Ból brzucha po jedzeniu - skąd się bierze, jak mu zapobiegać i leczyć?
01.07.2022Dlaczego po jedzeniu boli brzuch? Przyczyn tego stanu może być wiele! Czasem to wina diety, jednak możliwe jest, że ból brzucha jest objawem chorobowym. Nawracający ból brzucha po jedzeniu to sygnał do wykonania diagnostyki w kierunku chorób żołądka, jelit i pęcherzyka żółciowego.
Z naszego artykułu dowiesz się:
- Jakie mogą być przyczyny bólu brzucha po jedzeniu?
- Jak objawia się ból brzucha po jedzeniu?
- Kiedy ból brzucha po jedzeniu powinien stać się powodem wizyty u lekarza?
- Jak załagodzić ból brzucha po jedzeniu?
Ból brzucha po jedzeniu – najczęstsze przyczyny dolegliwości
Ból brzucha jest objawem nieswoistym, czyli może świadczyć o wielu różnych schorzeniach związanych m.in. z żołądkiem lub jelitami. Jednak najczęściej ból brzucha po jedzeniu to po prostu objaw niestrawności. Nie jest to zaskoczeniem, większość osób ma bardzo złe nawyki żywieniowe (jedzenie w biegu, przejadanie się, śmieciowe jedzenie, ciężkostrawne, tłuste potrawy), które kończą się dużym dyskomfortem ze strony układu pokarmowego. Szybkie „pochłonięcie” obfitego posiłku zwykle oznacza niestrawność – pojawia się ból nadbrzusza po jedzeniu, uczucie pełności, pieczenie w brzuchu po jedzeniu, wzdęcia i nudności.
Często ostry ból brzucha po jedzeniu, któremu towarzyszą wymioty i biegunka, pojawia się w wyniku zatrucia pokarmowego. Wystarczy zjeść coś nieświeżego lub wątpliwej jakości, a ból i skurcz brzucha oraz biegunka po jedzeniu szybko zwalą z nóg. Jedną z przyczyn zatrucia pokarmowego może być bakteria Salmonella. Jeśli ból brzucha i wzdęcia pojawiają się wyłącznie w określonych sytuacjach, czyli po zjedzeniu konkretnego produktu, mogą to być nietolerancje pokarmowe (np. nietolerancja laktozy, fruktozy, glutenu) lub alergia pokarmowa.
Posiłki, które mogą wywołać ból brzucha
Wiele osób odczuwa ból brzucha po jedzeniu ostrym i tłustym. Takie potrawy podrażniają śluzówkę żołądka. Podobnie działa surowy czosnek, alkohol oraz kawa (zwłaszcza wypita na pusty żołądek). Ból, wzdęty brzuch po jedzeniu i gazy mogą pojawić się także po zjedzeniu surowych jabłek (u osób z nietolerancją fruktozy i osób z wrażliwym żołądkiem). Kolejnymi bardzo lubianymi produktami, które są ciężkostrawne i często powodują ból brzucha po jedzeniu i niestrawność, są orzechy i grzyby. Negatywnie na żołądek mogą wpływać niektóre leki, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre antybiotyki, preparaty żelaza i potasu.
Produkt | Powód wywoływania bólu | Zamiennik |
---|---|---|
Tłuste potrawy | Ciężkostrawność, zwiększona produkcja kwasu żołądkowego | Chude mięso (np. kurczak, indyk), ryby |
Ostry czosnek | Podrażnienie śluzówki żołądka | Gotowany czosnek, cebula |
Alkohol | Zwiększenie kwasowości żołądka, podrażnienie | Woda z cytryną, ziołowe napary |
Kawa (na pusty żołądek) | Zwiększona produkcja kwasu, podrażnienie ścian żołądka | Kawa zbożowa, herbata ziołowa |
Surowe jabłka | Trudności w trawieniu fruktozy, podrażnienie żołądka | Pieczone jabłka, banany |
Orzechy | Ciężkostrawność, duża ilość tłuszczów | Migdały, pestki dyni |
Grzyby | Długi czas trawienia, duża ilość błonnika | Cukinia, bakłażan |
Niesteroidowe leki przeciwzapalne | Podrażnienie ścian żołądka | Ziołowe środki przeciwzapalne (np. rumianek) |
Objawy bólu brzucha po jedzeniu
Ból żołądka to bardzo ogólne pojęcie. Ból brzucha po jedzeniu może być kłujący, ciągły lub skurczowy. Może być ostry, nawracający lub przewlekły. Ponadto rozróżnia się ból podbrzusza po jedzeniu, ból nadbrzusza po jedzeniu, ból brzucha po lewej stronie i prawej stronie, pieczenie w żołądku, skurcz brzucha. Bólowi żołądka mogą towarzyszyć również inne objawy – np. zgaga, odbijanie, wzdęcia, gazy, biegunka po jedzeniu. Określenie rodzaju, nasilenia i lokalizacji bólu jest niezwykle ważne w procesie diagnozowania jego przyczyn.
Jak złagodzić ból brzucha po jedzeniu?
Jeśli pojawi się niestrawność i ból brzucha po jedzeniu, dobrze mieć pod ręką zioła. Bardzo pomocny będzie rumianek, który działa rozkurczowo i korzystnie wpływa na śluzówkę żołądka, mięta pieprzowa, która zwiększa produkcję soków żołądkowych i żółci, a także nagietek, dziurawiec, siemię lniane. Planując ciężkostrawną ucztę, warto zawczasu przygotować ziołową herbatę, która wspomoże trawienie. Skuteczna na ból brzucha po jedzeniu może być gorzka czarna herbata, krople żołądkowe lub miętowe i nalewka z orzechów włoskich. Bardzo dobrze sprawdzi się również delikatny masaż brzucha i ciepły okład – można użyć np. termoforu.
