Paragrypa - objawy, przyczyny, leczenie i czas trwania

Paragrypa jest infekcją o podłożu wirusowym, najczęściej chorują na nią dzieci i niestety to właśnie one są narażone na ciężki przebieg zakażenia. U osób dorosłych paragrypa przypomina zwykłe przeziębienie. Jak wyglądają objawy paragrypy u dzieci, a jak u dorosłych? Czy infekcja może powodować jakieś powikłania? 

Spis treści:

• Czym jest paragrypa? Charakterystyka wirusa
• Jak rozpoznać paragrypę? Typowe objawy
• Jak dochodzi do zakażenia wirusem paragrypy?
• Przebieg choroby i czas trwania paragrypy
• Leczenie paragrypy – metody i skuteczność
• Powikłania po paragrypie i grupy ryzyka 

Czym jest paragrypa? Charakterystyka wirusa

Co to jest paragrypa? Paragrypa to choroba zakaźna – infekcja wirusowa układu oddechowego (górnych i dolnych dróg oddechowych) zwana także grypą rzekomą. Wywołuje ją wirus paragrypy (ang. Parainfluenza Virus, PIV lub human Parainfluenza Virus, hPIV) z rodziny paramyksowirusów (Paramyxoviridae), do której zaliczany jest także wirus odry oraz wirus RSV (syncytialny wirus oddechowy). Jak łatwo zauważyć, wirusy paragrypy należą do innej grupy niż wirusy grypy – one należą do rodziny Orthomyxoviridae. Najczęściej paragrypa dotyczy dzieci, wirus paragrypy odpowiada za wiele infekcji układu oddechowego u maluchów do 5. roku życia. 

Paragrypa a grypa – kluczowe różnice

Jak wyglądają zależności – paragrypa a grypa oraz paragrypa a przeziębienie? Mimo podobnie brzmiących nazw paragrypa i grypa to nie jest jedna i ta sama choroba. Oczywiście mają one dużo cech wspólnych, m.in. są infekcjami wywoływanymi przez wirusy. Są jednak wyraźne cechy, które pozwalają je odróżniać. Paragrypa jest łagodniejsza od grypy, ale poważniejsza od przeziębienia. Paragrypa nie powoduje znaczącego osłabienia, przy grypie natomiast zmęczenie może być ciężkie – na tyle ciężkie, że chory ma problem z codziennym funkcjonowaniem.

Jako różnicę można wskazać także katar. Przy paragrypie katar pojawia się zawsze, w dodatku od razu – razem z innymi objawami, przy grypie pojawia się rzadko, a jeśli już występuje, to dopiero w 2-3 dniu choroby. Typowa w przypadku grypy jest wysoka gorączka (powyżej 38st. C) oraz to, że jej początek jest ostry, przy paragrypie gorączka jest niższa (do 38st. C), a jej początek nie jest tak ostry jak przy grypie. Jeśli chodzi o kwestię paragrypa a przeziębienie, to trzeba przyznać, że większość zakażeń wirusem paragrypy u osób dorosłych przypomina właśnie przeziębienie.

Rodzaje wirusów paragrypy

Wyodrębnia się cztery główne typy wirusa paragrypy, rozróżnia się je na podstawie cech genetycznych i antygenowych. W zależności od tego, który typ wirusa paragrypy odpowiada za zakażenie, może ono przebiegać łagodniej lub ciężej. Do infekcji wywoływanych przez wirusy paragrypy zalicza się m.in. przeziębienie, a u małych dzieci krup. Oto rodzaje wirusów paragrypy:

• typ 1 (PIV-1) – najczęściej powoduje ciężkie infekcje górnych dróg oddechowych, może wywoływać ostre podgłośniowe zapalenie krtani (krup) – głównie u dzieci. Stan zapalny zajmuje zwykle nie tylko krtań, ale i tchawicę oraz oskrzela.
• typ 2 (PIV-2) – jest odpowiedzialny za objawy podobne do typu 1, z tym że o dużo mniejszym nasileniu. Należy dodać, że jest on słabiej wykrywany.
• typ 3 (PIV-3) – częściej niż pozostałe typy powoduje zapalenie płuc i zapalenie oskrzelików – głównie u niemowląt i małych dzieci. Typ 3 jest najbardziej zjadliwy, może być agresywny, częściej niż inne typy prowadzi do hospitalizacji.
• typ 4 (PIV-4) – jest mniej rozpowszechniony, zazwyczaj wywołuje łagodniejsze infekcje dróg oddechowych.

