Najdłużej działająca Apteka internetowa w Polsce - pewność i zaufanie - 100% polski kapitał

Pulsoksymetr - co dokładnie mierzy?

14.01.2022
Porady farmaceuty
Pulsoksymetr - co dokładnie mierzy?

Pulsoksymetr zyskał szeroką rozpoznawalność w okresie pandemii koronawirusa. Urządzenie to służy do pomiaru saturacji, czyli nasycenia krwi tlenem, do niedawna było wykorzystywane niemal wyłącznie w placówkach medycznych. Obecnie stanowi wyposażenie wielu domowych apteczek, mimo że niektórzy nadal nie do końca wiedzą, jak działa pulsoksymetr napalcowy oraz w jaki sposób stosować pulsoksymetr w chorobie Covid-19.

Jak działa i co mierzy pulsoksymetr?

Jak wygląda pulsoksymetr napalcowy? To niewielkie urządzenie, troszkę większe niż pudełko zapałek. Pulsoksymetr zakłada się na palec (wskazujący lub środkowy) jak klips na pranie. Wewnątrz niego ukryty jest specjalny czujnik, który umożliwia wykonanie pomiaru. Co mierzy pulsoksymetr? Mierzy nasycenie krwi tlenem (saturację) oraz tętno. Pomiar jest szybki, całkowicie bezbolesny i nieinwazyjny. Mechanizm działania urządzenia polega na wykorzystywaniu zjawiska spektrofotometrii transmisyjnej.

Diody znajdujące się wewnątrz urządzenia emitują dwa rodzaje światła – czerwone i podczerwone, zaś czujnik mierzy stopień pochłaniania ich przez czerwone krwinki. Hemoglobina wykazuje zdolność do absorpcji światła, przy czym jej stopień jest różny w zależności od tego, czy hemoglobina transportuje tlen, czy nie. Sygnał wychwytywany przez czujnik składa się z dwóch składowych – stałej i zmiennej. Wyświetlany wynik obliczany jest na podstawie różnic między nimi i wskazuje nasycenie krwi tlenem (SpO2), czyli procentowy udział czerwonych krwinek przenoszących tlen w naczyniach krwionośnych.

Najpopularniejszym rodzajem pulsoksymetru jest pulsoksymetr napalcowy, z którego obsługą nie ma większego problemu i z powodzeniem może być wykorzystywany w warunkach domowych, na wakacjach i w trakcie podróży. W szpitalach czy domach opieki oprócz pulsoksymetrów napalcowych używa się również bardziej zaawansowane pulsoksymetry stacjonarne (umożliwiają odczyt nie tylko saturacji, ale i wielu innych wskaźników, np. ciśnienia krwi). Specjalnym rodzajem urządzenia są również pulsoksymetry dla noworodków i niemowląt w postaci opaski z czujnikiem, którą zakłada się na nadgarstek lub na stopę.

Nasycenie krwi tlenem – co oznacza?

Saturacja, czyli nasycenie krwi tlenem to istotny wskaźnik diagnostyczny. Regularne pomiary są wskazane przede wszystkim u osób z przewlekłymi chorobami, u osób z chorobami układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, osób z nadciśnieniem lub cukrzycą, osób wymagających stałej opieki, a ponadto u kobiet ciężarnych. Badanie pulsoksymetrem jest również normą w przypadku osób pracujących lub uprawiających sport na dużych wysokościach oraz sportowców wyczynowych.

Jakich informacji dostarcza nam pomiar saturacji? Niewystarczające nasycenie krwi tlenem jest sygnałem, że organizmowi grozi niedotlenienie lub jest już niedotleniony. Stan ten jest bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta! Tlen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania narządów, bez niego ich praca zostaje zaburzona i stopniowo zachodzą w nich nieodwracalne zmiany, w efekcie których może nastąpić zgon. Dlaczego nasycenie krwi tlenem spada? Jest to związane z upośledzonym funkcjonowaniem płuc i rozwijającą się niewydolnością oddechową, która uniemożliwia rozprowadzenie tlenu do wszystkich komórek i tkanek!

Jaki wynik saturacji powinien zaniepokoić? Gdy na wyświetlaczu pojawi się wartość w granicach 95-99%, wszystko jest w normie (u osób powyżej 70. roku życia prawidłowa saturacja może być nieco niższa – 94-98%, również w przypadku palaczy niższy wynik będzie uznawany za normę). Generalnie wynik poniżej 95% jest wskazaniem do bardzo szczegółowego monitorowania saturacji oraz obserwacji stanu chorego. Jeśli kolejne pomiary są poniżej normy, konieczne jest natychmiastowe wezwanie pomocy. Nasycenie krwi tlenem poniżej 90% może wskazywać na ciężką niewydolność oddechową i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.

