Lek przeciwhistaminowy - co wybrać na alergiczny nieżyt nosa?

Lek przeciwhistaminowy – co to jest?

Lek przeciwhistaminowy należy do grupy leków na alergię, które w dość krótkim czasie potrafią zmniejszyć, bądź prawie całkowicie zlikwidować, objawy alergii. Mechanizm jego działania polega na blokowaniu w komórce receptorów histaminy, która jest odpowiedzialna m.in. za wystąpienie alergicznego nieżytu nosa. Blokujący histaminę preparat przeciwhistaminowy znosi objawy alergii, ale nie likwiduje jego głównej przyczyny. Zażywając więc lek na alergię nadal będziemy uczuleni na pyłki traw czy brzozy, ale nie będziemy tak cierpieli z powodu łzawienia oczu lub kataru. Odstawienie leku będzie z kolei jednoznaczne z powrotem uciążliwych objawów.

Czym jest alergiczny nieżyt nosa?

Alergiczny nieżyt nosa jest to stan zapalny błony śluzowej nosa, który wywołany jest przez alergię. W wyniku działania najróżniejszych alergenów: pyłków drzew lub traw, grzybów, pleśni, drożdży, czy np. kurzu dojść może do podrażnienia błony śluzowej, a następnie pojawienia się kataru. Nieżyt nosa o podłożu alergicznym najczęściej objawia się w postaci wodnistej wydzieliny, choć zdarza się, że przybiera gęstszą postać, która ścieka po tylnej stronie gardła. Wydzielinie tej nie towarzyszą żadne dodatkowe objawy wskazujące na podłoże infekcyjne typu: gorączka, łamanie w kościach, uczucie rozbicia itd.

Alergiczny nieżyt nosa dzielimy na okresowy i przewlekły. Okresowy katar alergiczny to taki, który pojawia się tylko w pewnych tygodniach lub miesiącach np. w sierpniu w czasie pylenia bylicy i kończy się po ustaniu tego pylenia. Z kolei przewlekły alergiczny nieżyt nosa trwa w nawet cały rok jeśli np. wynika z alergii na kurz. Zarówno okresowy, jak i przewlekły nieżyt nosa o podłożu alergicznym może przyjmować postać łagodną lub też umiarkowaną i ciężką. O łagodnej formie mówimy wówczas, gdy katar nie utrudnia normalnego funkcjonowania w życiu codziennym. Z kolei jego umiarkowana lub ciężka postać pojawia się wówczas, gdy alergik nie jest w stanie dobrze sypiać, gdyż utrudnia mu to np. zablokowany nos, albo nie jest w stanie skoncentrować się na pracy, czy nauce, gdyż odciąga go od tego wodnisty katar zmuszający do ciągłego używania chusteczek. Więcej o alergicznym nieżycie nosa i sposobie jego leczenie można dowiedzieć się tutaj: http://www.alergia-allegra.pl/niezyt_nosa.html.

Alergiczny nieżyt nosa – jak sobie poradzić?

Katar alergiczny jest to jeden z objawów alergii. W związku z tym postępowanie terapeutyczne będzie przy nim podobne, jak przy ogólnym leczeniu chorób alergicznych. Polega ono przede wszystkim na unikaniu kontaktu z alergenem oraz stosowaniu odpowiednich leków.

Unikanie kontaktu z alergenem

W celu zmniejszenia objawów alergii, bardzo często zaleca się odizolowanie chorego od alergenu. I choć w teorii wydaje się to proste, to jednak z praktyką bywa trudniej. Przede wszystkim dlatego, że w przypadku alergii wziewnej nie da się całkowicie ograniczyć kontaktu z pyłkami. Skoro fruwają one w powietrzu, siłą rzeczy muszą docierać do naszego nosa. I nawet jeśliby zamknęlibyśmy szczelnie dom (co jest raczej niemożliwe) i zaopatrzylibyśmy się w oczyszczacz powietrza, to jednak wciąż mielibyśmy kontakt z pyłkami chociażby poprzez stykanie się z innymi ludźmi, którzy na swoich ubraniach i włosach przynosiliby te pyłki do domu. Unikanie kontaktu z innymi alergenami, takimi jak np. roztocza kurzu, też nie jest do końca możliwe. A to z tego względu, że nie żyjemy w izolacji i o ile materac i pokrowiec antyroztoczowy będą nas w pewien sposób chronić podczas snu, a codzienne sprzątanie ograniczy z nim kontakt, to jednak będziemy się z nim stykać w urzędach, szkołach czy w pracy. Dlatego, jeśli to możliwe – oczywiście unikajmy ekspozycji na alergen, ale postarajmy się też żyć z alergią w miarę normalny sposób, co umożliwiają nam przecież leki przeciwhistaminowe.

Leki na alergię

W przypadku alergicznego nieżytu nosa choremu podaje się zazwyczaj leki przeciwhistaminowe doustne oraz donosowe. Ponadto zaleca się stosowanie glikokorytokosteroidów donosowych oraz systemowych, jak również leki, które obkurczać będą błonę śluzową nosa. Do tego dochodzą miejscowe kromony i bromek ipratropium.

Glikokortykosteroidy

Podstawę terapii alergicznego nieżytu nosa w przypadku umiarkowanego i ciężkiego jego nasilenia stanowią glikokortykosteroidy donosowe. Odblokowują one nos i pozwalają swobodniej oddychać, co przekłada się na lepszą jakość życia pacjenta. Oprócz poprawienia drożności nosa, redukują też takie objawy zapalenia alergicznego jak np. świąd, kichanie, czy też ilość wydzieliny wydostającej się z nosa. Zasadność stosowania glikokortykosteroidów w przypadku kataru alergicznego potwierdzona jest przez szereg badań klinicznych.

Leki przeciwhistaminowe

Stosowanie leków antyhistaminowych łącznie z glikokortykosteroidami przynosi bardzo dobre rezultaty w przypadku leczenia alergicznego nieżytu nosa. Aby jednak kuracja się udała, trzeba jeszcze wiedzieć, po jakie leki sięgnąć, a jakich należy unikać ze względu na skutki uboczne.  Jeśli chcesz wiedzieć, dlaczego lekarze jako bezpieczniejsze uznają leki drugiej generacji, a odradzają leki pierwszej generacji, doczytaj o tym tutaj: http://www.alergia-allegra.pl/preparat_przeciwhistaminowy.html.

Kromony donosowe

Kromony donosowe są stosowane coraz rzadziej w alergicznym nieżycie nosa a to z tego względu, że aby faktycznie hamowały objawy kataru, powinny być używane już na 2-4 tygodni przed spodziewanym atakiem alergii. Niekiedy okres pylenia, czy ekspozycji na alergen, może się przesuwać lub wystąpić niespodziewanie, stąd odchodzi się od podawania kromonów. Również fakt, że należy je podawać od 4-6 razy dziennie, czyli bardzo często, decyduje o tym, że lekarze coraz rzadziej przepisują je pacjentom. Działanie kromonów opiera się przede wszystkim o stabilizację błony komórki tucznej i zapobieganie jej degranulacji. Leki tego typu nie mają jednak żadnego wpływu na te mediatory reakcji zapalnej, które już zostały uwolnione w wyniku reakcji alergicznej.

Bromek ipratropium

Bromek ipratropium to lek cholinolityczny należący do grupy nieselektywnych blokerów receptorów muskarynowych. Stosuje się go wyłącznie w przypadku bardzo nasilonego wycieku z nosa. Nie wpływa on jednak na pozostałe objawy choroby alergicznej. Podaje się go dopiero wówczas, gdy nie zadziałają leki pierwszego rzutu. 

Jakie leki antyhistaminowe na nieżyt nosa wybrać?

Przy alergicznym nieżycie nosa stosuje się obecnie leki przeciwhistaminowe drugiej generacji, czy to w postaci kropli do nosa, czy to preparatów doustnych. Kiedyś, gdy stosowano leki pierwszej generacji, dochodziło u chorych do szeregu nieprzyjemnych objawów takich jak np. nadmierna senność, bóle i zawroty głowy, bóle brzucha, zwiększenie masy ciała, uczucie zmęczenia, duszności, zaburzenia rytmu serca. Leki te łagodziły więc objawy alergii, ale przy tym utrudniały codzienne funkcjonowanie chociażby przez uczucie senności. Dzieci nie mogły skoncentrować się w szkole, dorośli w pracy. Poza tym osoby, które miały prawo jazdy nie mogły prowadzić auta w okresie zażywania leków, głównie z powodu uczucia zamulenia i słabszych reakcji, jakie następowały po zażyciu leków antyhistaminowych pierwszej generacji. W chwili obecnej, gdy na rynku są już dostępne leki drugiej generacji, pozbawione większości tego typu skutków ubocznych, lekarze chętniej przepisują je przy uciążliwych objawach alergii.

Leki przeciwhistaminowe drugiej generacji nie są jednolitą grupą leków, która na człowieka zawsze  działa tak samo. Czasem jedne osoby lepiej tolerują jeden lek, inne – inny o całkiem odmiennym składzie. Warto jednak wiedzieć, sięgając po lek przeciwhistaminowy drugiej generacji, że i wśród nich są te „lepsze” i „gorsze”. Gorsze to te, które wciąż obciążają wątrobę, zmuszając ją do długiego czasu metabolizacji. Z kolei te lepsze ograniczają czas metabolizacji do minimum, oszczędzając ten ważny narząd. Do tych ostatnich należą leki przeciwhistaminowe mające w swoim składzie feksofenadynę. Jak wykazują badania, feksofenadyna podana doustnie bardzo dobrze wchłania się z układu pokarmowego i już pomiędzy 0,83 a 1,33 godziny osiąga szczytowe stężenie we krwi. Ustąpienie objawów chorobowych następuje już po 60 minutach od podania leku. Feksofenadyna, obecna m.in. w leku Allegra, oprócz działania przeciwalergicznego wykazuje również działanie przeciwzapalne. Jest ona bezpieczna i skuteczna zarówno w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, jak i np. pokrzywki idiopatycznej. 

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• Nieżyt nosa – najważniejsze fenotypy i endotypy oraz zasady leczenia, praca zbiorowa, „Alergia Astma Immunologia” 2015, nr 20 (4), s. 242-252. Dostęp online 19 sierpnia 2019 http://alergia-astma-immunologia.pl/2015_20_4/AAI_04_2015_fornal.pdf
• M. Arcimowicz, Donosowe glikokortykosteroidy w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, „Alergia Astma Immunologia” 2016, nr 21 (1), s. 33-43. Dostęp online 19 sierpnia 2019 http://www.alergia-astma-immunologia.pl/2016_21_1/AAI_01_2016_arcimowicz.pdf
• D. Myłek, Oswoić alergie, Warszawa 2018, s. 349
• M. Wrzyszcz, A. M. Fal, R. Hora, Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania feksofenadyny w chorobach alergicznych, „Alergia Astma Immunologia” , 2001, nr 6 (4), s. 191-193. Dostęp online 19 sierpnia 2019 mediton.nazwa.pl/library/aai_volume-6_issue-4_article-59.pdf