Na co można mieć alergię zimą?

Niektóre osoby zmagają się z objawami alergii tylko wiosną i latem, niektóre zaś nie mają tak dobrze i chorują przez cały rok z wyraźnym nasileniem dolegliwości w okresie jesienno-zimowym. Dlaczego tak się dzieje? Zimowa alergia to uczulenie na tzw. alergeny domowe, a że przy chłodnej pogodzie więcej czasu spędza się w mieszkaniu, tym samym ekspozycja na nie jest wydłużona. Jak leczyć alergie zimą?

Spis treści:

• Dlaczego alergia nasila się zimą?
• Roztocza kurzu domowego – główny alergen zimowy
• Alergia na sierść zwierząt domowych zimą
• Pleśnie i grzyby w domu
• Uczulenie na zimno – pokrzywka z zimna
• Jak odróżnić alergię od przeziębienia
• Leczenie i zapobieganie alergii zimowej

Dlaczego alergia nasila się zimą?

Zimowa alergia jest związana z tzw. alergenami całorocznymi – wewnątrzdomowymi. Oznacza to, że alergicy gorzej czują się, przebywając w pomieszczeniach. Kto jest bardziej narażony na uczulenie na alergeny zimowe? Wiek nie ma tu większego znaczenia. Alergia zimą u dziecka może pojawiać się z taką samą częstotliwością co u osób dorosłych. Jakie są główne przyczyny nasilenia alergii zimą?

Zamknięte pomieszczenia i centralne ogrzewanie

Niestety wiele osób nie wietrzy swoich mieszkań regularnie, przez co w zamkniętych pomieszczeniach wzrasta stężenie alergenów domowych – roztoczy, pleśni oraz sierści zwierząt domowych. Czynnikiem sprzyjającym nasilaniu się objawów jest centralne ogrzewanie, które pogarsza jakość powietrza. W zamkniętych, przegrzanych i niewietrzonych pomieszczeniach tworzą się warunki idealne dla rozwoju roztoczy oraz pleśni i grzybów.

Zwiększona ekspozycja na alergeny domowe

W okresie jesienno-zimowym pogoda nie zawsze zachęca do przebywania na świeżym powietrzu, dlatego więcej czasu spędzamy w pomieszczeniach. Oznacza to, że ekspozycja na alergeny domowe jest zwiększona.

Suche powietrze i osłabiona bariera śluzówkowa

W sezonie grzewczym powietrze w pomieszczeniach jest zazwyczaj mocno przesuszone. Wpływa to na podrażnienie śluzówki nosa i na zaburzenie jej funkcji obronnych. Jak wiadomo, prawidłowo działająca błona śluzowa nosa chroni organizm przed czynnikami zewnętrznymi. Jeśli jest osłabiona, staje się bardziej podatna na wnikanie unoszących się w mieszkaniu alergenów.

Roztocza kurzu domowego – główny alergen zimowy

Na co można mieć alergię zimą? Najwięcej osób zmaga się z alergią na roztocza kurzu domowego potocznie określaną jako alergia na kurz. Objawia się ona głównie w postaci alergicznego zapalenia śluzówki nosa, choć dolegliwości z nią związanych może być więcej.

Czym są roztocza i gdzie występują

Roztocza kurzu domowego to mikroskopijne pajęczaki, które żywią się martwym naskórkiem – ludzkim i zwierzęcym. Jak łatwo się domyślić, najchętniej gnieżdżą się tam, gdzie tego naskórka jest najwięcej, czyli w materacach, kanapach, fotelach, pościeli, dywanach, zasłonach i pluszakach oraz wszędzie tam, gdzie gromadzi się kurz. Warto podkreślić, że główną przyczyną alergii są odchody roztoczy.

Objawy alergii na roztocza

Jak objawia się alergia zimą? Jej przebieg jest typowy dla alergii wziewnych, czyli główne dolegliwości skupiają się na reakcjach ze strony układu oddechowego. Pojawia się:

• wodnisty katar
• napadowe kichanie
• zatkany nos
• swędzenie nosa i gardła
• kaszel
• trudności w oddychaniu

Towarzyszy im zaczerwienienie, swędzenie, łzawienie i pieczenie oczu, świąd skóry, wysypka, atopowe wypryski, a nawet objawy ogólne jak bóle głowy, zaburzenia koncentracji, zmęczenie, zaburzenia snu.

Jak walczyć z roztoczami w domu?

