Andropauza – jak objawia się męskie klimakterium, ile trwa i kiedy może się pojawić?

Andropauza potocznie uważana jest za męski odpowiednik kobiecej menopauzy. Jednakże nie są to różne nazwy dla takiego samego zjawiska. Menopauza dla kobiety to poważny etap, wraz z którym kończą się jej możliwości reprodukcyjne. Dla mężczyzny andropauza wiele nie zmienia w tej kwestii, może on płodzić dzieci do późnej starości. Czym tak naprawdę jest męskie klimakterium? Jak się objawia? I co robić, gdy pojawią się jego objawy? 

Spis treści:

• Andropauza, czyli męskie klimakterium. Czym tak naprawdę jest?
• W jakim wieku może pojawić się andropauza?
• Co przyczynia się do pojawienia się andropauzy?
• Jakie są objawy charakterystyczne dla klimakterium?
• Jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie podczas andropauzy?
• Jak andropauza wpływa na seksualność? 

Andropauza, czyli męskie klimakterium. Czym tak naprawdę jest? 

Andropauza (zespół niedoboru testosteronu) bywa określana jako męskie klimakterium lub męska menopauza. Definiuje się ją jako okres w życiu mężczyzny, gdy pojawiają się u niego objawy związane z zaburzeniami hormonalnymi i wieloaspektowym procesem starzenia się organizmu. Choć używa się nazwy męska menopauza, to trzeba wiedzieć, że andropauza nie ma wiele wspólnego z klimakterium, które przechodzą kobiety. Mechanizmy starzenia, jakie zachodzą u obu płci, oraz skutki owych zmian są zgoła inne. 

Główną różnicą jest to, że kobieta po menopauzie całkowicie traci możliwości reprodukcyjne, natomiast po andropauzie płodność u mężczyzny zaledwie się obniża. Ponadto menopauza, czyli całkowity proces wygasania czynności jajników u kobiet jest bardzo intensywny i trwa najczęściej około 10 lat. U mężczyzn ze względu na to, że spadek poziomu hormonów androgenowych jest stopniowy, andropauza trwa do końca życia! 

W jakim wieku może pojawić się andropauza? 

Zwykle andropauza pojawia się u mężczyzn około 50.-55. roku życia, choć jej pierwsze objawy można czasem zaobserwować już po czterdziestce. Trzeba podkreślić, że w odróżnieniu od menopauzy, którą przechodzi każda kobieta, andropauza nie pojawia się u każdego mężczyzny! To, czy się pojawi, jak będzie się objawiać i z jakim nasileniem, zależy od wielu czynników. Uważa się, że największym ryzykiem wystąpienia męskiego klimakterium obciążeni są mężczyźni, którzy palą papierosy, spożywają nadmierne ilości alkoholu, stosują niezdrową dietę, prowadzą siedzący tryb życia, nie uprawiają żadnej aktywności fizycznej, są narażeni na przewlekły stres, mają objawy depresji, cierpią na nadwagę lub otyłość, a także mężczyźni, którzy chorują na choroby przewlekłe takie jak cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca. Do tego wszystkiego należy uwzględnić czynniki genetyczne. 

Co przyczynia się do pojawienia się andropauzy? 

Jako główne przyczyny andropauzy wymienia się zmiany hormonalne, poza tym znaczenie mają też naturalne procesy starzenia się organizmu. Procesy starzenia i obniżenie stężenia poszczególnych hormonów wpływa na funkcjonowanie organów i na procesy zachodzące w organizmie. Zmienia się ciało – spada waga masy mięśniowej, jednocześnie zwiększa się skłonność do odkładania tkanki tłuszczowej. Pogarsza się stan psychiczny mężczyzny, na co bezpośredni wpływ mają m.in. zaburzenia funkcji seksualnych. 

Jakie są objawy charakterystyczne dla klimakterium? 

Zmiany zachodzące w organizmie mężczyzny mogą przybierać różną postać, najczęściej pojawiają się psychiczne, seksualne i fizyczne objawy andropauzy. Męskie klimakterium to szereg objawów o mniejszym lub większym nasileniu. Pojawiające się dolegliwości i zaburzenia są naturalną koleją rzeczy, dlatego mężczyźni nie powinni reagować na nie wstydem. Objawy andropauzy należy skonsultować z lekarzem, a następnie należy wprowadzić działania, które pomogą je złagodzić. Dodatkowo pojawienie się tych dolegliwości jest sygnałem do rozpoczęcia diagnostyki w kierunku takich schorzeń jak osteoporoza, insulinooporność, miażdżyca. Na jakie objawy andropauzy są narażeni mężczyźni przechodzący andropauzę? 

1. Fizyczne objawy andropauzy 

Jednym z bardziej wstydliwych objawów męskiego klimakterium są problemy z oddawaniem moczu związane z przerostem gruczołu krokowego. Mężczyźni mogą zauważyć takie symptomy jak nietrzymanie moczu, częste oddawanie moczu, uczucie pełnego pęcherza, potrzeba częstego wstawania w nocy, aby się wysikać. Ponadto mężczyzna odczuwa fizyczne osłabienie – zmniejsza się jego siła fizyczna, spada masa mięśniowa oraz wydolność organizmu, coraz częściej pojawia się uczucie ciągłego zmęczenia. Dochodzi też do zmniejszenia gęstości mineralnej kości. Zmienia się sylwetka, zwiększa się waga ciała, w okolicach brzucha gromadzi się tkanka tłuszczowa, włosy zaczynają się przerzedzać. 

