Nie daj się zakleszczyć, czyli jak żyć z boreliozą?

Jesień to dla wielu z nas okres wielkich poszukiwań grzybów. W leśnym gąszczu szukamy kurek i borowików. Niestety równie często do domu przynosimy nieproszonych gości ? kleszcze. Te malutkie insekty są niezwykle uciążliwe, potrafią skutecznie schować się w zakamarkach naszego ciała. Żerując, zarażają chorobą zwaną boreliozą. Problematyczne jest, że w początkowych stadiach nie daje ona typowych objawów, w przebiegu przypomina zwykłą grypę. Jak zatem rozpoznać boreliozę i jak z nią walczyć?

Borelioza - co to jest?

Borelioza - znana także jako choroba z Lyme czy krętkowica kleszczowa ? to wielonarządowa choroba zakaźna wywoływana przez krętki Borrelia burgdorferi, przenoszone przez kleszcze. W Polsce występują trzy patogenne genogatunki tej bakterii: Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia burgdorferi.

Jakie są początkowe symptomy boreliozy?

Brak typowych objawów, które tuż po zakażeniu jednoznacznie wskazałyby tę chorobę, utrudnia postawienie diagnozy. Zwykle do początkowych symptomów boreliozy należą: gorączka, bóle głowy, ogólne osłabienie, które mogą sugerować infekcję grypopodobną. Należy pamiętać, że jedynie u ok. 30% zarażonych (u dzieci tylko 10%) występuje tzw. rumień wędrujący, czyli miejscowe zaczerwienienie skóry o średnicy do kilkunastu centymetrów, które z czasem powiększa swój obwód. Niekiedy jest ono nieco wypukłe, ciepłe oraz boli przy dotykaniu. Charakterystyczny dla ukąszenia przez kleszcza rumień jest w środku znacznie jaśniejszy niż na zewnątrz. Z reguły pojawia się po 1-3 tygodniach od ukąszenia, jednak może się zdarzyć, że okres wydłuży się do 3 miesięcy. Ten etap choroby określany jest mianem postaci ostrej.

Czym są objawy wtórne boreliozy?

Warto pamiętać, że symptomy boreliozy pojawiają się falowo. Objawy wtórne, charakterystyczne dla postaci rozsianej, występują do kilku miesięcy od zakażenia i zwykle są związane z układami nerwowym i sercowo-naczyniowym. Druga faza choroby wynika z niepodjęcia leczenia antybiotykami po ukąszeniu.

Po roku mogą wystąpić symptomy sugerujące, że choroba przeszła w postać przewlekłą. Typowymi oznakami są: gorączka, dreszcze, bóle głowy, gardła, stawów, tiki mięśni, sztywność stawów, zaburzenia widzenia, paraliż mięśni twarzy, zawroty głowy, kłopoty związane z mówieniem i orientacją przestrzenną.

Jak zminimalizować ryzyko zarażenia boreliozą?

Można zminimalizować ryzyko zarażeniem boreliozą, stosując się do kilku prostych zasad. Wierne tym wskazówkom powinny być zwłaszcza osoby najbardziej narażone na kontakt z kleszczami ? szczególnie grzybiarze. Najważniejsze jest właściwe ubranie ? długie rękawy, długie nogawki czy kalosze. Warto zaopatrzyć się też w kremy lub spraye odstraszające kleszcze, takie jak Mosbito czy Fresh-Off Spray, których szeroki wybór oferują apteki internetowe.

Czy każde ukąszenie przez kleszcza wywołuje boreliozę?

Należy pamiętać, że ukąszenie nie jest równoznaczne z zachorowaniem na krętkowicę kleszczową. Ze względu na stosunkowo wysoką toksyczność antybiotyków, warto przed podjęciem leczenia wykonać testy diagnostyczne. Badanie można wykonać bezpośrednio z próbki krwi lub sprawdzając, czy kleszcz nie był zakażony. W aptekach można kupić specjalne przyrządy służące do bezpiecznego wyjęcia kleszczy. Szybka interwencja zmniejsza ryzyko zakażenia krętkami wywołującymi chorobę. Wyciągniętego kleszcza można zapakować do szczelnego opakowania i oddać do laboratorium. Apteki internetowe oferują prostszy sposób ? specjalistyczne testy, które pozwalają uzyskać diagnozę. Jednym z nich jest płytkowy test na boreliozę Alfamedica Easy Know Test na Boreliozę. Mechanizm działania testu opiera się na wykryciu immunoglobulin IgM, które pojawiają się między 2-4 tygodniem od zakażenia. W ten sposób potwierdzają obecność bakterii w organizmie.

W jaki sposób leczy się boreliozę?

Równolegle występują dwie metody leczenia boreliozy. Przyjęte w Polsce modelowe leczenie wg zaleceń IDSA opiera się na krótkotrwałym podawaniu antybiotyków, które likwidują przyczynę choroby. Objawy występujące po zakończeniu antybiotykoterapii zaliczane są do tzw. zespołu poboreliozowego. ILADS sugeruje natomiast długą i złożoną terapię antybiotykami, które dobierane są indywidualnie dla każdego chorego. Na czas leczenia wpływa przede wszystkim okres, który minął od chwili zakażenia do momentu postawienia prawidłowej diagnozy. Leczenie postaci wczesnej boreliozy jest łatwiejsze i krótsze niż terapia postaci przewlekłej. W antybiotykoterapii wykorzystywana jest przede wszystkim doksycyklina, amoksycylina lub azitromycyna.

Warto pamiętać, że zarówno podczas leczenia antybiotykami, jak i po zakończeniu terapii konieczne jest trzymanie właściwej diety, ograniczającej ryzyko koinfekcji, która utrudnia leczenie. Odpowiednia dieta i dodatkowa suplementacja korzystnie wpływają na kondycję organizmu i pozwalają ograniczyć negatywne skutki przyjmowania antybiotyków.

Dostępność w aptekach internetowych preparatów odstraszających kleszcze oraz testów diagnostycznych ułatwia walkę o zdrowie i pomaga postawić diagnozę. Trzeba jednak pamiętać, że nawet negatywny wynik należy skonsultować z lekarzem, gdyż istnieje ryzyko, że różne czynniki ? np. przyjmowane leki ? mogą wpłynąć na precyzyjność testu.

Autor: Ewa Krulicka