Raczej nie jest możliwe, aby całkowicie „wygonić” roztocza ze swojego domu. Są one wszędzie i trzeba się z tym pogodzić, można jednak ograniczyć ich liczebność, a tym samym sprawić, że alergia w zimie nie będzie aż tak dotkliwa. Jak uniknąć alergii zimą? Należy zacząć od tego, że osoby uczulone na roztocza muszą pozbyć się tzw. łapaczy kurzu, czyli m.in. dywanów, firan, zasłon, różnych bibelotów.

Należy również utrzymywać porządek w domu, przy czym kurz należy wycierać wilgotną ściereczką, w ten sposób znajdujące się w nim alergeny nie będą się wzbijały w powietrze. Do sprzątania podłóg zalecany jest odkurzacz z filtrem HEPA. Alergicy chwalą sobie także korzystanie z oczyszczaczy powietrza.

Wszystkie tekstylia (np. kołdry, poduszki, pościele, a także pluszaki) należy prać w wysokiej temperaturze (powyżej 60st. C) lub mrozić (przez 48 godzin w temperaturze -20st. C). Zaleca się wymienić poduszki i pościel na takie, które są antyalergiczne. Warto również używać antyalergiczny pokrowiec na materac.

Ponadto kluczowe jest utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza – na poziomie 40-45%. Zaleca się często wietrzyć pomieszczenia, stosować pochłaniacze wilgoci lub zamontować klimatyzację. Dodatkowo warto też utrzymywać temperaturę nie wyższą niż 22st. C.

Alergia na sierść zwierząt domowych zimą

Co uczula zimą? Niestety do alergenów całorocznych zalicza się alergeny odzwierzęce. Alergia na sierść zwierząt domowych to dość częsty problem, warto wiedzieć, że mimo iż to psy i koty są najczęstszymi winowajcami, to uczulenie może się także pojawić w kontakcie z chomikami, świnkami morskimi, myszami i szczurami.

Alergeny odzwierzęce – nie tylko sierść

Choć mówi się, że ktoś ma alergię na sierść zwierząt domowych, to tak naprawdę jest to uczulenie na znajdujące się na niej alergeny odzwierzęce. Zalicza się do nich wydzieliny gruczołów łojowych i potowych, ślinę, złuszczony naskórek oraz mocz.

Nasilenie objawów w sezonie zimowym

Zimą spędzamy więcej czasu w domu, a wraz z nami są w nim zwierzaki, co sprawia, że mamy wydłużoną ekspozycję na ich alergeny. Podobnie jak w przypadku kurzu brak regularnego sprzątania i wietrzenia pomieszczeń sprawia, że tych alergenów gromadzi się bardzo dużo. Objawy są dość typowe, czyli nieżyt nosa, łzawienie oczu, a także wysypka, rumień i swędzenie skóry. Ponadto u chorych na schorzenia układu oddechowego i astmę może dochodzić do ich zaostrzenia.

Jak ograniczyć kontakt z alergenami zwierząt?

Najskuteczniejszym sposobem byłoby oddanie zwierzaka, jednak dla wielu osób takie rozwiązanie jest nie do zaakceptowania! Jak zatem alergik może ograniczyć ekspozycję na zwierzęce alergeny zimą? No cóż, konieczne jest częste i dokładne sprzątanie, a także dbanie o jakość powietrza w domu. Z pomocą przychodzi odkurzacz z filtrem HEPA oraz oczyszczacz powietrza.

Nawykiem, który trzeba wypracować i ściśle go przestrzegać, jest mycie rąk po każdym kontakcie ze zwierzakiem oraz unikanie dotykania twarzy! Każdy właściciel powinien też dbać o regularne wyczesywanie sierści – najlepiej robić to na świeżym powietrzu. Ponadto psy i koty powinny mieć zakaz wstępu do sypialni.

Pleśnie i grzyby w domu

Alergie zimą często dotyczą grzybów wewnątrzdomowych z rodzaju Penicillium i Aspergillus. Są one obecne w domu cały rok, ale w okresie jesienno-zimowym w mieszkaniach tworzą się idealne warunki do ich nadmiernego rozwoju. Warto przy okazji dodać, że latem, a także jesienią notuje się wysokie stężenia zarodników grzybów pleśniowych z rodzaju Alternaria i Cladosporium. Są to grzyby zewnątrzdomowe, choć i w domu mogą się znaleźć, np. w doniczkach i spleśniałych produktach spożywczych.

Gdzie rozwijają się pleśnie zimą?

Rozwojowi grzybów Penicillium i Aspergillus sprzyja ciemność, ciepło i wilgoć. Jesienią i zimą rzadziej się wietrzy w domu, co więcej, pranie zamiast suszyć się na balkonie schnie w mieszkaniu, co zwiększa wilgotność i prowadzi do wzrostu grzybów. Największe skupiska pleśni gromadzą się w pralni, łazience, piwnicy, na poddaszu i strychu. Rozwijają się one w klimatyzacji, otworach wentylacyjnych, zmywarkach, pralkach, odpływach.