Fizyczne objawy andropauzy obejmują również bóle kostno-stawowe, bóle mięśniowe i bóle reumatyczne, bóle i zawroty głowy, problemy z zasypianiem, bezsenność lub zwiększoną senność, zaburzenia rytmu serca, nadmierną potliwość, a nawet uderzenia gorąca. Dla mężczyzn przechodzących andropauzę szczególnie dotkliwe są zaburzenia wzwodu, przedwczesny wytrysk, spadek ilości porannych erekcji, obniżone libido oraz zmniejszenie satysfakcji z życia seksualnego. 

2. Psychiczne objawy andropauzy 

Nie każdy mężczyzna w takim samym stopniu będzie odczuwał psychiczne objawy andropauzy, u niektórych ich wpływ na codzienne funkcjonowanie będzie większy, u innych mniejszy. W takim razie, w jaki sposób może przejawiać się męskie klimakterium? Mężczyźnie może towarzyszyć stałe lub czasowe uczucie niepokoju i lęku. Charakterystyczne psychiczne objawy andropauzy to spadek samooceny i poczucia pewności siebie, obniżony nastrój, skłonność do stanów depresyjnych, częste zmiany nastroju, uczucie rezygnacji, problemy z zapamiętywaniem, skupieniem się i szybkim kojarzeniem faktów, drażliwość, napięcie wewnętrzne, nerwowość, agresja. 

Jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie podczas andropauzy? 

Zmiany hormonalne w okresie andropauzy, które zachodzą w organizmie mężczyzny, to przede wszystkim spadek poziomu testosteronu. Z wiekiem jądra produkują go coraz mniej – szacuje się, że jego poziom obniża się o około 1% rocznie, co ciekawe proces ten zaczyna się już po 30. roku życia, ale zauważalny jest dopiero po pięćdziesiątce. Ponadto zmniejsza się produkcja hormonu wzrostu w przysadce mózgowej, melatoniny w szyszynce oraz dehydroepiandrosteronu (DHEA) w nadnerczach. Spada też poziom estradiolu i dihydrotestosteronu (DHT). Niedobór testosteronu objawia się m.in. obniżeniem popędu płciowego, zaburzeniami erekcji oraz pogorszeniem sprawności psychofizycznej. Spadek DHEA powoduje pogorszenie samopoczucia i spadek witalności, sprzyja m.in. zaburzeniom potencji. Obniżenie poziomu hormonu wzrostu przyczynia się do ograniczenia zdolności organizmu do szybkiej regeneracji. Natomiast z powodu spadku stężenia melatoniny pojawiają się problemy ze snem. 

Leczenie andropauzy podobnie jak w przypadku menopauzy u kobiet polega na przywróceniu prawidłowego poziomu hormonów. W tym celu lekarz może zlecić hormonalną terapię zastępczą, czyli terapię testosteronową, przy czym nie jest to opcja dla każdego. Przed jej wprowadzeniem lekarz musi przeprowadzić pełną diagnostykę i określić, czy nie występują żadne przeciwwskazania. Alternatywą dla HTZ jest podawanie gonadotropiny kosmówkowej. Wskazane są też preparaty z DHEA. Dodatkowo w zależności od pojawiających się objawów i rozwijających się schorzeń należy wprowadzać inne metody leczenia. Przy zaburzeniach nastroju może być potrzebna psychoterapia i antydepresanty, przy problemach z sercem – leczenie kardiologiczne, przy kłopotach z nietrzymaniem moczu i przerostem prostaty – leczenie urologiczne. 

Jak andropauza wpływa na seksualność? 

Dla mężczyzn najbardziej drażliwą kwestią jest andropauza a seksualność. Obniżenie poziomu testosteronu to główna przyczyna zaburzeń erekcji. Dodatkowo czynnikiem zwiększającym ryzyko problemów z uzyskaniem i utrzymaniem wzwodu są procesy starzenia i współistnienie chorób przewlekłych typowych dla wieku podeszłego. Doraźnym rozwiązaniem w przypadku zaburzeń erekcji są leki z tadalafilem, m.in. Tadalafil Maxon, Tadalafil Maxigra oraz sildenafilem, m.in. Mensil Max, Maxon Forte. 

Zmiany hormonalne w okresie andropauzy wpływają też na obniżenie popędu seksualnego, pogarsza się również stan emocjonalny mężczyzny oraz spada samoocena, co dodatkowo może odbijać się na jakości życia seksualnego. Mężczyzna może odczuwać zmniejszoną potrzebę zbliżeń seksualnych, co więcej, same stosunki mogą nie dawać mu takiej satysfakcji jak wcześniej. W takich sytuacjach leki to za mało, rozwiązania swoich problemów należy szukać u seksuologa. 

Objawy andropauzy nie są powodem do wstydu, są jednak powodem do pójścia do endokrynologa lub androloga, który udzieli fachowej pomocy i ewentualnie skieruje do innych specjalistów. Zanim jednak andropauza pojawi się na horyzoncie, warto zadbać o siebie, dzięki czemu nie będzie taka dotkliwa. Zaleca się prowadzić zdrowy tryb życia, czyli dobrze się odżywiać, uprawiać regularną aktywność fizyczną, a także unikać używek. Niezwykle ważne jest redukowanie poziomu stresu, dbanie o zdrowie psychiczne i poddawanie się badaniom kontrolnym. A jako dodatkowy element profilaktyki można traktować suplementację, np. witaminami z grupy B, minerałami takimi jak: cynk, selen oraz preparatami ziołowymi z palmą sabałową, żeń-szeniem, ashwagandhą, tragankiem, różeńcem górskim, korzeniem maca i buzdygankiem naziemnym.

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.