Jak przestać chrapać?

Niemal każdemu z nas zdarza się sporadycznie zachrapać, to całkiem normalne. Z wiekiem ryzyko regularnego chrapania znacząco rośnie zwłaszcza u mężczyzn! Problem jest poważny, gdyż nie dotyczy tylko chrapiącego, ale i osoby śpiącej obok! Dlaczego chrapiemy? Jak przestać chrapać?

Jakie są przyczyny chrapania?

Skąd bierze się chrapanie? Podczas snu mięśnie podniebienia wiotczeją, drgają i trzepoczą, wydając nieprzyjemny dźwięk przypominający charczenie. Co więcej, im głębszy sen, tym są one bardziej wiotkie, przez co mocniej drgają i człowiek głośniej chrapie. Zwykle dźwięk ten pojawia się przy wdechu, ale i podczas wydechu niektórzy wydają niepokojące odgłosy. Są osoby, które chrapią tylko w określonych pozycjach (zwłaszcza osoby, które śpią na plecach), są też takie, które chrapią zawsze i wszędzie. Jakie są przyczyny chrapania? Drgania podniebienia i języczka są spowodowane trudnościami w przepływie powietrza przez drogi oddechowe. Problemy te mogą być wywołane różnymi czynnikami – zapchanym nosem (np. w przebiegu infekcji wirusowych dróg oddechowych, zapalenia zatok, nieżytu alergicznego), przesuszeniem śluzówki nosa, osłabieniem mięśniówki gardła, wadami anatomicznymi (np. przerost migdałków, krzywa przegroda nosowa).

W grupie, której znaczenie częściej zdarza się chrapać, są osoby z nadwagą i otyłością, a także osoby palące papierosy. Dodatkowo silne zmęczenie i alkohol to także przyczyny chrapania. Szczególnie narażone na chrapanie są ponadto kobiety ciężarne – zwłaszcza w trzecim trymestrze. Dlaczego? Prawdopodobnie chrapanie w ciąży jest spowodowane fizjologicznym zwężeniem dróg oddechowych. Nie bez winy jest również estrogen, który przyczynia się do obrzęku błony śluzowej nosa i gardła.

Choć chrapanie wydaje się problemem osób dorosłych, dzieci też czasem pochrapują. Najczęstsze przyczyny chrapania u dziecka to zatkany nadmierną ilością wydzieliny nos. Maluchy niestety są bardzo podatne na infekcje wirusowe, a więc i chrapanie często im się przydarza. Innym powodem dziecięcego chrapania jest alergia, przerost trzeciego migdałka oraz fizjologiczna wiotkość krtani! Jeśli dziecko często chrapie, warto skonsultować się z lekarzem, aby ustalić przyczynę i podjąć odpowiednie kroki.

Jakie są domowe sposoby na chrapanie?

Chrapanie zwykle nie jest objawem poważnej choroby, dlatego walkę z męczącymi nocnymi dźwiękami można rozpocząć od zmiany nawyków. Gdy przyczyny chrapania związane są z przesuszeniem śluzówki jamy ustnej i gardła, należy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Rekomendowana porcja płynów to przynajmniej dwa litry dziennie! Osoby, którym zdarza się sporadycznie chrapać, powinny pamiętać o wypiciu szklanki wody przed snem. Ponadto warto nawilżać śluzówkę nosa preparatami na bazie wody morskiej.

Gdy chrapanie pojawia się w efekcie zatkanego nosa, trzeba jak najszybciej udrożnić drogi oddechowe. Z nieżytem najłatwiej poradzą sobie leki na katar o działaniu obkurczającym śluzówkę i rozrzedzającym wydzielinę. Jeśli katar ma podłoże alergiczne, oprócz leczenia objawowego należy wprowadzić także działania profilaktyczne, mające na celu eliminowanie alergenów z otoczenia (np. regularne zmiany pościeli, gdzie często gromadzi się kurz). Dobre efekty przynoszą także preparaty do inhalacji.

Nawykiem, nad którym warto popracować, jest zmiana pozycji spania. Wiele osób chrapie, gdy śpi na plecach. W tej pozycji język się cofa, w efekcie czego usta się otwierają, a kanał nosogardzieli zwęża. Aby tego uniknąć, zalecane jest zasypianie na boku! Warto również zadbać o komfort i jakość snu – wymienić wysłużony materac, zainwestować w dobrą poduszkę, wietrzyć sypialnie przed pójściem spać, ustawić odpowiednią temperaturę (około 18-21st. C) i wilgotność powietrza (40-60%).