Alternatywą dla domowych sposobów są leki na układ pokarmowy, które wspierają jego funkcje i łagodzą uciążliwe objawy ze strony żołądka i jelit. Najpopularniejszym preparatem w tej kategorii jest Raphacholin C. Jest to lek ziołowy o działaniu żółciotwórczym i żółciopędnym. Wskazany jest przy objawach niestrawności, tj. ból brzucha po jedzeniu, wzdęcia, odbijanie. Na ucisk i ból brzucha po prawej stronie polecany jest lek Essentiale Max. Dodatkowo pomocne mogą być leki na wzdęcia. Symetykon czy też koper włoski zmniejszą wzdęty brzuch po jedzeniu i ograniczą ilość gazów. W przypadku pojawienia się biegunki trzeba działać kompleksowo, stosować leki na biegunkę, nawadniać organizm, uzupełniać elektrolity, a także przyjmować probiotyki dla odbudowy zaburzonej mikrobioty jelitowej.
Najlepszym sposobem łagodzenia dyskomfortu po jedzeniu jest zapobieganie jego występowaniu. Jak to zrobić? Nie jeść łapczywie i nie objadać się! Warto zmienić swoje nawyki żywieniowe, unikać ciężkostrawnych, tłustych smażonych potraw. Wprowadzenie zbilansowanej diety ograniczającej produkty powodujące dolegliwości żołądkowo-jelitowe szybko przyniesie pozytywne efekty. Należy również zadbać o odpowiednią podaż błonnika, prawidłowe nawodnienie organizmu i regularną aktywność fizyczną.
Na jakie choroby układu pokarmowego może wskazywać ból brzucha po jedzeniu?
Jako objaw nieswoisty ból żołądka może wskazywać na wiele różnych schorzeń w obrębie układu pokarmowego. Ból podbrzusza po jedzeniu może być objawem IBS, czyli zespołu jelita drażliwego. W przebiegu IBS po zjedzeniu posiłku pojawia się dyskomfort i ból, który utrzymuje się aż do wypróżnienia, charakterystyczny jest również wzdęty brzuch, uczucie przelewania w żołądku, problemy z wypróżnianiem i zmiany w wyglądzie stolca.
Kłujący, palący, gniotący ból w nadbrzuszu może być związany z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy. W przypadku wrzodów ból nie pojawia się zaraz po jedzeniu, charakterystyczne są tzw. bóle głodowe – ból pojawia się na czczo lub kilka godzin po posiłku, mija po jedzeniu lub zastosowaniu leku zobojętniającego. Ból w nadbrzuszu po jedzeniu wraz z uczuciem pieczenia w mostku, zgagą, odbijaniem i cofaniem się kwaśnej treści żołądka to zwykle symptomy choroby refluksowej przełyku.
Również kamica żółciowa może dawać takie objawy jak ostry ból brzucha po jedzeniu (zwykle zbyt tłustym), jest to silny ból brzucha po prawej stronie nagły, napadowy, często promieniujący do pleców lub ramienia. Nie można nie wspomnieć, że ból w nadbrzuszu po jedzeniu może być objawem raka żołądka (chory odczuwa też szybkie uczucie pełności po posiłku, niestrawność, częste odbijanie, spadek apetytu). Ból brzucha po jedzeniu może również świadczyć o zapaleniu błony śluzowej żołądka lub o ostrym zapaleniu trzustki (pojawia się ból brzucha po lewej stronie promieniujący do pleców).
Ból brzucha po jedzeniu a psychika
Ból brzucha po jedzeniu wcale nie musi być związany z poważną chorobą układu pokarmowego, ani nawet z przejedzeniem lub nietolerancją pokarmową. Może mieć podłoże psychiczne (długotrwały stres, zaburzenia nerwicowe, silne napięcie nerwowe), taki ból jest nagły i bardzo silny. Często towarzyszą mu wzdęcia, nadmiar gazów, uczucie pełności, odbijanie oraz pieczenie w brzuchu po jedzeniu. W przypadku problemów żołądkowych na tle nerwowym nie wystarczą leki na układ pokarmowy, konieczne będą także leki na uspokojenie (np. ziołowe z kozłkiem i melisą), a najlepiej konsultacja z psychologiem.
Do jakiego lekarza należy się udać, gdy doskwiera ból brzucha po jedzeniu?
Nie każdy ból brzucha po jedzeniu wymaga konsultacji lekarskiej. Jeśli nie towarzyszą mu dodatkowe objawy, a jego przyczyna jest jasna – przejedzenie – nie ma powodów do zmartwień, ból powinien szybko minąć. Jeśli jednak ostry ból pojawia się po każdym posiłku, brzuch jest wzdęty i wrażliwy na dotyk, w stolcu widoczna jest krew, pojawiły się problemy z wypróżnianiem, utrzymuje się gorączka, a masa ciała spada, należy zgłosić się do gastrologa. Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i badania fizykalnego lekarz zleci badania laboratoryjne (m.in. morfologia, badanie kału i moczu, badanie na krew utajoną, test na obecność H. pylori), endoskopowe (gastroskopia, kolonoskopia, z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego) i obrazowe (m.in. USG jamy brzusznej).
Niestrawność i ból brzucha z przejedzenia to dość częsta dolegliwość. Ulgę przy takich objawach przyniesie Raphacholin C lub ziołowe napary z rumianku i kopru włoskiego. Należy pamiętać, że w przypadku nawracających, silnych bólów brzucha i innych niepokojących objawów nie wolno zwlekać z wizytą u specjalisty!
Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl