówce, ale należy o nim wspomnieć. Stanowi on naturalne wsparcie dla utrzymania ust w dobrej kondycji. Nawilża je, ujędrnia, wygładza, regeneruje oraz zapewnia im działanie ochronne.
Peeling cukrowy do ust
Regularne stosowanie pomadek, masek, maści oraz naturalnych produktów zapewnia dobre efekty, ale można je w prosty sposób zmaksymalizować. W tym celu zaleca się 1-2 razy w tygodniu stosować peeling do ust. Pozwoli to usunąć suche skórki i poprawi mikrokrążenie, tym samym zwiększy się wchłanianie substancji pielęgnacyjnych.
Jak zrobić peeling do ust? Wystarczy połączyć pół łyżeczki cukru i pół łyżeczki miodu, a następnie taką pastę nałożyć na usta i masować delikatnie okrężnymi ruchami przez kilka minut, później należy ją zmyć wodą. Do złuszczania ust można też użyć miksu cukru i oleju roślinnego, np. kokosowego, oliwy z oliwek, masła Shea, a nawet rozgniecionego awokado. Alternatywą jest też zmieszanie cukru np. z lanoliną, wazeliną lub maścią z witaminą A.
Jak zapobiegać pękaniu ust?
Aby usta były piękne i nawilżone, należy każdego dnia dbać o ich prawidłową pielęgnację. Niezwykle ważne jest to, żeby unikać czynników zwiększających ryzyko pękania i pierzchnięcia ust. Oczywiście trzeba również stosować dobrze zbilansowaną dietę, a czasem i starannie dobraną suplementację.
Odpowiednia pielęgnacja i nawilżanie
Omówione wyżej pomadki ochronne należy stosować regularnie, a nie tylko wtedy, gdy kondycja ust jest pogorszona. Pomogą one utrzymać odpowiednie nawilżenie i odżywienie ust oraz wzmocnią ich naturalną warstwę ochronną. Dodatkowo w ramach intensywnej kuracji wskazane jest aplikowanie na noc kosmetyków o bogatszej konsystencji, tzw. nocnych masek lub lanoliny.
Dieta bogata w witaminy
Kompleksowe dbanie o usta wymaga zarówno działania miejscowego, jak i wewnętrznego. Trzeba dobrze nawadniać organizm oraz zwracać uwagę na sposób żywienia. W codziennej diecie należy uwzględnić produkty, które zapewniają podaż składników niezbędnych do utrzymania zdrowej skóry i błon śluzowych. Są to m.in. witaminy z grupy B, witamina A, witamina C i cynk.
Wspomagająco można też stosować suplementy diety, które oprócz witamin i minerałów, dostarczają ziołowych ekstraktów, nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega-3 i Omega-6, kolagenu i kwasu hialuronowego.
Ochrona ust przed mrozem i słońcem
Czynniki zewnętrzne to główne przyczyny pierzchnięcia ust, dlatego też obowiązkowo należy dbać o ich ochronę. W aptekach można dostać specjalne pomadki ochronne, które tworzą na ustach szczelną warstwę zabezpieczającą przed chłodem, mrozem i wiatrem. Wiele osób zapomina, że wargi trzeba chronić przed promieniowaniem słonecznym. Na szczęście powstaje coraz więcej kosmetyków z filtrami UVA i UVB dedykowanych do pielęgnacji ust. Na lato warto wybierać pomadki lub balsamy z SPF o nieco lżejszej formule, zaś na zimę preparaty o bogatszej konsystencji.
Dlaczego pękają usta? Najczęściej przyczyniają się do tego czynniki środowiskowe, niewłaściwa pielęgnacja oraz częste oblizywanie ust. Co można zrobić, aby usta się nie przesuszały i nie pękały? Należy o nie dbać od wewnątrz i od zewnątrz. Gdy spierzchnięte usta są nawracającym, przedłużającym się problemem, to warto się skonsultować z lekarzem.