Osoby borykające się z problemem chrapania powinny także wyeliminować używki – papierosy i alkohol. Nikotyna przyczynia się do zalegania śliny w tchawicy i krtani, ponadto podrażnia śluzówkę gardła i powoduje jej obrzęk, co natomiast utrudnia przepływ powietrza. Alkohol zaś zwiotcza mięśnie języka i gardła. Ze względu na to, że osoby otyłe są dużo bardziej narażone na chrapanie, zaleca się zrzucić nadprogramowe kilogramy. Ponadto należy także uważać na to, co ląduje na talerzu w porze kolacji. Przed snem zaleca się jeść lekkostrawne posiłki z dużą ilością błonnika, rezygnując natomiast z tłustych, ciężkich i ostrych potraw, a także z produktów mlecznych.

Zanim zostanie wprowadzone farmakologiczne lub chirurgiczne leczenie chrapania, można jeszcze wypróbować inne sposoby na chrapanie – ćwiczenia wzmacniające mięśnie szczęki, języka i szyi, które sprawią, że będą one mniej wiotczeć, co wpłynie na zmniejszenie ryzyka nocnego chrapania. Jednym z najprostszych rodzajów treningu tych partii mięśniowych jest żucie gumy oraz… częste śpiewanie.

Jak leczyć chrapanie?

W aptekach dostępne są również różnego rodzaju preparaty, których wskazaniem jest leczenie chrapania. Wiele z nich dostępnych jest bez recepty, mimo to warto przed zakupem skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. W jaki sposób działają te produkty? Wspomagają oddychanie poprzez nawilżanie śluzówki gardła oraz zwiększenie napięcia ścian gardła. Do wyboru są specjalne listki do przyklejania na podniebienie, ziołowe tabletki oraz spray na chrapanie. Dobrym rozwiązaniem mogą być także wkładki stomatologiczne.

Kiedy powinniśmy udać się z chrapaniem do lekarza?

Jeśli domowe sposoby i apteczne preparaty jak np. spray na chrapanie nie działają i nadal nie wiesz, jak przestać chrapać, warto skonsultować się z lekarzem, który może zlecić mało inwazyjny zabieg polegający na zwiększaniu napięcia ścian gardła przy pomocy fal radiowych. Trzeba pamiętać, że przyczyny chrapania mogą leżeć głębiej. Nieprzyjemne odgłosy wydawane podczas snu mogą być związane z jakimś poważnym schorzeniem lub wadą anatomiczną. Zalecana jest wówczas wizyta u laryngologa. Jeśli powodem chrapania jest krzywa przegroda nosowa, polipy w nosie lub przerost migdałków, konieczna jest interwencja chirurgiczna.

Czy chrapanie jest groźne? Właściwie nie. Niebezpiecznie robi się dopiero wtedy, gdy chrapanie związane jest z bezdechem sennym. O bezdechu mówi się, gdy dochodzi do częściowego lub całkowitego zamknięcia gardła, przez co ograniczony zostaje dopływ powietrza do płuc. Choć drożność dróg oddechowych jest zablokowana, mięśnie oddechowe nadal pracują, co powoduje spadek poziomu tlenu przy równoczesnym wzroście stężenia dwutlenku węgla. Bezdechy mogą trwać od kilku do kilkunastu sekund, a że wraz z nieświadomymi mikrowybudzeniami powtarzają się wielokrotnie podczas nocy, nie dają szans na efektywny sen. Bezdech senny nie tylko powoduje zmęczenie w ciągu dnia i spadek koncentracji, ale również stanowi czynnik rozwoju takich schorzeń jak nadciśnienie tętnicze, zawał serca i udar.

Chrapanie to nic przyjemnego, dlatego warto poczynić w swoim życiu kilka zmian. Jeśli chcesz przesypiać całą noc, jeśli chcesz, aby Twoja rodzina była szczęśliwa i wypoczęta, kup w aptece spray na chrapanie. Zmień również pozycję spania, a jeśli masz nadwagę, schudnij! W przypadku, gdy nic nie pomaga, nie wstydź się i idź do lekarza!

Autor: Ewa Krulicka