Najgroźniejsze są typy – 1 i 3. Wywoływane przez nie objawy mogą być bardzo uciążliwe, w dodatku u osób z grupy ryzyka mogą powodować ciężkie powikłania.

Częstość występowania paragrypy w ciągu roku

Wirusy paragrypy są bardzo rozpowszechnione, w dodatku wykazują one zdolność do mutowania. Wszystko to sprawia, że na paragrypę można zachorować przez cały rok, a infekcje mogą dotykać osób w każdym wieku – dzieci, dorosłych, seniorów, z czego najczęściej chorują małe dzieci do 5. roku życia. Paragrypa u dorosłych jest stosunkowo rzadka.

Częstotliwość zachorowań w ciągu roku jest zmienna w zależności od typu wirusa paragrypy. I tak najwięcej zakażeń typem pierwszym odpowiedzialnym za ciężkie infekcje u dzieci notuje się w okresie jesienno-zimowym – od września do stycznia. Podtyp drugi, który wywołuje łagodniejsze zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli szerzy się właściwie przez cały rok. Wiosną i latem – od kwietnia do sierpnia występuje najwyższe ryzyko zakażenia podtypem trzecim.

Jak rozpoznać paragrypę? Typowe objawy

Paragrypa może mieć zróżnicowany przebieg – od łagodnego do ciężkiego (ciężki przebieg dotyczy tylko osób z grupy ryzyka). Występujące objawy zależą od tego, który typ wywołał infekcję. Co więcej, trochę inne symptomy mogą występować u dzieci, a inne u osób dorosłych. Należy dodać, że paragrypa przebiegająca podobnie do przeziębienia bardzo często nie zostaje zdiagnozowana. Jak rozpoznać paragrypę? Zwykle lekarz stawia diagnozę na podstawie objawów i badania fizykalnego, rzadziej zlecane jest RTG klatki piersiowej lub wymaz z gardła. Jak wyglądają objawy paragrypy u dzieci i dorosłych?

Pierwsze symptomy paragrypy

W odróżnieniu od grypy paragrypa nie ma tak nagłego początku. Jako pierwsze objawy paragrypy można wymienić gorączkę (zwykle umiarkowaną, rzadziej wysoką), a także katar. Do tego dochodzi kaszel (suchy lub wilgotny), chrypka, ból gardła i bóle głowy.

Objawy paragrypy u dorosłych

Paragrypa u dorosłych nie jest infekcją, która daje bardzo nasilone objawy, zwykle są to dolegliwości typowe dla przeziębienia (choć mogą być nieco bardziej nasilone). Chory może się zmagać z katarem, stanem podgorączkowym, bólem gardła, kaszlem (zwykle suchym). Gdy dojdzie do rozwoju zapalenia dolnych dróg oddechowych, kaszel staje się mokry. Czasem pojawiają się także trudności w oddychaniu.

Paragrypa u dzieci – specyfika objawów

Objawy paragrypy u dzieci są bardziej nasilone niż u dorosłych. Dzieci zaliczane są do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu grypy rzekomej. Szczególnie narażone są niemowlaki i małe dzieci do 5. roku życia. Wirus paragrypy może doprowadzić u dziecka do rozwoju krupu, czyli ostrego podgłośniowego zapalenia krtani, w przebiegu którego może dojść do obrzęku krtani i oskrzeli, co przyczynia się do trudności w oddychaniu. Charakterystyczna dla krupu jest chrypka, tzw. szczekający kaszel, świszczący oddech (świst wdechowy, tzw. stridor) oraz duszność wdechowa.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem paragrypy?

Jak w przypadku większości infekcji dróg oddechowych do zakażenia niestety dochodzi w dość łatwy sposób. Związane jest to z tym, że istnieje kilka dróg transmisji wirusa.

