Sambucus nigra - czarny bez doskonały na przeziębienia

Ten kto wychował się na wsi doskonale pamięta wielkie krzewy obrodzone najpierw pięknymi białymi kwiatostanami o wyraźnym słodkim zapachu a potem bukiety prześlicznych czarno-fioletowych kulek. Rodzice zawsze mi mówili: "nie wolno Ci tego dotykać"? i słuchałam się ich. Teraz jako dorosła osoba wracam do tych wspomnień i będąc już całkiem świadomą dobrodziejstw czarnego bzu nie zawaham się go "dotknąć".

Działanie czarnego bzu

Czarny bez to jesienno-zimowy must-have w każdym domu. Ogólnikowo można powiedzieć, że czarny bez jest doskonały przy przeziębieniach. Warto jednak zaznaczyć, że w zależności od dolegliwościach używa się albo kwiatu bzu albo owocu.

Kwiat bzu czarnego najlepiej sprawdza się jako środek:

• napotny, przeciwgorączkowy,
• wykrztuśny, rozrzedzający katar
• podnoszący odporność, antywirusowy
• wzmacniający naczynia, obniżający ciśnienie krwi

Kwiat czarnego bzu zawiera mnóstwo witamin z grupy B, A, C, minerały magnez, wapń, sód, potas, żelazo, cynk.

Owoc czarnego bzu najlepiej sprawdza się jako środek przeciwzapalny i przeciwbólowy. Znakomicie sprawdza się w nerwobólach, rwie kulszowej, w zapaleniu spojówek.

Kiedy i jak wykorzystać czarny bez?

Podstawową częścią bzu, którą należy zbierać są kwiaty (przełom maja i czerwca) oraz owoce (przełom  września i października). Kwiaty powinno się zbierać w suche, słoneczne dni. Zrywać jest najlepiej jeszcze nie do końca rozwinięte kwiaty. Potem rozłożyć je na pergaminie i suszyć w przewiewnym i nienasłonecznionym miejscu.

Owoce należy zbierać ścinając całe baldachy ale wtedy, gdy wszystkie owoce są już dojrzałe. Pamiętajmy, że choć owoce są piękne i lśniące, a kwiaty pachnące NIE WOLNO ich spożywać na surowo. Zawierają bowiem sambunigrynę, która rozkłada się do cyjanowodoru, powodując wymioty i innego rodzaju zaburzenia.

Czarny bez z apteki

Poza typowym owocem czarnego bzu i kwiatostanem w aptece można kupić całe mnóstwo syropów zawierających w swoim składzie Sambucus nigra. Skierowane są głównie dla dzieci i dorosłych w przypadkach przeziębień i spadku odporności. Wyróżnić tu możemy Pyrosal Kid, Propolis Plus, Gardimax, Marsjanki Pro ImunoForte, Fastgrip Bio-Imune, Sambucol Kids. Dostępne dla wszystkich są również gotowe soki z czarnego bzu np. Czarny bez sok 100% Ekamedica, Sambuvital.

Jak samemu zrobić  sok i syrop z czarnego bzu?

Przepis na sok z owoców czarnego bzu
Owoce dojrzałe i lśniące należy ogrzewać w garnku, aż puszczą sok. Kolejnie należy rozetrzeć je na miazgę i przecisnąć przez gazę. Następnie korzystając z proporcji 10cz. soku - 1cz.miodu zagotować sok, rozlać do ciemnych butelek i pić 2-3 razy dziennie po 50ml soku rozcieńczonego ok. 200 ml wody.

Przepis na syrop z kwiatów bzu
Kwiaty (ok. 40 baldachów) należy dokładnie oddzielić od łodyżek, które są gorzkawe. Kolejnie należy zalać je wrzątkiem (2litry) i odstawić w chłodne miejsce na co najmniej 12 godzin. Następnie trzeba przecedzić, dodać cukier (1-2 kg), sok z 5 cytryny, wymieszać i zagotować (cukier musi dokładnie się rozpuścić). Doprowadzić należy syrop do wrzenia i przelać do wyparzonych, szczelnie zamykanych  butelek lub słoiczków, odwrócić do góry dnem i już nie pasteryzować.

Chcąc osiągnąć efekt wzmacniający odporność należy podawać gotowy syrop w ilości 2 łyżek przed snem - dzieci powinny przyjąć połowę dawki. W przypadku wyraźnego przeziębienia można go pić nawet kilka łyżek dziennie.

Autor: mgr farm. Agnieszka Wojtala