Jak długo ważna jest recepta?

Odkąd weszły w życie e-recepty zrobiło się niewielkie zamieszanie co do ich ważności. Wielu z pacjentów zastanawia się, jak długo ważna jest recepta (erecepta) i czy terminy ważności recept pozostały bez zmiany? Choć niektóre ustalenia wciąż są niewiadomą, spróbujemy rozwiać chociaż część tych wątpliwości.

Zmiany w związku z wejściem e-recepty
Bez wątpienia każdy pacjent otrzymujący od lekarza receptę musi pamiętać, że nie jest ona ważna bezterminowo – dotyczy to zarówno recept papierowych, jak i tych elektronicznych. 7 września 2019 roku, zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem rozwiązań w obszarze e-zdrowia (Dz. U. Z 2019r., poz. 1590). Ustawa ta wprowadza nowe zasady wystawiania i realizowania recept, a jedną z tych zmian jest właśnie termin realizacji recepty. W związku z tym, jak długo ważna jest recepta? Już odpowiadamy. Jeżeli chodzi o terminy realizacji recept papierowych, to nic się w nich nie zmieniło, gdyż już niedługo, a dokładnie od 8 stycznia 2020 roku mają one odejść do lamusa! Do tego czasu należy jednak pamiętać, że wystawiona przez lekarza recepta jest ważna tylko 30 dni od daty jej wystawienia lub od daty realizacji „od dnia”. Co z pozostałymi receptami? Jak długo ważna jest recepta np. na antybiotyk? Otóż zarówno terminy realizacji recept papierowych, jak i elektronicznych nie uległy zmianom – recepta na antybiotyki ważna jest 7 dni, a na leki zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe – 30 dni oraz na produkty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta – 120 dni. Największe zmiany dotyczą realizacji e-recepty. Pacjent na jej realizację ma dużo więcej czasu, bo aż 365 dni od jej wystawienia lub od daty realizacji „od dnia”.

Jak długo ważna jest recepta i od czego to zależy?

Jak już wspomniano wyżej, czas realizacji recept elektronicznych może wynieść aż 365 dni. W praktyce okazuje się jednak, że nie zawsze będzie można zrealizować e-receptę przez tak długi okres! Powodem tego jest właśnie nowy system wydawania leków z e-recepty. Więc jak długo ważna jest recepta? Otóż według nowych przepisów tak długi termin realizacji dotyczyć będzie tylko tych e-recept, na których lekarz przepisał ilość leku na maksymalny czas kuracji, czyli na 360 dni. W tym miejscu warto przypomnieć o tym, kto może wystawić receptę na tak długi okres? —uprawnienia takie z wejściem w życie ustawy z 7 września, otrzymali lekarze, lekarze dentyści, felczerzy oraz starsi felczerzy, a także pielęgniarki – jednak ta część personelu może wystawić receptę maksymalnie na 180 dni kuracji.

Realizacja e-recepty w praktyce

Od momentu kiedy lekarz przepisze pacjentowi ilość leku na maksymalny czas terapii – czyli na 360 dni, pacjent ma na realizację recepty 365 dni. Sprawa ma się już inaczej w przypadku realizacji recepty po upływie 30 dni od daty jej wystawienia lub od daty realizacji „od dnia”. Wówczas e-recepta zostanie zrealizowana z pominięciem dni stosowania, które już minęły, oczywiście licząc od dnia wystawienia recepty lub od daty realizacji „od dnia”. Jak to wygląda w praktyce? Jak długo ważna jest recepta? Otóż w chwili kiedy pacjent przyjdzie do wybranej apteki, by zrealizować recepte od lekarza w późniejszym terminie, wówczas od łącznej ilości dni terapii odejmuje się ilość dni, które upłynęły od jej wystawienia, np. pacjent przychodzi do apteki po upływie 60 dni od wystawienia e-recepty, wówczas przysługuje mu ilość leku na 300 dni terapii. Jeśli przyjdzie po upływie 260 dni od wystawienia, to recepta jest nadal ważna, ale wtedy otrzyma lek tylko na 100 dni terapii. Oczywiście należy pamiętać, że jednorazowo pacjent może otrzymać ilość leku niezbędną do przeprowadzenia 180-dniowej terapii!

Przykład poprawnego wyliczenia:
Na e-recepcie przepisano lek w ilości 36 opakowań po 30 tabletek, z dawkowaniem 3 x 1 tabletka. E-recepta została wystawiona 01.12.2019 r.:

• do dnia 30.12.2019 r. można wydać pełną ilość leku tj. 36 opakowań, po uwzględnieniu, iż jednorazowo można sprzedać lek tylko na 180 dni kuracji, czyli farmaceuta może wydać 6 opakowań
• jeżeli pacjent pojawi się w aptece np. 02.01.2020 r. trzeba pomniejszyć ilość przepisanego leku o 96 tabletek (32 dni x 3 tabletki dziennie).

Co w przypadku gdy pacjent rozpocznie realizację recepty po upływie 30 dni i ilość leku zostanie pomniejszona o okres niestosowania? Otóż w takiej sytuacji, gdy wyliczona ilość leku nie pokrywa się z ilością leku w pełnym opakowaniu, wówczas należy zastosować zasadę zaokrąglania do najmniejszego dopuszczonego do obrotu opakowania.

Przykład poprawnego wyliczenia:
Na e-recepcie przypisano lek w ilości 7 opakowań po 30 tabletek, z dawkowaniem 3 x 1 tabletka (najmniejsze dopuszczone do obrotu opakowanie to 30 tabletek). E-recepta została wystawiona 31.10.2019 r.:

• jeżeli pacjent pojawi się z e-receptą 11.12.2019 r. ilość tabletek należy pomniejszyć o 123 (3 tabletki x 41 dni), co oznacza, że można wydać 87 tabletek, po uwzględnieniu zaokrąglenia do najmniejszego dopuszczonego opakowania do obrotu, farmaceuta może wydać 3 opakowania.

Z wejściem w życie ustawy, a co za tym idzie i nowych przepisów co do realizacji recept, farmaceuci prowadzili dyskusje czy faktycznie w taki sposób powinno się interpretować nowe przepisy? Wątpliwości te zostały rozwiązane przez Ministerstwo Zdrowia, które wraz z CSIOZ i NFZ wydało poradnik „E-recepta: pytania i odpowiedzi” przeznaczony dla pracowników medycznych uprawnionych do wystawiania e-recepty oraz dla aptekarzy.

Reasumując za każdy kolejny dzień zwłoki po upływie 30 dni od wystawienia recepty lub od daty realizacji „do dnia” limit leku będzie się kurczyć, pomniejszając tym samym cały okres terapii o każdy dzień.

Autor: tech.farm. Karolina Słowik