Objawy alergii na pleśń

Uczulenie zimą objawia się podobnie niezależnie od przyczyny. Osoby cierpiące z powodu alergii na pleśń będą kichać, odczuwać dyskomfort związany z zatkanym nosem, cieknącą wydzieliną, swędzeniem nosa, łzawieniem i zaczerwienieniem oczu, kaszlem, świszczącym oddechem i dusznościami.

Objawy alergii zimą mogą pojawić się też na skórze jako wysypka, podrażnienie, zaczerwienienie, świąd. Możliwe są utrzymujące się bóle i zawroty głowy, a także zmęczenie. Alergia na grzyby u osób z astmą i innymi chorobami układu oddechowego będzie powodowała zaostrzenie dolegliwości.

Jak zapobiegać rozwojowi pleśni?

Podstawowym sposobem na ograniczenie rozwoju pleśni w domu jest wyeliminowanie czynników, które temu sprzyjają, czyli należy zmniejszyć wilgotność powietrza oraz zapewnić lepszą wentylację pomieszczeń i dostęp do światła słonecznego. Jak to robić? Przede wszystkim trzeba wietrzyć regularnie pomieszczenia, utrzymywać wilgotność na poziomie 40-60% – do monitorowania wilgotności można używać higrometru.

W kuchni i łazience przydatna będzie mechaniczna wentylacja. Warto rozważyć zakup suszarki do prania, żeby nie suszyć go na kaloryferach. Należy dbać nie tylko o optymalną wilgotność powietrza, ale i o stałą temperaturę – około 18-22st. C. Oczywiście trzeba regularnie oczyszczać wszystkie miejsca, gdzie gromadzi się pleśń, trzeba także natychmiast usuwać wszelkie pojawiające się plamki pleśni.

Uczulenie na zimno – pokrzywka z zimna

Na co alergia zimą? Warto również przypomnieć, że uczulenie zimą może objawiać się jako alergia na zimno. Jest to rodzaj alergii fizycznej, nieprawidłowa reakcja organizmu jest wywoływana przez niską temperaturę.

Czym jest alergia na mróz?

Alergia na mróz to inaczej alergia na zimno lub pokrzywka z zimna. Na skutek kontaktu z niską temperaturą, zimną wodą lub też po spożyciu zimnych pokarmów i napojów dochodzi do reakcji alergicznej. Organizm uwalnia dużą ilość histaminy, wywołując szereg objawów.

Objawy pokrzywki zimnej

Na skórze pojawiają się bladoróżowe, swędzące bąble, które przypominają zmiany po oparzeniu pokrzywą. Towarzyszy temu mrowienie, pieczenie, obrzęk oraz świąd. Czasem reakcja ma cięższy przebieg, występuje wtedy obrzęk naczynioruchowy, duszność, trudności w oddychaniu, zawroty głowy i omdlenia.

Jak postępować z uczuleniem na zimno?

Chory powinien być pod opieką lekarza, w celu łagodzenia objawów powinien stosować leki przeciwhistaminowe. Ponadto konieczne jest unikanie zimna! Należy zawsze ubierać się odpowiednio ciepło, wskazane jest noszenie odzieży i bielizny termicznej, zawsze trzeba mieć rękawiczki, gdyż to właśnie na dłoniach najczęściej pojawiają się objawy.

Jak odróżnić alergię od przeziębienia?

Okres jesienno-zimowy bardziej kojarzy się jako sezon infekcyjny, a nie jako sezon na alergie. Dużo osób ma katar i kaszel, ale u części będą one związane z przeziębieniem, a u innych będzie to alergia zimą. Po czym poznać, czy występujące objawy to alergia czy przeziębienie?

Charakterystyczne różnice w objawach

Alergiczny nieżyt nosa zimą objawia się wodnistą przezroczystą wydzieliną, która nie zmienia koloru, ani nie gęstnieje. Typowe jest także napadowe kichanie i uciążliwy świąd nosa. Zarówno przy alergii, jak i przy przeziębieniu nos jest zatkany. Różnicą jest to, że infekcyjny katar początkowo jest wodnisty, ale z czasem gęstnieje i zmienia kolor na żółty lub zielony.