Drogi przenoszenia wirusa

Wirus paragrypy rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową (gdy chory kicha i kaszle), jednocześnie do infekcji może dojść wskutek kontaktu z zakażonymi osobami oraz z przedmiotami, na których znajdują się wydzieliny chorego – wirus pozostaje na nich nawet do 10 godzin (do zakażenia dochodzi, gdy znajdujące się w wydzielinach drobnoustroje zostaną przeniesione do ust lub nosa). Istotne jest to, że zarażać mogą nie tylko chorzy, ale i osoby, które przechodzą infekcję bezobjawowo lub skąpoobjawowo.

Okres inkubacji paragrypy

Jak wygląda kwestia paragrypa a inkubacja? Czas wylęgania wirusa jest stosunkowo krótki. Oznacza to, że pierwsze objawy chorobowe mogą się pojawić po 3-7 dniach od kontaktu z wirusem paragrypy.

Okres zaraźliwości – jak długo chory zaraża innych?

Czy paragrypa jest zaraźliwa? Tak, zdecydowanie można się zarazić od osób chorych oraz od bezobjawowych nosicieli. Nie do końca wiadomo, jak długo trwa okres zakaźności paragrypy. Uważa się, że może utrzymywać się do około 10 dni.

Przebieg choroby i czas trwania paragrypy

Mimo że paragrypa jest uważana za mniej groźną niż grypa prawdziwa, to jednak nie można jej bagatelizować. U dzieci oraz osób z obniżoną odpornością może wywoływać ciężkie objawy.

Typowe fazy paragrypy

W przypadku paragrypy najpierw patogeny infekują śluzówkę górnych dróg oddechowych, czyli nosa i gardła. Następnie zakażenie może się rozszerzyć na dolne drogi oddechowe, przyczyniając się do rozwoju zapalenia oskrzelików płucnych lub płuc.

Ile trwa paragrypa bez powikłań?

Ile trwa paragrypa? U osób dorosłych infekcja zazwyczaj ustępuje samoistnie po około 7 dniach. Trudno dokładnie określić, ile wynosi czas trwania paragrypy u dzieci lub seniorów, zależy to od typu wirusa, ciężkości przebiegu choroby oraz od ogólnego stanu zdrowia.

Kiedy paragrypa wymaga pilnej konsultacji lekarskiej?

Do lekarza trzeba się udać, gdy objawy są bardzo nasilone – pojawiają się trudności w oddychaniu lub wysoka gorączka, bądź dolegliwości nie ustępują przez kilka dni. Konsultacja jest niezbędna, gdy choroba dotyczy niemowląt i małych dzieci.

Leczenie paragrypy – metody i skuteczność

Infekcje wirusowe leczy się objawowo, nie inaczej jest w przypadku paragrypy. Osoby dorosłe, u których choroba przebiega łagodnie, mogą się leczyć w domu, natomiast u dzieci ciężkie zakażenia dolnych dróg oddechowych mogą być wskazaniem do leczenia szpitalnego. Od razu trzeba powiedzieć, że nie istnieją typowe leki na paragrypę, stosuje się środki powszechnie wykorzystywane do łagodzenia objawów infekcji układu oddechowego.

Leki łagodzące objawy paragrypy

Leczenie wirusa paragrypy uzależnione jest od nasilenia występujących objawów. Na szczęście w temacie paragrypa a leki bez recepty mamy dobrą wiadomość, większość środków potrzebnych do łagodzenia objawów tej infekcji można kupić bez recepty. Gorączka przy paragrypie może być wysoka, mogą jej też towarzyszyć np. bóle głowy, dlatego zazwyczaj zaleca się leki przeciwgorączkowe i leki przeciwbólowe z paracetamolem lub ibuprofenem.

Jednym z typowych objawów jest kaszel. Aby dobrać odpowiedni syrop na kaszel przy paragrypie, należy określić jego charakter. Ma to ogromne znaczenie, gdyż syrop na kaszel suchy nie sprawdzi się przy kaszlu mokrym i na odwrót. Dodatkowo zalecane są preparaty na gardło o działaniu łagodzącym, nawilżającym i ochronnym. Gdy ból gardła przy paragrypie jest uciążliwy, wskazane są także tabletki do ssania o działaniu przeciwbólowym. Z pewnością pomocne będą leki na katar. Na występujące trudności w oddychaniu lekarz może przepisać leki na receptę – leki rozszerzające drogi oddechowe i glikokortykosteroidy.