Dlaczego pulsoksymetr w chorobie Covid-19 jest pomocny? Choroba wywołana przez koronawirusa SARS-CoV-2 jest nieprzewidywalna, a jej objawy nie zawsze są charakterystyczne lub nie ma ich wcale. Brak objawów lub łagodny przebieg wcale nie oznacza, że wirus nie sieje spustoszenia w organizmie, może po cichu atakować płuca i upośledzać ich pracę, w wyniku czego następuje niedotlenienie organizmu. Problematyczne jest to, że u wielu chorych występuje tzw. cicha hipoksja – mimo niedotlenienia chory nie odczuwa żadnych dolegliwości z nim związanych (np. bólu w klatce piersiowej, przyspieszonej czynności serca, przyspieszonego oddechu).

O tym, jak istotny jest pulsoksymetr w chorobie Covid-19, świadczy fakt, że chory przebywający w izolacji domowej może go otrzymać za darmo, aby samodzielnie monitorować saturację, wraz z pulsoksymetrem pacjent zyskuje opiekę specjalistów, gdyż wyniki poprzez specjalną aplikację wprowadzane są do systemu, a w przypadku nieprawidłowości z chorym kontaktuje się konsultant. Darmowy pulsoksymetr napalcowy przysługuje w ramach programu Domowej Opieki Medycznej – automatycznie włączone są do niego osoby chore powyżej 55. roku życia, osoby młodsze mogą zgłosić się do programu, wypełniając specjalny wniosek.

Pulsoksymetr napalcowy – jak prawidłowo używać?

Podobnie jak w przypadku pomiaru temperatury ciała lub ciśnienia krwi również pomiar saturacji wymaga przestrzegania kilku zasad. Ze względu na to, że pulsoksymetr zakłada się na palec, trzeba zadbać o to, aby paznokieć był krótko obcięty i czysty (trzeba zmyć lakier oraz zdjąć tipsy i hybrydy). Przed założeniem pulsoksymetru należy odpocząć przez kilka minut, a także lekko rozgrzać dłonie, np. pocierając nimi o siebie (wywołany zimnem skurcz naczyń krwionośnych może zakłócić pomiar), podczas badania trzeba pozostawać w bezruchu. Badania nie powinno wykonywać się po dużym wysiłku fizycznego. Wynik może zafałszować też grzybica na paznokciach lub wypicie napoju z kofeiną przed badaniem. Jak często mierzyć saturację? Zwykle zaleca się robić pomiar 3-4 razy dziennie (o tych samych porach dnia).

Gdzie kupić pulsoksymetr? Jaki model wybrać?

Podobnie jak maseczki ochronne, żele do dezynfekcji i rękawiczki jednorazowe również pulsoksymetr napalcowy stał się ofiarą swojej popularności. Najpierw jego cena mocno poszła do góry, a następnie rynek zalały tanie chińskie urządzenia, które nie miały odpowiednich certyfikatów. Nadal na aukcjach internetowych można spotkać pulsoksymetry w promocyjnych cenach, nie warto jednak ulegać takim okazjom! Zatem gdzie kupić pulsoksymetr? Osoby zainteresowane zakupem pulsoksymetru powinny poszukać go w aptece. Sprzedawany tam sprzęt posiada odpowiednie atesty potwierdzające, że spełnia on rygorystyczne normy. Jaki model wybrać? Właściwie każdy pulsoksymetr napalcowy dostępny w aptece będzie dobrym wyborem. Mechanizm działania niezależnie od modelu jest taki sam, różnice zwykle stanowią dodatkowe akcesoria lub rozmiar wyświetlacza!

Pulsoksymetr napalcowy mierzy nasycenie krwi tlenem, co umożliwia wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Wczesne rozpoznanie niedotlenienia organizmu pozwala odpowiednio zareagować i uniknąć poważnych konsekwencji. Spadek saturacji jest częstym zjawiskiem u osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2, dlatego też pulsoksymetr w chorobie Covid-19 jest niezwykle pomocny. Wybór odpowiedniego urządzenia nie jest trudny, jeśli wie się, gdzie kupić pulsoksymetr!

Autor: Ewa Krulicka

Polecane wpisy

Pokaż więcej wpisów z Styczeń 2022

Polecane produkty

pixel