Słodycze bez cukru - na tropie zdrowych słodkości!

Słodycze od kilku lat znajdują się na cenzurowanym, nic dziwnego, skoro to one w dużej mierze odpowiadają za kłopoty ze zdrowiem, takie jak próchnica, otyłość czy cukrzyca. Mimo wiedzy na temat tego, jak niebezpieczny dla zdrowia jest cukier, trudno nam odmówić sobie chwili przyjemności z tabliczką ulubionej czekolady lub pysznym ciasteczkiem. Czy możliwe jest uleganie słodkiej pokusie bez reperkusji dla zdrowia? Tak, jeśli wybierzemy słodycze bez cukru, a raczej bez dodatku cukru! 

Kilka słów o cukrach 

Cukry (węglowodany) są podstawowym źródłem energii, choć ich ilość w diecie powinna być ograniczona – według Światowej Organizacji Zdrowia nie powinna przekraczać 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego, bowiem cukry to nośniki tzw. pustych kalorii! Z punktu widzenia chemika cukry to słodkie substancje zbudowane z węgla, wodoru i tlenu w określonych proporcjach. Można wśród nich wyróżnić trzy podstawowe grupy: monocukry (cukry proste, np. glukoza, fruktoza), oligocukry (np. sacharoza) oraz policukry (wielocukry, np. skrobia, glikogen). Ta chemiczna klasyfikacja została jednak zmodyfikowana przez branżę spożywczą, która na etykietach wyróżnia węglowodany jako wszystkie cukry ulegające przemianom w organizmie oraz cukry, w skład których wchodzą cukry proste i dwucukry. Pamiętaj, że dla Ciebie ważniejsza jest zawartość cukrów i to tą wartością powinnaś się kierować, wybierając słodycze i nie tylko! 

Cukier – podstępny zabójca! 

W ostatnich latach coraz częściej o cukrze mówi się „biała śmierć”. Te słodkie kryształki w połączeniu z niezdrowym trybem życia i brakiem aktywności fizycznej przyczyniają się do rozwoju wielu chorób, w tym cukrzycy, otyłości oraz chorób serca i naczyń. Najbardziej przerażające jest to, że cukier zabija powoli, systematycznie pogarszając stan organizmu. Każdy cukier zachowuje się inaczej w organizmie – glukoza i sacharoza szybko podnoszą poziom cukru we krwi, natomiast fruktoza spożywana w dużych ilościach może przyczynić się do niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Oprócz „klasycznych” cukrów w branży spożywczej rozpanoszył się w ostatnich latach syrop glukozowo-fruktozowy, który według większości naukowców jest bezpośrednio związany z epidemią otyłości i cukrzycy. Problemem jest również obecność pokaźnych ilości cukru nie tylko w oczywistych produktach takich jak owoce i słodycze, ale i w innych produktach spożywczych, m.in. w pieczywie, ketchupie, gotowych sosach, przetworach i nabiale.
 

Zdrowe słodycze, czyli słodycze bez cukrów i tłuszczów utwardzanych 

Większość z nas za niekorzystny wpływ słodyczy na zdrowie wini wyłącznie cukier. Jako że zasadniczo wszystkie cukry rozkładają się do glukozy, mogłoby się wydawać, że to, co znajdujemy w składzie, nie ma większego znaczenia... Nic bardziej mylnego! Cukry proste najszybciej działają na organizm, węglowodany bardziej złożone potrzebują więcej czasu na przekształcenie się do glukozy, a tym samym nie powodują np. gwałtownych skoków cukru we krwi. Pierwszy winowajca – cukier – został pociągnięty do odpowiedzialności już kilka dekad temu, inaczej ma się z drugim cichym „słodkim zabójcą”, czyli roślinnymi tłuszczami utwardzanymi, nazywanymi także uwodornionymi lub częściowo uwodornionymi. Niestety tłuszcze te bardzo często znajdują się w przeróżnych słodyczach, w szczególności ciastach i ciasteczkach. Ich szkodliwość polega na tym, że przyczyniają się do podniesienia poziomu złego cholesterolu (frakcji LDL) i zmniejszenia stężenia dobrego cholesterolu (frakcji HDL) we krwi, a tym samym sprzyjają rozwojowi chorób układu krążenia, a także otyłości i cukrzycy. Cukier i tłuszcze utwardzone wzmagają wzajemnie swoje niekorzystne działania, wspólnie odpowiadając za masowy problem z nadwagą i wynikającymi z niej powikłaniami. Podsumowując, zdrowe słodycze to takie, których składy są krótkie, wolne od glukozy, fruktozy, sacharozy, syropu glukozowo-fruktozowego, ale i od tłuszczów utwardzanych, a także od zbędnych polepszaczy!
 