Domowe sposoby na złagodzenie objawów

Paragrypa u dzieci i dorosłych zwykle nie powoduje aż takiego osłabienia jak grypa, jednak zapewnienie choremu odpoczynku i snu jest bardzo ważne. Trzeba taż zwrócić uwagę na prawidłowe nawodnienie organizmu. Po pierwsze wskutek gorączki dochodzi do zwiększonej utraty wody i elektrolitów, co grozi odwodnieniem.

Po drugie odpowiednia podaż płynów jest istotna w przebiegu infekcji przebiegających z kaszlem i katarem, bowiem sprzyja rozrzedzaniu wydzieliny i jej szybszej eliminacji. Dodatkowo wysuszonej i podrażnionej śluzówce gardła i nosa ulgę przyniesie optymalnie nawilżone powietrze w mieszkaniu. Jak leczyć paragrypę domowym sposobem? Na nasilony kaszel przy paragrypie doskonale sprawdzą się inhalacje parowe.

Czy antybiotyki działają na paragrypę?

W przypadku paragrypy antybiotyki nie są w stanie pomóc. Ta grupa leków znajduje zastosowanie wyłącznie przy infekcjach o podłożu bakteryjnym. Oznacza to, że mogą być konieczne w sytuacji, gdy dojdzie do powikłania po paragrypie w postaci infekcji bakteryjnej, np. zapalenia płuc.

Powikłania po paragrypie i grupy ryzyka

Paragrypa jest najczęściej infekcją o łagodnym przebiegu, niestety są grupy, które w większym stopniu są zagrożone nie tylko tym, że zakażenie będzie ciężkie, ale też tym, że wystąpią u nich powikłania po paragrypie.

Najczęstsze powikłania po paragrypie

Jednym z najcięższych i najczęstszych powikłań paragrypy jest zapalenie płuc, a także niewydolność oddechowa. Ze względu na wysoką gorączkę istnieje też duże ryzyko, że dojdzie do odwodnienia, które może być przyczyną zaburzenia funkcjonowania organizmu, co jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci i seniorów.

Osoby szczególnie narażone na ciężki przebieg

Do grupy osób szczególnie zagrożonych ciężkim przebiegiem zakażenia zalicza się dzieci do 5. roku życia, osoby starsze oraz osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu odpornościowego, np. osoby z chorobami przewlekłymi.

Profilaktyka paragrypy – jak uniknąć zakażenia?

Czy jest dostępna szczepionka przeciwko paragrypie? Nie, nie ma takiego preparatu. Jest to kolejna różnica między paragrypą a grypą – w przypadku grypy można się chronić, przyjmując co rok szczepienie. Profilaktyka paragrypy bazuje po prostu na przestrzeganiu zasad higieny i na unikaniu kontaktu z chorymi. Podstawą jest częste i dokładne mycie rąk, a także wyeliminowanie nawyku dotykania twarzy.

Aby zwiększyć swoje szanse na uniknięcie zakażenia, należy podejmować działania mające na celu wzmacnianie układu odpornościowego. Wskazane jest prowadzenie zdrowego trybu życia – stosowanie zbilansowanej, zróżnicowanej diety, uprawianie regularnej aktywności fizycznej, unikanie używek, dbanie o wypoczynek i sen. Ogromnym wsparciem są minerały i witaminy na odporność. Warto przyjmować preparaty zawierające m.in. witaminę C, witaminę D, witaminy z grupy B, cynk i selen. Największy nacisk na profilaktykę powinny kłaść osoby o osłabionej odporności, seniorzy, a także rodzice małych dzieci.

Paragrypa to infekcja, którą można umieścić między przeziębieniem a grypą. Zwykle przebiega łagodnie, wyjątek stanowią dzieci, seniorzy oraz osoby z obniżoną odpornością. U nich paragrypa może prowadzić do ciężkiej choroby oraz może przyczyniać się do powikłań.

Autor wpisu: mgr farm. Katarzyna Borowiec, i-Apteka.pl Farmaceutka z niemałym już doświadczeniem. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia, opieka farmaceutyczna.