Objawy alergii pojawiają się nagle – po kontakcie z alergenem, przeziębienie rozwija się stopniowo, najczęściej pierwsze objawy pojawiają się po kilku dniach po kontakcie z wirusem i się nasilają. Różny jest czas utrzymywania się objawów. U alergika objawy utrzymują się tak długo, jak trwa ekspozycja na alergen, zaś infekcja zwykle nie trwa dłużej niż 7-10 dni. W obu przypadkach pojawia się kaszel, natomiast przy infekcji gardło boli, a przy alergii pojawia się świąd gardła.

Kiedy udać się do alergologa

Osoby, które podejrzewają u siebie alergię, powinny się zgłosić do poradni alergologicznej. Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad oraz skieruje na testy alergiczne, a gdy zdiagnozuje uczulenie, zleci odpowiednie leki.

Diagnostyka alergii zimą

Jak rozpoznać alergię zimą? Podejrzenie uczulenia wymaga przeprowadzenia testów na alergię. Mogą to być testy skórne oraz badania z krwi. Warto pamiętać, że u niektórych osób ustalenie konkretnego alergenu wymaga czasu.

Leczenie i zapobieganie alergii zimowej

Niezależnie od tego, czy alergia jest sezonowa, czy też całoroczna, jej leczenie opiera się na tych samych zasadach. Polega więc na unikaniu alergenów oraz na łagodzeniu objawów za pomocą leków przeciwhistaminowych – doustnych i miejscowych. Dodatkowo warto wspomagać organizm odpowiednią dietą oraz suplementami.

Leki przeciwhistaminowe

Jak wygląda leczenie alergii zimą? Do łagodzenia objawów uczulenia można stosować leki przeciwhistaminowe. Dla osób dorosłych i starszych dzieci wskazane są tabletki na alergię, a dla młodszych dzieci – syropy na alergię. Środki te mogą zawierać różne substancje lecznicze, np. bilastynę, desloratadynę, cetyryzynę. Zmniejszają one objawy ze strony nosa i oczu, a także objawy skórne.

Preparaty miejscowe – nos i oczy

Gdy objawy alergii zimą są nasilone, warto działać również miejscowo. Ulgę w przypadku cieknącej wydzieliny i seryjnego kichania przyniosą krople do nosa na alergię. Wybierać można spośród środków o działaniu przeciwhistaminowym, np. z azelastyną lub obkurczającym błonę śluzową nosa, np. z ksylometazoliną. Skuteczne działanie zapewniają też kortykosteroidy, np. furoinian mometazonu.

Przy objawach alergicznego zapalenia spojówek należy stosować krople do oczu na alergię, np. z olopatadyną, ketotifenem, tetryzoliną, ektoiną, kromoglikanem sodowym. Zaleca się także stosować preparaty do nosa i oczu, które pomagają wypłukiwać z nich alergeny. Nos można oczyszczać wodą morską w sprayu, a oczy roztworem soli fizjologicznej.

Domowe sposoby na zimową alergię

Po usłyszeniu diagnozy alergik musi wprowadzić wiele zmian w swoim dotychczasowym życiu. Celem jest ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie alergenów. Jeśli chodzi o alergie zimą, to unikanie alergenów jest trudne, ale z pewnością trzeba podjąć wysiłki. Wiele sposobów na to, jak uniknąć alergii zimą, zostało już wspomnianych, ale przypomnijmy je, najważniejsze jest:

• utrzymywanie porządku – stosowanie odkurzaczy z filtrem HEPA
• usunięcie przedmiotów gromadzących kurz
• stosowanie oczyszczaczy powietrza
• utrzymywanie optymalnej temperatury i wilgotności powietrza
• wietrzenie pomieszczeń
• szybkie usuwanie wykwitów pleśni
• dbanie o higienę zwierząt domowych

Dodatkowo zaleca się dbać o codzienną dietę, np. należy unikać produktów, które zwiększają wydzielanie histaminy. Warto też stosować suplementy diety, np. z olejem z nasion czarnuszki, kwercetyną i witaminą D. Wspomagająco polecane są zioła do picia, np. rumianek i pachnotka zwyczajna.

Od niektórych rodzajów alergii nie da się wziąć wolnego. Choć w zimie w powietrzu nie ma już pyłków, to coraz groźniejsze stają się alergeny zimowe, czyli tak naprawdę alergeny całoroczne, które nasilają się jesienią i zimą. Mowa tu o roztoczach kurzu domowego, sierści i pleśni. Sposobem na przetrwanie tego trudnego okresu jest unikanie alergenów oraz stosowanie leków przeciwhistaminowych.

Autor wpisu: mgr farm. Katarzyna Borowiec, i-Apteka.pl Farmaceutka z niemałym już doświadczeniem. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia, opieka farmaceutyczna.