Słodycze bez cukru 

Szukając słodyczy bez cukru, musisz zamienić się w prawdziwego śledczego – często bowiem cukry ukryte są pod enigmatycznymi skrótami E 967 (ksylitol) czy E 968 (erytrol) oraz w zwykłym karmelu. Jeśli już przebrnęłaś przez cały skład, odszyfrowałaś skróty i wciąż nie znalazłaś cukru, zastanawiasz się, skąd wybrany batonik czerpie swoją słodycz… odpowiedź może być bardzo prosta! Otóż wiele firm zajmujących się produkcją słodyczy bez cukru stawia na daktyle (suszone, świeże lub w postaci pasty daktylowej)! Tak, te owoce mogą być podstawą wielu deserów, ciast, a nawet zdrowych batoników. Oprócz słodkiej nuty daktyle nadają słodyczom wspaniały aromat, a w połączeniu z kakao głęboki, czekoladowy smak. O przydatności daktyli możesz przekonać się sama, przygotowując własne słodkie przekąski lub testując bogatą ofertę superapetycznych batoników, np. marki Zmiany Zmiany, zarówno w wersji bardziej klasycznej (np. batony Aloha, Kosmos, Lewy sierpowy), jak i w absolutnie zwariowanych smakach z linii Farmer (np. Farmer szpinak + cytryna, Farmer pikantny pomidor) oraz marki Lubs (np. Lubs Baton BIO bezglutenowy goji i chia 47g). Jeśli jednak nie po drodze Ci z daktylami, sięgnij po słodycze ze stewią czy ksylitolem. 

Stewia 

Stewia to mała roślina o supersłodkich liściach, która słodki smak zawdzięcza glikozydom stewiolowym. Wiedzą o tym wszyscy miłośnicy zdrowej żywności i osoby skrzętnie liczące kalorie. Dlaczego? Kilka lat temu stewia przebojem wdarła się do polskich kuchni, gdzie zastąpiła cukier i inne słodziki, bo mimo że jest 300 razy słodsza niż sacharoza, nie ma żadnych kalorii. Pojawienie się stewii sprawiło, że uleganie słodkiej pokusie nie musi już oznaczać odkładania się tłuszczyku na brzuchu lub w okolicach bioder! Zaletą stewii jest to, że nie trzeba jej dużo używać – łyżeczka pokruszonych liści odpowiada bowiem szklance cukru! Jej minusem jest to, że nie nadaje się ona do wypieków, jednak bez problemu na rynku można znaleźć inne słodkości ze stewią, takie jak wyborna czekolada bez cukru, np. Czekolada deserowa słodzona stewią bez cukru. I jeszcze jedno – stewia w przeciwieństwie do klasycznych białych kryształów nie powoduje próchnicy. 

Ksylitol i erytrol 

Era zamienników cukru objawiła wszystkim alkohole polihydroksycukrowe jako słodziki idealne. Ksylitol (cukier brzozowy) i erytrol to substancje o szerokim zastosowaniu – cechują się niską kalorycznością, co sprzyja dbaniu o szczupłą sylwetkę oraz niskim indeksem glikemicznym, który pozwala zapobiec dużym skokom stężenia glukozy we krwi. Oba słodziki charakteryzują się słodkością i wyglądem zbliżonymi do sacharozy, w dodatku są neutralne w smaku. Zarówno erytrol, jak i ksylitol mogą być dodawane do napojów, batonów i wypieków, co jest ważne szczególnie dla osób, które lubią samodzielnie przygotowywać wypieki. W dodatku stosowanie tych słodzików może przynieść więcej korzyści, o których przeczytasz tutaj. 

Słodycze dla diabetyków 

Coraz więcej firm decyduje się zadbać także o słodkie potrzeby diabetyków, tworząc linie słodyczy bez cukru. Według najnowszych badań fruktoza wcale nie powinna być stosowana przez cukrzyków i osoby zdrowe, gdyż regularnie spożywana może długotrwale zaburzyć inne procesy metaboliczne, a w konsekwencji przyczyniać się do rozwoju chorób układu krążenia, w szczególności miażdżycy. Badania te dowodzą, że diabetycy powinni uważnie studiować etykiety i zastępować produkty słodzone fruktozą np. produktami z dodatkiem stewii, maltitolu i sorbitolu, np. Ciastka ORE, Ciasteczka Pieguski ciemne lub Ciastka gryczane (BiaMar) oraz Otrębusie bez dodatku cukru (Kubara). 

Mówi się, że wszystko jest dla ludzi, jednak w rozsądnych ilościach. Dokładnie tak samo jest ze słodyczami – nawet te słodzone sacharozą jedzone od czasu do czasu nie zaszkodzą. Jednak jeśli nie chcesz tak restrykcyjnie ograniczać słodkich przekąsek, wybieraj te bez dodatku cukru, które nie podnoszą tak szybko poziomu glukozy we krwi. Są one równie pyszne, jak oryginały, a przy tym nie powodują niechcianej oponki w okolicach brzucha!

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl