Zgaga w ciąży. Dlaczego się pojawia i jak złagodzić uciążliwe pieczenie?
18.05.2023Większość kobiet w ciąży zmaga się z objawami zgagi. To nieprzyjemne uczucie palenia w przełyku może się pojawić już w pierwszym trymestrze, choć najbardziej dokuczliwe są dolegliwości występujące w trzecim. Niestety nie wszystkie leki na zgagę są bezpieczne dla ciężarnych, stąd też często kobiety muszą sięgać po inne sposoby łagodzące objawy zgagi w ciąży.
Spis treści:
- Zgaga w ciąży – co to jest i dlaczego się pojawia?
- Jakie są objawy zgagi w ciąży?
- Leczenie zgagi w ciąży – jakie są bezpieczne metody?
- Diagnostyka zgagi w ciąży – kiedy zgłosić się do lekarza?
- Zapobieganie zgadze w ciąży – co można zrobić?
Zgaga w ciąży – co to jest i dlaczego się pojawia?
Kiedy pojawia się zgaga w ciąży? Nie da się ukryć, że zgaga w ciąży jest powszechną dolegliwością – w trzecim trymestrze cierpi na nią ponad 80% ciężarnych. Jednakże objawy zgagi w ciąży mogą pojawić się dużo wcześniej. U 22% kobiet występują już w pierwszym trymestrze, u 39% – w drugim. Jakie są przyczyny zgagi w ciąży? No cóż, jak niemal wszystkie ciążowe przypadłości również zgaga związana jest z burzą hormonów. To ich wzmożona aktywność odpowiada za pojawienie się nadkwasoty w początkowym etapie ciąży. Dzieje się tak, gdyż wzrost stężenia progesteronu powoduje obniżenie napięcia dolnego zwieracza przełyku, który to zabezpiecza przed cofaniem się treści żołądkowej do przełyku. Gdy te mięśnie nie działają właściwie, kwaśna treść żołądka przedostaje się do przełyku, drażni jego delikatną śluzówkę i wywołuje nieprzyjemne uczucie palenia w okolicy klatki piersiowej i gardła.
Jednak hormony to nie są jedyne przyczyny zgagi w ciąży. Wraz z trwaniem ciąży macica zaczyna rosnąć, zmienia położenie żołądka, uciska na niego oraz na jelita. Dodatkowo zwiększa się ciśnienie śródbrzuszne, wszystko to sprzyja przedostawaniu się treści żołądkowej do przełyku i znacząco wzmaga objawy zgagi. Nie bez znaczenia jest także zaburzone opróżnianie żołądka i spowolniony pasaż w jelicie cienkim. Pod koniec ciąży ogromne zmęczenie i stres spowodowany nadchodzącym porodem dodatkowo nasilają dolegliwości. Czasem także zgaga w ciąży może być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, np. leków przeciwwymiotnych. Do tego wszystkiego dochodzą również czynniki, które prowadzą do zgagi nie tylko u kobiet w okresie ciąży, czyli błędy żywieniowe, nieregularne spożywanie posiłków, jedzenie w pośpiechu, jedzenie późno w nocy.
Jakie są objawy zgagi w ciąży?
Objawy zgagi w ciąży są podobne do tych, które występują w przypadku zgagi u każdej innej osoby. Najczęściej jest to palenie i pieczenie za mostkiem, w przełyku i w gardle, ból w klatce piersiowej nasilający się przy pochylaniu, dźwiganiu i leżeniu, nieprzyjemny, kwaśny posmak w ustach, odbijanie. Mogą pojawić się też trudności w przełykaniu. Ze względu na cofanie się treści żołądkowej ciężarna może odczuwać mdłości, ból w okolicy żołądka, może cierpieć na niestrawność i wymioty oraz uporczywą czkawkę. Dolegliwości potęguje zjedzenie posiłku – zwłaszcza obfitego, złożonego z tłustych lub ostrych dań. Jedzenie w dużym stopniu wpływa na natężenie objawów, szczególnie źle działają takie produkty jak czekolada, kawa, pomidory i cytrusy, które obniżają napięcie dolnego zwieracza przełyku. Charakterystyczne jest też to, że zgaga w ciąży w nocy dokucza bardzo mocno, przez co nierzadko powoduje trudności ze snem.
Leczenie zgagi w ciąży – jakie są bezpieczne metody?
Nie jest łatwo leczyć zgagę w ciąży. Dlaczego? Nie wszystkie dostępne na rynku leki na zgagę są bezpieczne dla ciężarnych oraz dla rozwijającego się w macicy płodu. Zresztą, jeśli chodzi o jakiekolwiek leki, ciężarna powinna się zawsze konsultować ze swoim lekarzem. Kiedy pojawia się zgaga w ciąży, kobiety mogą stosować środki z węglanem wapnia lub węglanem magnezu. Są to substancje lecznicze, które zobojętniają, czyli neutralizują kwaśną treść żołądkową. Można też stosować leki z alginianem sodu, który działa ochronnie na śluzówkę przełyku i żołądka. A co z inhibitorami pompy protonowej jak pantoprazol i omeprazol? Zasadniczo można je stosować w okresie ciąży, przy czym wyłącznie ze wskazania lekarza.
Leki na zgagę zaleca się stosować w sytuacjach, gdy objawy są bardzo nasilone, przy łagodniejszych dolegliwościach lepiej sięgać po domowe sposoby na zgagę w ciąży. Dyskomfort pomoże złagodzić np. picie wody niegazowanej (np. o wysokiej zawartości wapnia), mleka, maślanki, jogurtu, kefiru, soku marchewkowego. Wielu kobietom pomagają migdały, które działają zobojętniająco na kwas solny. Polecane są też zioła sypkie, np. rumianek, który działa rozkurczowo i przyspiesza procesy trawienne. Pomocne będą herbatki ziołowe z melisy i prawoślazu lekarskiego. Można też pić napar z imbiru lub ssać kawałek kłącza. Do potraw warto dodawać kminek, który działa przeciwskurczowo i wpływa na pobudzenie wydzielania soków trawiennych, ponadto zaleca się przygotowywać kleik z siemienia lnianego, który łagodzi podrażnienie nabłonka przełyku i żołądka oraz działa osłaniająco. Ciężarne na zgagę nie powinny stosować takich popularnych środków jak soda oczyszczona, ocet jabłkowy, dziurawiec, koper włoski, kwiat lipy oraz mięta.
Kobiety, u których pojawia się zgaga w ciąży, muszą zadbać o zmianę nawyków żywieniowych. Powinny jeść regularnie 5-6 niewielkich posiłków i koniecznie zrezygnować ze smażonych, tłustych, mocno doprawionych potraw, kwaśnych produktów (np. kiszonki) i żywności wysokoprzetworzonej oraz unikać owoców cytrusowych, jabłek, pomidorów (a także soków: cytrusowego, jabłkowego i pomidorowego), pieczywa na zakwasie, czekolady, warzyw cebulowych, ostrych przypraw, kawy, mocnej herbaty, gazowanych napojów.
Posiłki należy jeść powoli, dokładnie i długo przeżuwając każdy kęs. Wśród zaleceń jest także lekka aktywność fizyczna, przy czym bezpośrednio po jedzeniu nie należy podejmować żadnego wysiłku. Ważny jest odpoczynek, regeneracja oraz unikanie wszelkich stresujących sytuacji. Należy również dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu (trzeba wypijać minimum 2l płynów dziennie). U wielu kobiet ogromnym problemem jest zgaga w ciąży w nocy. Aby jej uniknąć, ostatni posiłek należy spożywać nie później niż 3-4 godziny przed pójściem spać (posiłek powinien być mały i lekkostrawny). W ogóle powinno unikać się kładzenia przez przynajmniej 2 godziny po jedzeniu, dodatkowo rekomenduje się odpoczywać i spać w pozycji półleżącej.
Diagnostyka zgagi w ciąży – kiedy zgłosić się do lekarza?
Zgaga w ciąży dotyka niemal każdą kobietę, oprócz tego, że jest niewiarygodnie uciążliwa, nie jest groźna dla matki i dziecka. Nie ma konieczności, aby biec do lekarza, gdy tylko pojawi się uczucie pieczenia w przełyku. Jednakże do specjalisty należy się zgłosić, gdy objawy są bardzo nasilone, a domowe sposoby jak zmiana nawyków żywieniowych i herbatki ziołowe nie pomagają. Dobierze on wówczas bezpieczne leki.
Zapobieganie zgadze w ciąży – co można zrobić?
Czy da się skutecznie zapobiegać zgadze w ciąży? Nie na wszystko kobieta ma wpływ, hormony będą szaleć, a brzuch będzie rósł. Może natomiast przestrzegać zaleceń odnośnie do diety. Wcześniej opisane sposoby na zgagę w ciąży to także sposoby na to, aby ograniczyć występowanie jej objawów. Dla przypomnienia – należy jeść w spokoju i dokładnie przeżuwać jedzenie, należy jeść mniejsze posiłki, ale częściej, nie należy się najadać na wieczór (skutkiem dużej kolacji będzie zgaga w ciąży w nocy), po jedzeniu nie należy się kłaść, gdyż może to spowodować cofnięcie się treści pokarmowej, oczywiście trzeba zwracać uwagę na to, co się je. Nie u każdej kobiety te same produkty będą nasilać objawy zgagi w ciąży, z tego też powodu jadłospis należy dobierać indywidualnie, choć bazę codziennej diety powinna stanowić wysokiej jakości zdrowa żywność!
Męczy Cię zgaga w ciąży? Nie sięgaj od razu po leki na zgagę. Najpierw dokładnie przyjrzyj się swojej diecie i nawykom żywieniowym. Możliwe, że kilka małych zmian wystarczy, aby złagodzić dyskomfort wywołany cofaniem się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku.
